Lời Tòa Soạn: Cuộc chạy đua vaccine để tiêm chủng Covid 19 vẫn diễn ra một cách sôi động. Trong khi chờ kết quả trong tháng 2 sắp tới, mời quý độc giả theo dõi một số kết quả phân tích và nhận định của tác giả Trần Lý Lê, cũng là một bác sĩ, trong tháng 1 vừa qua.
nguồn: abcnews.go.com
Ngày 29 tháng Giêng, 2021, công ty Johnson & Johnson công bố kết quả thử nghiệm, thuốc chủng ngừa Covid-19 do công ty này sản xuất có mức hiệu quả là 66% trong việc ngăn ngừa chứng nhiễm trùng mức trung bình [có triệu chứng nhiễm bệnh] và mức trầm trọng [nhiễm bệnh cần chữa trị tại bệnh viện]; tạm hiểu là khi bị nhiễm trùng nhẹ thì thuốc chủng này không mấy hiệu quả. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng thì việc ngăn ngừa có mức hiệu quả đến 85%.
Thuốc chủng ngừa do Johnson & Johnson chế tạo sử dụng siêu vi khuẩn adenovirus 26, loại siêu vi khuẩn gây chứng cảm lạnh thông thường. Adenovirus được biến thể [để mất khả năng gây bệnh] và dùng để “chuyển” (vector) di tính spike protein của Covid-19 vào cơ thể. Khi “nhận ra” di tính này, cơ thể con người tạo ra kháng thể chống lại và hủy diệt siêu vi khuẩn Covid-19. Phương cách này đã được áp dụng để chế tạo nhiều loại thuốc chủng ngừa trước đây và được gọi chung là “viral vector vaccine”.
Astra-Zeneca & University of Oxford sử dụng phương cách tương tự để chế tạo thuốc chủng ngừa Covid-19 nhưng dùng một chủng adenovirus khác. Tương tự, Sputnik V do Nga Sô chế tạo cũng dùng adenovirus.
Xin nhắc lại rằng thuốc chủng ngừa Covid-19 do Pfizer-BioNTech và Moderna chế tạo đã dùng messenger RNA là một phương pháp mới, chỉ vừa được sử dụng để chế tạo thuốc chủng ngừa Covid-19.
Thuốc chủng ngừa của Johnson & Johnson chỉ cần dùng một lần. Thuốc chủng ngừa của Astra-Zeneca & University of Oxford cần dùng hai lần, ba tháng giữa hai liều thuốc. Ta chưa biết Sputnik V phải dùng ra sao. Cả ba loại đều có thể dự trữ bình thường, không cần tủ đông lạnh đặc biệt như thuốc chủng ngừa của Pfizer-BioNTech và Moderna.
Dưới điều luật “Emergency Use”, Johnson & Johnson sẽ nộp đơn xin FDA chứng thực thuốc chủng ngừa của họ vào tuần tới và cũng đang sửa soạn để đưa thuốc ra thị trường Hoa Kỳ vào giữa tháng Hai. Ngoài ra, một loại thuốc chủng ngừa khác do công ty Novavax chế tạo cũng sửa soạn xin FDA chứng thực vào tháng tới, cùng khoảng thời gian với Astra-Zeneca. Thuốc chủng ngừa của Astra-Zeneca & University of Oxford đã được chứng thực và cho phép sử dụng tại Anh và tại một số quốc gia Âu Châu.
Tạm tổng kết là tại Hoa Kỳ, sẽ có 4-5 loại thuốc chủng ngừa vào những ngày sắp tới và các chuyên viên y tế hy vọng rằng cư dân sẽ được chủng ngừa đủ để ngăn chặn sự hoành hành của Covid-19 với các siêu vi khuẩn đã biến thể như Covid-19 biến thể tại Anh, Brazil và Nam Phi trong khi ta sửa soạn chế tạo thuốc chủng ngừa kế tiếp để đối phó.
nguồn: time.com
Thuốc chủng ngừa của Johnson & Johnson xuất hiện kịp thời để bù đắp “khoảng trống” thiếu thuốc chủng ngừa vì Pfizer và Moderna không sản xuất đủ để đáp ứng nhu cầu cần thiết. Khi so sánh mức hiệu quả (efficacy), tuy thuốc chủng ngừa của Johnson & Johnson có phần kém (66% so với 90%) nhưng vẫn hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng Covid-19 và bảo vệ sức khỏe. Với cách lưu trữ giản dị, ta có thể sử dụng loại thuốc chủng ngừa này tại những vùng hẻo lánh, cách xa các trung tâm y tế hiện đại.
Theo ý riêng, khi được chủng ngừa thì cứ xếp hàng nhận thuốc để tiết giảm sự rủi ro nhiễm bệnh. Nếu may mắn được chủng ngừa với thuốc chủng của Johnson & Johnson, ta vẫn có thể chủng ngừa lần nữa với thuốc chủng ngừa của Pfizer hoặc Moderna khi cần thiết.
Bình thường, theo lẽ tự nhiên của thương trường “trâu chậm uống nước đục”; món thuốc “sinh sau đẻ muộn” thường bị so sánh với “kẻ đến trước” và cầm chắc cái thua trong việc tranh giành thị trường. Riêng trường hợp của Johnson & Johnson, món thuốc đến sau không hẳn là không có chỗ dùng nhờ cách vận chuyển, dự trữ và độ an toàn (chưa thấy có phản ứng phụ) trong thời đại dịch thì có thuốc chủng ngừa vẫn hơn là chờ đợi cho đến khi Pfizer hoặc Moderna sản xuất kịp để cung cấp cho cư dân Hoa Kỳ cũng như thế giới. Vả lại qua chương trình Operation Warp Speed chính chúng ta, cư dân Hoa Kỳ, đã đóng góp 456 triệu Mỹ kim với Johnson & Johnson để giúp công ty tìm kiếm và phát triển chương trình chế tạo thuốc chủng ngừa Covid-19, và sẽ tiếp tục trả cả tỷ Mỹ kim nữa để mua thuốc thì tại sao không dùng?
TLL
