Lịch sử Lễ Thanksgiving của Mỹ bắt đầu từ năm 1621 và liên quan tới người Da Đỏ, trong đó có vô số những biến cố để lại những hình ảnh không tốt trong lịch sử Hoa Kỳ. Sau đây là một số ý kiến của người Da Đỏ hiện nay về ngày Thanksgiving.

Nam vũ công Da Đỏ trong Lễ Tạ Ơn. Nguồn. crazycrow.com       

Nhắc lại một chút lịch sử

Năm 1620 những người Thanh giáo bị bức hại đã  đi trên một con thuyền Mayflower, họ đặt chân đến Thuộc địa Plymouth thuộc vùng  New England khi đang mùa đông. Bệnh tật, đói và lạnh, một nửa trong số họ không qua nổi mùa đông khắc nghiệt. Họ may mắn gặp được những thổ dân Da Ðỏ  cho họ lương thực. Sau đó dạy họ cách sinh tồn ở vùng đất này như cách trồng hoa màu, săn bắt… Khi người Pilgrims đã có thể sinh tồn được, họ tổ chức một buổi tiệc để tạ ơn Chúa Trời.  Mùa Thu, năm 1621. William Bradford, Thống Ðốc của thuộc địa Plymouth quyết định tổ chức bữa tiệc Tạ Ơn mùa thu hoạch ở đây, ông đã mời dân Da Ðỏ Massasoit, thuộc bộ tộc Wampanoag tham dự với dân định cư Anh. 90 chiến binh và dân Massasoit đã đến với thực phẩm, gồm thịt nai, tôm hùm, cá hồi, gà rừng, sò, lươn, bắp, bí và xi rô cây phong. Họ đã ở lại Plymouth trong 3 ngày.

Lễ PowWow của dân Da Đỏ. Nguồn.crazycrow.com

Nhưng nhiều biến cố thảm sát đã xảy ra, nhất là vào năm 1637 người dân Da Ðỏ Pequot đã bị lực lượng tổng hợp các thuộc địa Plymouth, Massachusetts Bay, và Saybrook (Connecticut) cùng các bộ lạc Da Ðỏ khác Narragansett và Mohegan liên minh nhau kéo đến tàn sát và thiêu hủy toàn bộ trại, lều do các va chạm giết người từ hai phía. Từ đó Dân Mỹ Da Ðỏ ở New England mỗi năm gặp nhau một ngày tại khu Plymouth Rock ở đồi Cole. Họ tưởng niệm ngày đau buồn năm xưa và tụ tập dưới chân pho tượng Grand Sachem Massasoit của dân Da Ðỏ Wampanoag để nhắc nhở người Mỹ, rằng họ sẽ không bao giờ quên ngày tang tóc này.

Tranh ngày Lễ Tạ Ơn đầu tiên tại Mỹ 1621. Nguồn. Bettmann, Getty

Ý kiến của các người Mỹ Da Đỏ về việc đón mừng Lễ Tạ Ơn

Xem thêm:   Chuyện đòn roi

– Tôi (Tác giả của bài viết được dịch này) có mừng Lễ Tạ Ơn không? Không, nhưng tôi lấy ngày nghỉ này để sum họp với gia đình, bạn bè, ăn bữa tiệc đêm vui vẻ và không hề nghĩ gì tới Lễ Tạ Ơn thời 1621. Tôi chắc rằng, các gia đình của dân Da Ðỏ cũng nghĩ vậy.

Năm nay, tôi đặt câu hỏi trên internet về những suy nghĩ của dân Mỹ Da Ðỏ đối với ngày Lễ Tạ Ơn. Họ đã có những ý kiến trả lời như sau.

Gia đình người Da Đỏ tại vùng Pottawatomie County, Oklahoma. Painted in 1910. Nguồn. smithsonianmag.com

Arlee, Montana

Cá nhân tôi thì không mừng Lễ Tạ Ơn, tôi sống với ý tưởng tạ ơn, và làm điều đó hằng ngày, đâu cần phải đợi tới ngày lễ. Tôi thấy rằng ngày lễ cũng là dịp cho gia đình, bạn bè, đến chung vui với nhau. Nhưng vì cái lịch sử thảm hại của tổ tiên chúng tôi, tôi không chấp nhận chuyện xảy ra giữa dân định cư Anh và người Da Ðỏ bản địa. Ðây cũng là dịp cho hệ thống giáo dục nói rõ hơn về sự thật của lịch sử.

Saraland, Alabama

Gia đình tôi thích tụ tập, ăn uống với nhau, cám ơn đất trời mà không cần ngày lễ. Ðó là kiểu mà dân Da Ðỏ chúng tôi thích làm. Vào ngày thứ Năm cuối cùng của tháng 11, bạn sẽ thấy chúng tôi có lễ hội Powwow hoặc tụ tập vui chơi, nhảy múa với nhau. Ðó là những hình ảnh rõ ràng, thật sự về sinh hoạt hiền hòa của dân Da Ðỏ, giúp lật ngược lại những huyền thoại bêu riếu về chúng tôi. Chúng tôi có ngày Lễ Tạ Ơn riêng, nhưng tôi không chắc rằng đó là ngày lễ của Mỹ.

Lễ Tạ Ơn của dân Da Đỏ tại Poarch Creek. Nguồn. crazycrow.com

Carnegie, Oklahoma

Xem thêm:   Nị ăn cơm chưa?

Với tôi, ngày nào cũng là Lễ Tạ Ơn. Ðặc biệt là lúc tôi từ chiến tranh Việt Nam về nhà năm 1967. Khỏi cần biết tại sao, hoặc ai bày ra Lễ Tạ Ơn, đó là ngày Lễ Tạ Ơn và Ăn Mừng của nước Mỹ. Tại Carnegie Red Buffalo Hall, một bữa tiệc Tạ Ơn cho những người lớn tuổi từ 60 trở lên. Ðây là lúc cầu nguyện, hát và nghĩ tới những người đã ra đi, những người đã quá xa, không thể trở về nhà.

Wisconsin Dells

Gia đình chúng tôi luôn biết ơn Cha trên trời đã ban cho. Tôi nhớ hồi còn là cô gái nhỏ, đi du lịch chung với gia đình và những người thân. Săn nai là một sự kiện lớn, bữa ăn được chuẩn bị với lễ cầu nguyện và tình thân thương. Tôi đã học lịch sử của Lễ Tạ Ơn, tôi thừa nhận những sự việc tàn sát xảy ra trong thời điểm xa xưa đó. Tuy nhiên, Lễ Tạ Ơn vẫn tiếp tục là thời gian cho gia đình, cầu nguyện và tình thương yêu. Chúng ta phải tiến về phía trước, tiếp tục dạy toàn bộ lịch sử của dân Da Ðỏ bản địa tại lục địa này. Hãy nói sự thật.

Một vũ công Da Đỏ chính gốc. Nguồn. crazycrow.com

Webster, Massachusetts

Lễ tiệc gặt hái của mùa Thu, chúng tôi gọi là tiệc thu hoạch, đây là tiệc mà các bộ lạc Da Ðỏ miền Ðông đã làm từ sơ khai. Ðến với nhau, tạ ơn mùa thu hoạch cùng gia đình, bạn bè và chia nhau niềm vui với tiệc tùng. Tuy nhiên, ngày lễ này lại là ngày tang tóc, đen tối của người Da Ðỏ trong bao năm trước, chúng tôi nhớ hoài.

Xem thêm:   Chuyện hay, dở của năng lượng từ mặt trời

Fort Washakie, Wyoming

Nè! Ðây là Newee Sosoree Sogope, lãnh thổ của người Da Ðỏ Shoshone, chúng tôi mừng Lễ Tạ Ơn như bao nhiêu người khác, tạ ơn những điều tốt cả những điều xấu mà tạo hóa đã cho. Chúng tôi có buổi tiệc mừng cho mọi người và ai cũng có thể tham dự. Ðến tối thì có đêm múa truyền thống. Người già nhất của chúng tôi sẽ cầu nguyện cho thực phẩm và cho mọi người, đây là lúc chia sẻ, mang mọi người, gia đình, bạn bè gần xa đến chung vui với nhau. Chúng tôi không đón mừng ngày Lễ Tạ Ơn của dân định cư Anh và bộ tộc Da Ðỏ năm xưa trong lịch sử. nhưng chúng tôi vui mừng chào đón những người Anh định cư, những người không phải Da Ðỏ, những khách lạ đến tận bàn tiệc cùng chung vui bữa tiệc Tạ Ơn của chúng tôi. Chúng tôi cầu nguyện và tạ ơn cho những gì đã nhận được. Chúng ta sẽ cùng ăn tiệc, coi đá banh hoặc trận đấu bóng rổ, hoặc vui chơi ngoài trời nếu thời tiết cho phép.

Nữ vũ công Da Đỏ trong ngày Lễ Tạ Ơn. Nguồn. crazycrow.com

Crow Agency, Montana

Ba tôi hay nói “Chúng ta tạ ơn mỗi ngày, nếu họ muốn cho thêm một ngày Lễ Tạ Ơn, thì được quá”.

Tôi đã giận cành hông khi trường học của đứa con gái làm bữa tiệc giả, với người Da Ðỏ và dân Anh định cư giả, đội lông gà, nón đen của Anh, tôi xé hết mấy cái nón và xin cho con nghỉ học ngày đó.

Tối nay, tôi có lớp dạy kinh Thánh cho trẻ em, và mấy em muốn tôi nói về chuyện Lễ Tạ Ơn, ừ! Thì tôi sẽ làm, nhưng không kể về chuyện tàn sát xảy ra giữa dân định cư Anh và người Da Ðỏ bản địa năm xưa… Thôi! Quên đi!

Ngày lễ PowWow. Nguồn. crazycrow.com

HĐV

Dennis Zotigh. www.smithsonianmag.com