Đại dịch Vũ Hán bùng nổ từ tháng Giêng và lan tràn khắp địa cầu, đã sáu tháng qua mà vẫn chưa chấm dứt. Bản tin hàng ngày nặng nề những con số thương vong, trên 15 triệu người nhiễm bệnh và 600+ ngàn người đã qua đời, chưa kể những người còn vật vã với căn bệnh. Các con số kinh khủng này khiến chuyên viên y tế khắp nơi quay cuồng với những câu hỏi và gấp rút tìm cách giảm thiểu tai ương.
Riêng Huê Kỳ, ngoài trận dịch Covid-19 đang hoành hành, đất nước này còn đang đối mặt với những trận sóng dữ khác, từ biểu tình đến cơn bão kinh tế. Cư dân hoang mang, sợ hãi vì sự bất ổn xã hội và phản ứng khác nhau. Kẻ co mình ẩn nhẫn chờ bão tố đi qua và hy vọng ngày mai trời lại sáng; người xông pha ra đường góp tiếng nói của mình
Giữa những u ám thê lương ấy, trong đường hầm tối thui dường như mới xuất hiện vài ánh sáng le lói giúp ta tiếp tục hy vọng và chờ đợi. Mấy ngày vừa qua, các bản tin y học mới mẻ khiến chuyên viên y tế phấn khởi.
Trong khi số người nhiễm bệnh vẫn gia tăng, số người tử vong gia tăng nhưng tỷ lệ sống sót từ chứng nhiễm trùng Covid-19 cũng gia tăng. Tạm hiểu là người bệnh có cơ hội sống sót cao hơn so với mấy tháng trước đây. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót của bệnh nhân bao gồm việc chữa trị sớm, cách chữa trị hiệu quả hơn (kinh nghiệm trị bệnh đến từ các bài học từ bệnh nhân tử vong cũng như sống sót), ta đã biết dùng các loại thuốc men [cũ] như steroids để làm dịu cơn tàn phá cơ thể người bệnh của Covid-19 và dưỡng khí (oxygen).
Ngoài các thuốc men cũ, khoa học tiếp tục tìm kiếm và phát triển các loại kháng thể chống Covid-19 để chữa trị chứng nhiễm trùng. Dựa trên các kháng thể tìm thấy trong cơ thể bệnh nhân, một số phòng thí nghiệm trên thế giới đang “cấy trồng” (clone) loại kháng thể (monoclonal antibody) này để chữa trị cũng như phòng ngừa trận nhiễm trùng kế tiếp. Chi tiết hơn, loại kháng thể ấy chống lại các “gai” (spike) trên vỏ siêu vi khuẩn khiến Covid-19 khó xâm nhập tế bào để tăng trưởng. Kết quả sơ khởi cho thấy các kháng thể ấy có triển vọng thành công.
Tin mừng kế tiếp là việc xuất hiện của loại thử nghiệm nước miếng cho kết quả nhanh chóng. Các công ty E25Bio, Sherlock Biosciences, Mammoth Biosciences và một số trung tâm nghiên cứu khác đang chạy đua trong việc chế tạo loại thử nghiệm này. Kết quả sơ khởi cho thấy loại thử nghiệm này có nhiều triển vọng. Lấy chút nước miếng và nhúng một mảnh (strip) chất đạm vào nước miếng rồi chờ mảnh plastic đổi màu. Từa tựa như ta thử việc thai nghén, pregnancy test. Dễ dàng, nhanh chóng và giá thành khoảng 1-5 Mỹ kim cho mỗi sản phẩm. Khi có triệu chứng, ta chỉ việc mua về bộ thử nghiệm kể trên và gọi cho bác sĩ gia đình nếu kết quả dương tính. Trong khi chờ đợi “confirmatory test”, loại thử nghiệm có độ nhạy cao để kết luận, ta có thể tự cách ly.
Ðến hôm nay thì việc cãi cọ về mặt nạ xem ra đã có câu trả lời chắc chắn: Ðeo mặt nạ mỗi khi ra đường sẽ tiết giảm việc lan truyền bệnh tật. Cả thế giới đồng thuận với việc đeo mặt nạ, các cơ sở thương mại cũng bắt đầu yêu cầu khách hàng đeo mặt nạ. Và ông tông tông Huê Kỳ, cũng như các chính khách khác đã chịu đeo mặt nạ cũng như khuyến khích cư dân dùng mặt nạ khi ra khỏi nhà! Tất nhiên không phải sản phẩm nào cũng như nhau, loại mặt nạ N-95 vẫn là loại mặt nạ bảo vệ người dùng hữu hiệu nhất, nhưng những loại mặt nạ bằng vải, bằng giấy tráng plastic cũng vẫn tiết giảm, ngăn ngừa các hạt nước miếng văng ra ngoài không khí khi ta nói, cười, ca hát, la hét… để bảo vệ người chung quanh.
Một bước tiến đáng kể khác: việc nhìn nhận sự lan truyền của Covid-19 qua không khí, aerosol, bởi các cơ quan y tế chính thức như WHO và CDC đã khiến các công ty thương mại chú trọng đến việc tinh lọc không khí trong máy bay, văn phòng làm việc, hãng xưởng… bằng cách dùng air-filter, luân chuyển không khí liên tục (high ventilation) hoặc các máy móc lọc không khí, air purifier. Việc làm này sẽ tiết giảm việc lan truyền bệnh tật.
Các bản tin sơ khởi (preliminary) về thuốc chủng ngừa cũng mang lại hy vọng. Ít nhất là ta có 3-4 “món” để chờ đợi từ các công ty khổng lồ như Pfizer, Astra-Zeneca (cùng với đại học Oxford), và Moderna, chưa kể các công ty nhỏ khác. Kết quả vô cùng khả quan và các tay đầu tư (cùng sự tài trợ của các chính quyền thế giới) đang hăm hở đổ tiền của vào thuốc chủng ngừa để các công ty này có thể chịu rủi ro, dấn thân sản xuất cả trăm triệu liều thuốc chủng ngừa trước khi có kết quả chứng thực từ Phase III — hay bước thứ ba, của chương trình thử nghiệm lâm sàng.
Ðây là một hiện tượng vô cùng mới mẻ: lần đầu tiên thế giới có thuốc chủng ngừa trong một thời gian kỷ lục, chưa đến một năm kể từ ngày căn bệnh xuất hiện và được nhận diện!
Tất nhiên thuốc chủng ngừa chỉ có giá trị khi con người chịu dùng nó. Không chích ngừa thì thuốc men nào cũng vứt đi. Do đó, quan trọng không kém là việc đem thuốc men đến người dùng. Làm thế nào để mấy tỷ con người cùng được chủng ngừa khi có thuốc men? Bằng không, nơi thiếu thuốc chủng sẽ nổ ra trận dịch và người ở đó vô tình sẽ mang mầm bệnh đi rải khắp nơi!
Với những bản tin đầy hy vọng như thế, con người có quyền trông mong một ngày mai tươi sáng hơn. Ðáng kể nhất là việc lần đầu tiên trong lịch sử, hầu như mọi chuyên viên nghiên cứu trên thế giới đều dành mọi sức lực, tâm ý vào cùng mục đích: tiết giảm ảnh hưởng của Covid-19.
TLL
