“Âm nhạc là cầu nối giữa các thế hệ, là ngôn ngữ của trái tim. Càng chết lên chết xuống vì tình yêu thì viết càng hay chứ hạnh phúc quá thì viết nhạc sẽ không hay”
(Nhạc sĩ Nguyễn Vũ)
“Thầy Khanh luôn mặc chiếc áo kaki màu tím than cũ kỹ, cổ áo đã sờn nhưng sạch sẽ tươm tất. Dù chỉ học với ông vài tháng nhưng đức độ, sự khiêm cung và đặc biệt khả năng thấu cảm âm nhạc nơi ông khiến cho tôi cảm kích cho đến bây giờ”
(Họa sĩ Bùi Đức Lâm)
Chân dung nhạc sĩ Nguyễn Vũ qua nét vẽ của họa sĩ Bùi Đức Lâm
- Nhạc sĩ Nguyễn Vũ
Nhạc sĩ Nguyễn Vũ (1945-2025) tên thật là Nguyễn Tuấn Khanh, sinh năm 1945 tại Hà-Nội. Hiệp định Genève chia cắt đất nước ở vĩ tuyến 17, ông theo gia đình di cư vào Nam và chọn thành phố Đà-Lạt sương mù làm chốn dung thân. Ông cộng tác với ban thiếu nhi của đài phát thanh Đà-Lạt và đoạt giải nhất đơn ca thiếu nhi do đài tổ chức vào năm 12 tuổi. Với tài năng thiên phú, ông tập tành và xử dụng được nhiều nhạc cụ như guitar, harmonica, piano ở lứa tuổi thiếu niên.
Năm 1958, gia đình ông chuyển vào Sài-Gòn sinh sống. Ngoài bút danh Nguyễn Vũ, ông còn ký thêm bút danh Anh Thái khi viết nhạc. Sáng tác đầu tay “Loài chim biển” vào năm 1965 nhưng mãi đến hai năm sau ông mới được giới yêu nhạc biết đến qua loạt ca khúc “Lời cuối cho em”, “Nhìn nhau lần cuối”, “Bài cuối cho người tình”. Những nhạc phẩm này cũng tạo nên tên tuổi ca sĩ Elvis Phương vụt sáng hơn vào năm 1971.
Nhạc phẩm “Bài Thánh ca buồn” là kỷ niệm của mối tình đơn phương lúc Nguyễn Vũ vừa tròn 14 tuổi với một thiếu nữ ở Đà-Lạt. Nhạc phẩm này được hoàn tất trong vòng hai giờ đồng hồ trong lần đi công tác ở Năm-Căn (Cà-Mau) vào tháng 10 năm 1972 và độc quyền cho hãng dĩa Sơn Ca (Continental) của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. “Bài Thánh ca buồn” là bệ phóng cho tiếng hát Thái Châu đến với khung trời âm nhạc Sài-Gòn cùng khán thính giả mộ điệu và được yêu thích nhiều nhất trong loạt tình khúc mùa giáng sinh. “Bài thánh ca buồn” được thu thanh lần đầu tiên trong cuốn băng nhạc Sơn Ca số 3 chủ đề “Mừng giáng sinh” phát hành nhân dịp lễ Giáng Sinh 1972 tại Sài-Gòn.
Nhạc sĩ Nguyễn Vũ tham gia trong ban văn nghệ thuộc lực lượng Hải Quân Việt-Nam Cộng Hòa với vai trò nhạc sĩ nhưng không mang cấp bậc nào nên tránh được cảnh bị tù đày sau ngày mất nước. Do đó hình ảnh biển khơi với muôn trùng sóng nước chiếm hết một phần ba trong số những sáng tác của ông. Một số nhạc phẩm tiêu biểu của Nguyễn Vũ được yêu thích như “Bài cuối cho người tình” (1972), “Bài thánh ca buồn”, “Ga chiều phố nhỏ”, “Kỷ niệm xa bay”, “Lời cuối cho em” (1967), “Huyền thoại chiều mưa” (1967), “Biển tím”, “Đêm kỷ niệm”, “Sao rơi trên biển” (1967), “Tà áo trong mưa”, “Thoáng giấc mơ qua”, “Đi tìm kỷ niệm” (ký bút danh Anh Thái), “Nhìn nhau lần cuối” (Anh Thái), “Một đêm hải hành” (1966) viết chung với nhạc sĩ Anh Thy, “Vùng biển trời và màu áo em” viết chung với Mặc Thế Nhân v.v.
Sau ngày 30 tháng Tư năm 1975, Nguyễn Vũ làm việc ở một xí nghiệp dược phẩm và mở lớp dạy nhạc tại tư gia từ năm 1990. Thỉnh thoảng, ông sáng tác khi có được nguồn cảm hứng và nhận viết hoà âm cho các trung tâm sản xuất băng nhạc.
Nhạc sĩ Nguyễn Vũ ra đi ngày 24 tháng 9 năm 2025 vì đột quỵ (nhồi máu cơ tim). Những dự định sáng tác hay xuất bản một tuyển tập nhạc của riêng mình, công việc giảng dạy cũng như mơ ước tổ chức các buổi hòa nhạc nho nhỏ để giới thiệu những tác phẩm mới và tạo cơ hội cho các học trò của mình có sân khấu để trình diễn chỉ còn là những áng mây rời rạc trôi xa.
Hình bìa tờ nhạc “Nhìn nhau lần cuối” của Anh Thái (tức Nguyễn Vũ), 1966
- Nhìn nhau lần cuối
Định mệnh rẽ chia khiến cho chúng mình không còn chung lối. Em về chốn đó trời trong, mây trắng và sẽ được ấm êm trong niềm hạnh phúc mới. Em có hay chăng anh đang đếm từng bước độc hành trên quãng đời giông bão. Kỷ niệm ngày xưa dẫu chợt lạ xa theo ngày tháng nhưng có bao giờ đi lại trên con đường cũ, xin em hãy dành cho tình cũ ít phút giây hoài niệm ..
“Em, giờ hai đứa mình xa nhau rồi
Đường em đi mây giăng đẹp lối
Đường anh về gió mưa tơi bời
Em, anh xin em kỷ niệm ngày xưa
Dù hun hút tựa như giấc mơ
Đừng bôi xóa, đừng quên nhé em”
Nhìn nhau giây phút cuối, để rồi mai đây xa cách muôn trùng. Tình yêu đến, tình yêu đi mấy ai lường trước được. Hợp rồi tan như nắng hoàng hôn, như sương buổi sớm và bao giờ cũng là định luật trong cuộc sống tạm bợ này …
“Thôi mình nhìn nhau lần cuối đi em
Mai xa cách rồi chừng nào thấy nhau
Em mình nhìn nhau lần cuối đi em
Mai xa cách mình nhớ nhau nhiều thêm”
Bóng hình em vẫn còn đâu đó nơi căn gác nhỏ. Hương yêu chưa phai phôi mà người thương đã khuất nẻo trời xa. Nụ hôn chia biệt giờ sao đắng chát trên bờ môi khô héo. Yêu là cho hết người thương nên anh ngậm ngùi cho mối tình thơ dại đã âm thầm chấp cánh bay xa …
“Anh chắc không bao giờ
quên được bóng dáng năm xưa
Anh chắc không bao giờ
tìm được tình yêu lần nữa
Cho nhau nụ hôn cuối cùng
sao nghe đắng chát trên môi
Rưng rưng ngấn lệ
khóc cho cuộc tình còn nhiều dối gian”
TV (24.09.2025)
