Căn bệnh này rất phổ biến – và đi kèm với nó là nhiều nhầm lẫn về nguyên nhân, đối tượng mắc bệnh và cách điều trị.
- Nếu gia đình không có ai bị tiểu đường, bạn sẽ không mắc bệnh.
Điều này sai. Bất cứ ai cũng có thể mắc tiểu đường loại 2. Tiền sử gia đình có thể làm tăng nguy cơ, nhưng thiếu vận động, chế độ ăn kém lành mạnh và dư cân cũng là những yếu tố chính. Thậm chí, người không có thân thích bị bệnh cũng không tuyệt đối an toàn.
Có những gene khiến chúng ta dễ mắc tiểu đường, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng thể hiện trong tiền sử gia đình. Chẳng hạn, nếu ông của bạn mang gene đó nhưng thường xuyên chạy marathon, ông ấy có thể đã không phát bệnh. Cách tốt nhất là: từ tuổi 35 nên đi kiểm tra đường huyết định kỳ, trừ khi bác sĩ khuyên bạn làm sớm hơn.
- Các triệu chứng của tiểu đường thường rất rõ ràng.
Không hẳn vậy. Một số dấu hiệu gồm đi tiểu thường xuyên, khát nước nhiều, mờ mắt, mệt mỏi. Tuy nhiên, nhiều triệu chứng khác ít được biết đến như bệnh về thần kinh (neuropathy – tê hoặc ngứa ran ở tay chân), ngứa da, nhiễm nấm âm đạo, nhiễm nấm da, viêm nướu (gingivitis), hay sụt cân không rõ nguyên nhân.
Ngay cả khi không có triệu chứng, bạn vẫn nên kiểm tra. Khoảng 3.4% người lớn – tương đương 8.7 triệu người – bị tiểu đường mà không biết. Bệnh có thể được chẩn đoán bằng xét nghiệm máu.
- Người bị tiền tiểu đường (prediabetes) không cần dùng thuốc.
Sai. Một phần ba người trưởng thành ở Mỹ bị tiền tiểu đường – tức là lượng đường huyết cao nhưng chưa tới mức tiểu đường – có thể cần thuốc sớm. Điều này phụ thuộc vào chỉ số A1c (một dấu hiệu khi xét nghiệm), tiền sử gia đình và các yếu tố khác như mập phì hay bệnh gan.
Khoảng 1/3 người tiền tiểu đường sẽ chuyển sang tiểu đường trong 5-10 năm. Việc điều trị sớm có thể bao gồm thuốc (như metformin, SGLT2 inhibitors) hoặc các thuốc mới như Ozempic và Mounjaro, giúp giảm đường huyết và giảm cân, qua đó làm giảm nguy cơ tiến triển thành tiểu đường loại 2.
- Nếu bạn bị tiểu đường loại 2, chắc chắn phải dùng thuốc.
Không hẳn. Nhiều người có thể kiểm soát đường huyết nhờ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Tuy nhiên, nếu đường huyết hoặc hemoglobin A1c quá cao, nguy cơ biến chứng cũng cao hơn và thường phải kết hợp thuốc điều trị với thay đổi lối sống.
Nếu đã thử điều chỉnh lối sống mà đường huyết vẫn cao, hãy bắt đầu điều trị ngay, vì trì hoãn có thể gây bệnh tim hoặc tổn thương thần kinh.
- Người bị tiểu đường loại 2 là do ăn uống kém hoặc lười vận động.
Không ai đáng bị đổ lỗi vì mắc bệnh. Di truyền đóng vai trò lớn – chỉ cần cha hoặc mẹ bị tiểu đường, nguy cơ của bạn tăng tới 40%. Ngoài ra, không phải ai cũng có điều kiện chăm sóc y tế, thực phẩm lành mạnh, hay thời gian vận động.
Vì thế, thay vì đổ lỗi, hãy ủng hộ việc mở rộng quyền được chăm sóc sức khỏe – đó mới là cách thiết thực để phòng chống tiểu đường cho cộng đồng.
(nguồn: Prevention)
