Với kết quả bầu cử sơ bộ của ngày Siêu thứ Ba (5 tháng 3) bao gồm cử tri của 15 tiểu bang đồng loạt đi bầu, trong đó có hai tiểu bang lớn nhất là California và Texas, và kết quả một số cuộc bầu cử sơ bộ trước đó cho thấy nước Mỹ đang dần bước vào giai đoạn mới của cuộc bầu cử tổng thống 2024: cuộc tái đối đầu giữa Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump một cuộc bầu cử không giống bất kỳ cuộc bầu cử nào khác trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ.
Newsweek/Getty
Có thể nói cử tri Mỹ chưa từng bao giờ phải lựa chọn giữa hai ứng cử viên lớn tuổi như vậy, và chưa từng bao giờ trong thời hiện đại lại phải lựa chọn giữa hai ứng cử viên không được ưa thích đến vậy, và nhìn ở góc độ nào đó, cả hai đều đang tranh cử với tư cách là tổng thống đương nhiệm, vì đã có thành tích và kinh nghiệm làm việc ở Toà Bạch Ốc.
Thêm nữa, chưa từng bao giờ có một chiến dịch tranh cử nào lại diễn ra vừa ở tại những cuộc biểu dương vừa ở tại toà án, với hàng loạt vụ án hình sự có thể khiến một trong hai ứng cử viên – là ông Donald Trump – có thể phải ngồi tù và đối mặt với những bản án dân sự bất lợi có thể làm tê liệt các hoạt động kinh doanh của gia đình ông.
Trong khi đó, ông Joe Biden đang phải đối mặt với những hoài nghi về tuổi tác và thể lực của một người trên 80 tuổi để có thể giành chiến thắng thêm nhiệm kỳ thứ hai.
Donald Trump tranh cử tại New Hampshire – Reuters
Tình hình tranh cử
Hai ứng cử viên sẽ phải tìm cách thu phục được cử tri ở một số khu vực bầu cử đang bị phân cực và rạn nứt hơn bao giờ hết trong sinh hoạt chính trị hiện nay. Các cơ quan truyền thông truyền thống ngày càng ít ảnh hưởng hơn so với trước đây, với việc người dân Mỹ hiện nay có thể tiếp cận với đủ loại tin tức từ các phương tiện truyền thông ngày càng mở rộng và với các tiêu chuẩn cũng như mức độ chính xác hơn, ít thiên vị hơn trong việc đưa tin.
Các sinh hoạt chính trị quan trọng cũng kém hấp dẫn hơn: Các đại hội đảng toàn quốc ít thu hút được sự chú ý hơn từ cử tri và từ các hệ thống truyền hình, và cho đến nay vẫn chưa rõ liệu 3 cuộc tranh luận tổng thống và một cuộc tranh luận phó tổng thống trước ngày bầu cử có diễn ra hay không.
Biden tranh cử tại Virginia – Getty Images
Hai nhân vật Biden và Trump
Ngoài việc đưa ra những chính sách và tầm nhìn tương lai cho nước Mỹ, cả hai ứng cử viên còn phải thuyết phục được cử tri Mỹ tin rằng họ có khả năng hoàn tất được công việc mà cử tri giao cho.
Ông Biden sẽ phải thuyết phục một số lớn người Mỹ rằng ông có đủ trí lực để đảm đương chức vụ được cho là khó khăn nhất thế giới, mà theo kết quả một số cuộc thăm dò cho thấy khá nhiều cử tri cho rằng ông quá già nua để tái tranh cử. Ông Trump cũng sẽ phải thuyết phục người dân Mỹ rằng các cáo buộc hình sự và các phán quyết dân sự sẽ không theo ông vào Toà Bạch Ốc và cản trở công việc của một tổng thống, theo kết quả một cuộc thăm dò mới đây cho thấy rằng việc kết án sẽ làm tổn hại đến vị thế chính trị của ông.
Cả hai ứng cử viên Biden và Trump được xem là những chính trị gia đầy kinh nghiệm và hiểu biết rất rõ về những đòi hỏi của một chiến dịch tranh cử tổng thống. Đối với ông Trump, đây sẽ là lần thứ 3 ông tranh cử trong vai trò ứng cử viên tổng thống vào tháng 11 tới đây. Đối với ông Biden, đây sẽ là chiến dịch tranh cử thứ 5 của ông với tư cách là ứng cử viên tổng thống hoặc phó tổng thống.
Bởi vì tên tuổi của cả hai ứng cử viên đều được cử tri biết đến và đã có thành tích làm việc trong cương vị tổng thống, cho nên không thể nói là cử tri Mỹ chưa biết hoặc còn có những nghi ngờ gì về hai nhân vật Joe Biden và Donald Trump. Điều này cho thấy chiến dịch tranh cử trong thời gian tới có thể bị ảnh hưởng từ những sự kiện ngoại vi không thua gì những chính sách mà hai ứng cử viên đưa ra để hòng chiếm được lá phiếu của cử tri.
Nói về các chính sách ưu tiên hiện nay, phía đảng Dân chủ chỉ ra một số thay đổi của cử tri kể từ cuộc bầu cử năm 2020: đó là tầm quan trọng ngày càng tăng của những vấn đề xã hội như quyền phá thai sau khi Tối cao Pháp viện lật ngược phán quyết về vụ kiện Roe vs Wade, và cuộc tấn công vào toà nhà quốc hội Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Trong khi phía đảng Cộng hoà thì tập trung vào chính sách di dân và kinh tế là hai vấn đề mà cử tri chưa hài lòng về chính sách của ông Biden.
Người dân Mỹ đi bầu sơ bộ ngày Siêu thứ Ba 5 tháng 3 – calmatters.org
Cuộc bầu cử khó đoán trước
Cuộc tranh cử khác thường năm nay diễn ra trong bối cảnh của hai cuộc bầu cử tổng thống trước đó cũng đã từng phá vỡ những chuẩn mực trong quá trình tranh cử.
Cuộc bầu cử năm 2020 được đánh dấu bởi đại dịch Covid-19 buộc các ứng cử viên phải hạn chế xuất hiện trước công chúng và khiến các chiến dịch tranh cử gặp khó khăn trong việc tiếp cận cử tri trong thời điểm khi mọi người phải cách ly.
Và 4 năm trước đó, theo các cuộc thăm dò, cả ông Trump và ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ là bà Hillary Clinton cũng nhận những phản ứng tiêu cực của cử tri cũng vào khoảng thời điểm này trong năm 2016, trong khi họ đang trên đà giành được sự đề cử từ đảng của họ. Vào thời điểm đó, các cuộc thăm dò cho thấy cử tri Mỹ tỏ ra bi quan về cuộc bầu cử vì cả hai ứng cử viên đều không được lòng cử tri. Tuy nhiên, mức độ không ưa thích đối với hai ứng cử viên Biden và Trump trong cuộc bầu cử lần này thậm chí còn cao hơn.
Trong khi kết quả thăm dò vào tháng 5 năm 2016 cho thấy có 41% cử tri có quan điểm “rất tiêu cực” đối với bà Clinton và 44% đối với ông Trump, thì kết quả một cuộc thăm dò mới đây của WSJ/NBC News cho thấy quan điểm “rất không tán thành” đối với ông Biden và ông Trump hiện nay là ở mức 50%.
Tuy nhiên, cả hai ứng cử viên Biden và Trump vẫn nhận được sự ủng hộ đa số từ cử tri trong đảng của họ. Điều này cho thấy người ta không thể chỉ dựa vào con số của các cuộc thăm dò để tiên đoán cuộc bầu cử 2024 sẽ diễn ra như thế nào. Kết quả của cuộc bầu cử sẽ rất khó đoán và có lẽ phải chờ cho tới khi các phòng phiếu trên toàn quốc đóng cửa thì lúc đó người dân Mỹ mới thực sự biết được ai sẽ là tổng thống Hoa Kỳ trong 4 năm kế tiếp.
VH
