“Nhạc sĩ Lê Văn Thiện tánh tình hiền lành, luôn nhã nhặn với anh em nhạc sĩ, ca sĩ đồng nghiệp. Ông sẵn sàng giúp đỡ, đào tạo những ca sĩ mới vào nghề và không bao giờ làm buồn lòng một ai. Trong giới nghệ sĩ chúng tôi, ai cũng quý mến ông”
(Nhạc sĩ Kỳ Phát, chủ bút tập san Trẻ Magazine)
“Băng nhạc nào muốn bán chạy, phải có mấy chữ ‘Hòa âm Lê Văn Thiện’ thì mới làm người mua băng chú ý tới. Ra đến hải ngoại, ông cộng tác với hầu hết các trung tâm băng nhạc tiếng tăm như Làng Văn, Giáng Ngọc, Diễm Xưa, Thanh Thúy, Thanh Lan, Asia v.v.”
(Nhà thơ Nguyên Sa)
“Gần như suốt ngày ông Thiện sống và làm việc trong phòng thu thanh”
(Nhạc sĩ Hoàng Thi Thao)
“Những đêm vũ trường ngày xưa có mặt anh Lê Văn Thiện chính là những đêm kỷ niệm ngọt ngào nhất của Sài-Gòn”
(Ca sĩ Diễm Chi)
Nhạc sĩ Lê Văn Thiện, 2008
- Nhạc sĩ Lê Văn Thiện
Nhạc sĩ Lê Văn Thiện (1948-2009) sinh ra trong một gia đình yêu thích âm nhạc và thể thao. Với năng khiếu và niềm đam mê âm nhạc cũng như được tập tành với nhiều nhạc cụ khác nhau cùng với sự nâng đỡ, dìu dắt từ bạn bè của thân phụ, ông sớm nhận thức được dương cầm (piano) là sở thích và niềm đam mê nhiều nhất.
Năm 1942, Lê Văn Thiện thọ giáo dương cầm với nhạc sĩ Võ Đức Tuyết và học thêm “contre basse” với nhạc sĩ Trần Văn Lý. Nhờ ông Lý hướng dẫn thêm nên ngón đàn dương cầm của ông ngày càng thêm điêu luyện nhất là khi cả hai có dịp đi trình diễn nơi các phòng trà ở thủ đô Sài-Gòn thời bấy giờ. Cũng trong thời gian này, ông tìm hiểu thêm và học hỏi cách thức hòa âm. Do được am hiểu nhiều loại nhạc cụ khác nhau nên khả năng hòa âm của ông phát triển nhanh chóng. Kể từ năm 1950, ông được mời trình diễn tại hầu hết các phòng trà ca nhạc, vũ trường lớn như Grand Monde, Arc en Ciel, Văn Cảnh, Olympia, Tour d’Ivoire, Croix du Sud. Tên tuổi ông được gắn liền với những ca sĩ đình đám thời đó như Mạnh Phát, Minh Diệu, Minh Trang v.v. Ông từng hợp tác với các ca sĩ Thái Thanh, Thái Hằng, Khánh Ngọc và Hoài Trung, Hoài Bắc trong ban hợp ca Thăng Long. Đầu thập niên 60, ông cộng tác với vũ trường Đại Nam và giúp cho những tiếng hát Bích Chiêu, Yến Hương, Ngọc Minh (Jo Marcel), Trúc Mai được thăng hoa và đẹp lòng khán thính giả mộ điệu.
Do lối hòa âm tài ba và đầy sáng tạo, nhạc sĩ Lê Văn Thiện được các hãng dĩa Asia (Sóng Nhạc), Việt-Nam, Continental mời cộng tác với số tiền thù lao đáng kể. Ngoài ra, ông cùng với các nhạc sĩ Nguyễn Quý Lãm, Nguyễn Hiền và một số nhạc sĩ khác góp mặt trong chương trình “Tiếng Tơ Đồng” của nhạc sĩ Hoàng Trọng trên đài truyền hình số 9. Tiếp nối thành công, ông soạn hòa âm cho các băng nhạc của nhạc sĩ Ngọc Chánh (trung tâm Shotguns, Nhạc Trẻ, Hồn Nước), băng nhạc của ca sĩ Thanh Thúy (trung tâm băng nhạc Thanh Thúy), trung tâm băng nhạc Trường Sơn, Diễm Ca, Nhã Ca, Họa Mi, Sơn Ca v.v.
Năm 1971, nhạc sĩ Lê Văn Thiện được mời làm trưởng ban nhạc, hoà âm và đệm đàn piano trình diễn hàng đêm ở phòng trà Queen Bee do nhạc sĩ Ngọc Chánh và ca sĩ Thanh Thúy hợp tác làm chủ. Ông bị kẹt lại Sài-Gòn sau ngày 30 tháng Tư năm 1975. Để tồn tại giữa bộn bề khó khăn, ông cộng tác với ban thoại kịch Kim Cương và làm trưởng ban nhạc trong 60 phút ca nhạc ở mỗi xuất hát với các ca sĩ Hà Thanh, Lệ Thu, Phương Đại, Thanh Phong, Họa Mi v.v. trước khi vở kịch được trình diễn. Ông vượt biển và đến Hoa-Kỳ năm 1982. Nơi đây, ông tiếp tục sự nghiệp hoà âm khi cộng tác với nhiều trung tâm phát hành băng dĩa nhạc tầm cỡ lúc đó như Thanh Lan, Làng Văn, Giáng Ngọc, Diễm Xưa v.v.
Chứng bệnh suyễn mãn tính dẫn đến tình trạng hai lá phổi suy yếu khiến cho sức khỏe nhạc sĩ Lê Văn Thiện ngày thêm suy giảm. Nhạc sĩ Ngọc Chánh sau nhiều năm giã từ ánh đèn sân khấu đã cùng các đồng nghiệp tổ chức “Đêm vinh danh nhạc sĩ Lê Văn Thiện” vào ngày 14 tháng 9 năm 2008 để khích lệ cũng như muốn nói lên một lời tri ân trước sự đóng góp lớn lao của nhạc sĩ Lê Văn Thiện cho nền âm nhạc của miền Nam tự do. Nhạc sĩ Lê Văn Thiện được các ca, nhạc sĩ kính trọng và gọi là “sư phụ” vì tài năng xuất chúng cũng như tánh tình hiền lành, khiêm tốn.
Nhạc sĩ Lê Văn Thiện lặng lẽ qua đời nơi viện dưỡng lão ở Garden Grove, tiểu bang California ngày 1 tháng 11 năm 2009 và để lại nhiều tiếc nuối trong giới cầm ca cũng như của khán thính giả mộ điệu bốn phương.
Tài tử Thúy Ngọc (Marie Paul)
- Vụ nổ ở phòng trà Tự Do
Việt cộng cho gài mìn Claymore và tạo ra vụ nổ ở phòng trà Tự Do nằm ở góc đường Tự Do và Thái Lập Thành (nay là Đồng Khởi và Đông Du) để tạo tiếng vang, gây xáo trộn trước ngày bầu cử Tổng thống Việt-Nam Cộng Hòa, nhiệm kỳ 2. Hôm đó là ngày 15 tháng 9 năm 1971, ca sĩ Mai Hương nằm bất tỉnh trên sân khấu và may mắn chỉ bị thương nhẹ giữa một khung cảnh tang thương và chết chóc. Hôm đó cũng là đêm hát sau cùng của ca sĩ Mai Hương sau 6 tháng ký hợp đồng với phòng trà Tự Do. Vụ thảm sát này cướp đi sinh mạng của nhiều người trong đó có tài tử Thúy Ngọc (Marie Paul), từng góp mặt trong phim “Mùa thu cuối cùng”, “Trần Thị Diễm Châu” và là phu nhân của nhạc sĩ Lê Văn Thiện. Nỗi đau đời được ông gửi vào âm nhạc, biến thành sự bận rộn trong công việc hòa âm, miệt mài nơi phòng thu thanh và ít nhiều cũng giúp ông vượt qua những suy nghĩ u ám, tuyệt vọng.
Nhạc sĩ Lê Văn Thiện là một tài năng quý hiếm đã đóng góp cho sự thăng hoa và phát triển nền âm nhạc của miền Nam tự do từ thời thịnh trị cho đến ngày mất nước, phải dấn thân lưu lạc nơi xứ người. Năm tháng phôi phai, người tài giỏi kế thừa với tánh tình khiêm tốn và nhân hậu như ông có lẽ sẽ khó mà tìm thấy được nữa.
Ban nhạc ở phòng trà Đại Nam, từ trái qua Lê Văn Thiện (Piano), Đan Thọ (Saxo Tenor & Violon), Nguyễn Văn Hạnh (Bass), Văn Ba (Trumpet), Huỳnh Anh (Trống)
TV (14.09.2025)
