Nhiều năm nay, từ khi có Tinder và dating app nói chung, chuyện hẹn hò đã thay đổi—nhìn chung, người ta có thể gặp nhiều người hơn, có nhiều lựa chọn hơn, và có thể dễ dàng tìm thấy người có cùng sở thích và mối quan tâm hơn.
Nhưng điều này có đúng với tất cả không? Có phải mọi người dùng Tinder đều ngập tràn lựa chọn không?
Trên thực tế, tỷ lệ “thành công” khác nhau, và có sự khác biệt giữa nam và nữ. Chẳng hạn, theo một nghiên cứu của Pew Research Center đăng năm 2020, khi được hỏi có nhận được quá nhiều, không đủ, hay đúng lượng tin nhắn mình muốn trên dating sites hoặc apps, 57% đàn ông cảm thấy không đủ trong khi chỉ 24% phụ nữ cảm thấy tương tự, chỉ có 6% đàn ông cảm thấy nhận quá nhiều trong khi số phụ nữ là 30%, còn lại 36% đàn ông và 45% phụ nữ cảm thấy đủ, vừa phải1.
Vì sao? Vì phụ nữ thường kén chọn hơn. Bởi vậy, cách dùng Tinder hoặc dating app nói chung của phụ nữ và đàn ông rất khác nhau—phụ nữ có thể săm soi hình ảnh và mấy câu giới thiệu rồi mới swipe right (đẩy qua phải—thích) hoặc swipe left (đẩy qua trái—không thích), trong khi đàn ông muốn có nhiều match (thành cặp, tức là khi 2 người cùng swipe right) phải swipe right nhiều gấp chục lần, thậm chí 80-90% phụ nữ mình thấy, và thường chỉ nhìn thoáng qua, tới khi có match mới nhìn kỹ lại và quyết định sau2.
Ðó là đàn ông nói chung. Ðàn ông “xấu” càng khổ hơn.
Hẹn hò trên mạng có nhiều cái tốt của nó, như tôi trước đây từng viết3, nhưng ai cũng biết muốn “thành công” trên một app như Tinder trước hết phải cái bên ngoài—với đàn ông, ngoại hình trung bình hoặc dưới trung bình đã bất lợi, và nếu không có hình ảnh thú vị, chẳng hạn không thấy đi du lịch hoặc thám hiểm hoặc chơi thể thao, không thấy chụp hình đi chơi với bạn bè, không thấy nuôi chó v.v. càng dễ bị swipe left. Nếu đàn ông thông thường đã phải cạnh tranh khốc liệt và swipe right nhiều hơn phụ nữ nhiều lần để được match, cơ hội ở đâu cho những người ngoại hình dưới trung bình? Ðặc biệt nếu đã bị bất lợi ngoại hình nhưng cũng không tự tin, thiếu hài hước, và không có gì đặc biệt thú vị?
Trong khi phụ nữ không đẹp vẫn được match, vẫn có cơ hội hẹn hò, thậm chí có sex, vì là phụ nữ, nhiều đàn ông “xấu” có thể bám lấy Tinder hàng năm và swipe right loạn xạ, nhưng chỉ lèo tèo vài match, và có thể không bao giờ được gặp bên ngoài. Trong khi phụ nữ có thể có hàng tá lựa chọn, nói chuyện với nhiều người cùng lúc, thậm chí hẹn hò tìm hiểu nhiều người cùng lúc, không ít đàn ông không có cơ hội hẹn hò trong đời thường và càng cô đơn trên mạng.
Bởi vậy sinh ra khái niệm incel, viết tắt của involuntary celibate, thường được dịch là độc thân không tự nguyện.
Khái niệm incel có từ vài năm trước, và trên mạng bắt đầu mọc ra những diễn đàn và cộng đồng dành cho những người tự nhận mình là incel, thành nơi tụ họp chia sẻ cho những đàn ông cùng chung số phận độc thân không tự nguyện. Nhưng dần dần những trang này biến tướng, không chỉ còn là nơi chia sẻ, mà tạo ra cái gọi là incel ideology (hệ tư tưởng incel)—một lăng kính để nhìn thế giới và xếp loại mọi người, và tạo ra các từ ngữ và khái niệm riêng.
Qua lăng kính incel, đàn ông được chia thành alpha và beta, trong đó đỉnh cao là Chad—da trắng đúng chuẩn Aryan, thân hình vạm vỡ, cằm vuông, và Chad cướp hết mọi phụ nữ; còn phụ nữ chia thành 2 loại là Stacy—hot, tóc vàng, thuộc hàng top và chỉ chơi với Chad, hoặc Becky—đa phần phụ nữ, tức ở mức trung bình, thua Stacy. Ngoài ra còn có nhiều khái niệm khác như simp là loại đàn ông chạy theo và đổ đống tiền cho một phụ nữ không quan tâm tới mình, soyboy là loại đàn ông thiếu nam tính và tự gọi mình là feminist, Tyrone là Chad da đen, white knight là loại đàn ông nhào tới bênh vực phụ nữ trên mạng ra vẻ hiệp sĩ v.v.4
Từ chuyện cô đơn trên mạng và không may mắn trong hẹn hò, và gặp nhiều người khác có hoàn cảnh và cảm giác tương tự, incel tạo ra cả một “hệ tư tưởng” để nhìn thế giới và giải thích cho sự độc thân không tự nguyện của mình. Với incel, đây là một thế giới không công bằng—phụ nữ hời hợt chỉ quan tâm tới ngoại hình, và Chad cướp hết mọi phụ nữ. Từ không được phụ nữ ngó tới dẫn tới căm ghét phụ nữ—incel gọi phái nữ nói chung là femoid, ghép từ female và humanoid (hình người), ý không coi phụ nữ là người.
Bảo Huân
Ðó là chưa kể, một số đàn ông ở lâu trong các cộng đồng incel, bị ảnh hưởng từ “hệ tư tưởng” và có cái nhìn lệch lạc méo mó về phụ nữ và quan hệ nam nữ nói chung, càng giận dữ khi tiếp tục không may mắn trên mạng, và nếu mất bình tĩnh và lên tiếng xúc phạm khi bị từ chối hoặc bị lơ, càng bị ghét, rồi từ đó càng thấy ai oán, thấy xã hội bất công.
Không dừng ở đó, một số thành phần cực đoan của cộng đồng incel đẩy lên thành bạo lực, trong đó đáng chú ý là những kẻ incel giết người hàng loạt như Elliot Rodger, Marc Lépine, Alek Minassian, Scott Beierle, Chris Harper-Mercer v.v.5
Nhưng đó là thành phần cực đoan, cùng với những người tôn sùng những tên sát nhân này. Còn số còn lại trong những người tự nhận là incel?
Bao nhiêu trong số đó là không may mắn do ngoại hình bất lợi? Và bao nhiêu tự làm mình xấu đi?
Chẳng hạn, Vice News làm một film tài liệu ngắn năm 2018 về một incel và đăng trên Youtube, nhưng đa phần các bình luận bên dưới đều nói, anh chàng này hoàn toàn không xấu, nhưng ở tuổi 23, không đi làm cũng chẳng đi học, chỉ ngồi trên mạng nói chuyện với đám incel khác, tự nhồi sọ mình, làm sao thu hút được ai?6 Nhiều người nói, nhiều trường hợp độc thân là do nói chuyện nhạt thếch, thiếu tự tin, kỹ năng xã hội không có, và có những trường hợp nếu chịu khó thay đổi cách nghĩ cách sống, tập thể dục, có nghề nghiệp đàng hoàng, có sở thích cá nhân, và chăm chút ngoại hình một chút, mọi thứ sẽ khác. “Hệ tư tưởng” incel chỉ làm cái nhìn càng thêm méo mó, thậm chí bệnh hoạn, và càng lấn sâu, cơ hội hẹn hò càng khó hơn.
Nhưng cũng có người nói, đám bệnh hoạn căm ghét và kêu gọi bạo lực với phụ nữ chỉ là một phần của cộng đồng incel, còn nhiều người tự nhận mình incel chỉ thấy bất công và cô đơn, và nói gì đi nữa, đàn ông vẫn thiệt thòi và bất lợi hơn hẳn phụ nữ khi hẹn hò qua mạng. Có những kẻ quá khích và giết người hàng loạt để trả thù phụ nữ, nhưng cũng có những người chỉ cần một cộng đồng chia sẻ vì cùng độc thân không tự nguyện.
Dù bất kỳ lý do gì, thực tế là vẫn có rất nhiều đàn ông dùng Tinder hàng năm nhưng chỉ vài lần lẻ tẻ hoặc thậm chí không bao giờ được đi date. Những người cô đơn trên mạng.
DN
1: https://www.pewresearch.org/internet/2020/02/06/the-virtues-and-downsides-of-online-dating/
3: https://baotreonline.com/van-hoc/tre-voices/hen-ho-qua-mang.baotre
4: Ở đây có một loại khái niệm của cộng đồng incel, kèm với hình minh họa: http://moonshotcve.com/wp-content/uploads/2020/05/Incels_-A-Guide-to-Symbols-and-Terminology_Moonshot-CVE.pdf
5: ibid.
6: https://www.youtube.com/watch?v=oliq8m8Qph0
