Trong xây dựng, phụ hồ là một nghề vất vả và có vẻ phù hợp với nam giới hơn, bởi công việc chủ yếu là khuân vác, leo trèo… Nhưng hiện nay, có rất nhiều chị em phụ nữ cũng làm nghề này như một kế sinh nhai. Dù công việc nặng nhọc, sáng nắng chiều mưa nhưng họ vẫn cố gắng bám trụ với nghề.
Tất cả vì gia đình
Thử dạo một vòng các công trình xây dựng ở Sài Gòn, không khó để bắt gặp hình ảnh người phụ nữ mang vác những bao xi măng, loay hoay trộn hồ, vận chuyển gạch hay đứng trên giàn giáo cao vút chẳng khác gì nam giới. Những tiếng í ới gọi gạch, đá, cát, dụng cụ… của thợ xây liên tục hối thúc. Nếu không cẩn thận, chỉ một sơ suất nhỏ tai nạn có thể ập đến bất cứ lúc nào.
Hầu hết những người phụ nữ làm phụ hồ tại Sài Gòn xuất thân là dân từ các tỉnh. Phần lớn họ ở tuổi trung niên, cũng là độ tuổi rất khó để xin được một công việc ổn định trong các nhà máy, xí nghiệp. Chị Hằng (46 tuổi, quê Tiền Giang) làm phụ hồ tại một công trường xây dựng chung cư ở Thủ Đức ngót nghét gần 2 năm qua, nói: “Làm nghề này dù nam hay nữ phải làm tất cả các công việc xúc cát, trộn hồ, bưng bê gạch đá… Nghề chẳng ai dạy mình, cứ làm từ từ rồi biết”.
Đang lui cui đứng trộn hồ ở một công trình xây dựng nhà dân ở quận 12, bỗng dưng có một chiếc thùng nhựa được thả dây từ trên cao xuống, chị Phương 49 tuổi, quê Tây Ninh) vội vàng đổ mớ hồ vừa trộn và xếp thêm hơn chục cục gạch thẻ vào cho đầy thùng, sau đó hú một tiếng cho mấy người thợ xây ở phía trên biết để họ kéo dây lên. Chị Phương tâm sự: “Tôi lên Sài Gòn làm nghề phụ hồ theo thời vụ, thường khoảng 3 đến 6 tháng sẽ cất xong một ngôi nhà như thế này. Khi xong việc lại trở về quê làm vì có người mướn đi trồng mía. Nghề này cực nhưng mình đành cố gắng làm, bởi thực ra mình không có nghề ngỗng chuyên môn gì cả. Mỗi ngày tôi làm từ 7 giờ sáng cho tới 17 giờ chiều, thu nhập khoảng 250-300 ngàn VNĐ, cố gắng tích góp mang về nuôi 2 đứa con còn đi học…”.
Vì sinh nhai không quản ngại khó khăn
Vì chỉ làm việc theo hình thức thời vụ, mỗi nơi làm trong chừng dăm bảy tháng (nếu không bị chủ thầu đuổi việc vì lý do nào đó), nên những người phụ hồ thường chọn phòng trọ bình dân để ở. Thậm chí có người xin phép chủ thầu được tạm trú ngay nơi công trường xây dựng bằng cách dựng lán trại tạm bợ để ăn ngủ nhằm tiết kiệm tối đa chi phí.
Chị Nguyệt (48 tuổi, quê Trà Vinh) gắn bó với các công trình xây dựng trên khắp Sài Gòn tính tới nay ngót hơn 15 năm. Chồng ly hôn chạy theo người đàn bà khác, một mình chị nuôi đứa con gái nhỏ (năm nay 14 tuổi) ăn học. Dù công việc cực nhọc, nhưng thu nhập cũng tạm, nên chị cứ làm từ năm này qua năm khác. Chị cho biết: “Trước đây lúc mới lên Sài Gòn, tôi làm nghề nấu xôi, nấu chè bán dạo quanh các phường xóm, trường học rồi quay qua bán vé số. Nhưng tính tới tính lui thu nhập không đủ để trang trải cuộc sống, nên xin ông chủ thầu xây dựng nhà ở gần khu trọ theo làm phụ hồ. Cố gắng nuôi con ăn học nên người, mong sau này đời sống cả hai mẹ con sẽ ổn định hơn”.
Làm việc không thua nam giới nhưng đồng lương vẫn thấp hơn
Nữ phụ hồ lắm nỗi truân chuyên
Ngoài những công việc kể trên – như đã nói – những nữ phụ hồ còn phải đảm nhận hầu hết các công việc nặng nhọc khác như khiêng gạch, sàng cát, bẻ sắt và dọn dẹp công trình. Tuy vất vả là vậy nhưng thu nhập của họ chỉ ở mức 250- 270 ngàn VNĐ/ngày hoặc cao lắm cũng chưa tới 300 ngàn VNĐ/ngày.
Chị Phương nói thêm: “Phụ hồ như bọn em sợ nhất công đoạn đổ bê tông và tô tường. Hỗn hợp bê tông ngoài cát, xi măng còn có đá và bọn em chính là những người phải cho tất cả các thứ vật liệu này vào máy. Sau khi máy trộn xong, bọn em sẽ đổ bê tông ra xe rùa và đẩy tới khu vực đổ sàn. Mỗi chiếc xe rùa như vậy nặng cỡ 45-50kg, bản thân mình là phụ nữ nên phải ráng gồng mình mới di chuyển được xe…”.
Ông Hoàng (ngụ Thủ Đức) là nhà thầu xây dựng cho biết: “Hầu hết các công trình xây dựng hiện nay dù ở bất cứ đâu cũng đều có phụ hồ là nữ. Nói chung là phụ nữ nên tính cách của họ phần lớn rất cần mẫn, chính xác. Ở chỗ tôi, các chị em phụ hồ thường được giao luôn những việc như lau chùi cửa kính, chà ron, dọn dẹp công trình, thậm chí phụ giúp lo cơm nước cho nhóm thợ xây… Mức lương trả cho lao động nữ dĩ nhiên không thể quá cao so với lao động nam được!”.
Vì đây là nghề tự do, ít khi được giới chủ cho trang bị đồ bảo hộ lao động nên cũng thường có nhiều mối nguy hiểm luôn rình rập chung quanh các chị em làm nghề phụ hồ. Chị Nguyệt tâm sự: “Có lần đang xách xô vữa hồ đem cho thợ tô tường thì giẫm phải cây đinh sắt nhọn hoắt. Tưởng không việc gì nên chỉ băng bó qua loa rồi làm tiếp nhưng tới khi về đến nhà thì vết thương bị nhiễm trùng buộc phải đi tiêm phòng uốn ván. Thế là vừa mất toi mấy ngày tiền công lại vừa tốn thêm tiền thuốc men…”.
Trường hợp khác mới đây, trong một lần khiêng xi măng, chị Mai (45 tuổi, quê Vĩnh Long, làm cùng tổ với chị Nguyệt) bất ngờ bị té ngã khi khiêng sắt cho thợ lên cầu thang lầu, khiến chị trật khớp chân phải nghỉ làm mất 3 tuần lễ không đi lại được… Đa phần trong số các nữ phụ hồ cũng đều không có hợp đồng lao động, nên khi rủi ro xảy ra tai nạn thì họ phải tự bỏ tiền mua thuốc men, có khi còn bị mất việc do nghỉ quá lâu ngày nên chủ thầu phải tìm người khác thay thế…
Đời nữ phụ hồ
Bài và hình NS
