Người ta thường ví von:
Bắc thang lên hỏi ông trời
Đem tiền cho gái có đòi được không?
Theo truyền thống của người Việt, khi hẹn hò, người đàn ông thường trả tiền những bữa ăn, đi chơi đây đó hay mua quà tặng cho người phụ nữ. Đó là một nghĩa cử đẹp, biết tôn trọng và tế nhị, khi chàng hy vọng chiếm được tình yêu của nàng.
Theo thống kê, phần lớn những chàng “hào phóng” thường nhận được đền bù “hậu hĩ” vì ngày nay phụ nữ cũng đã độc lập, thành đạt hơn xưa và cũng “phóng khoáng” hơn xưa. Hiện nay, phụ nữ Việt có ảnh hưởng phụ nữ phương Tây là “bình đẳng” và “fair” nên sẵn sàng “chia sẻ” để vun đắp cho tình yêu, khiến đối tượng của mình vui vẻ và cảm nhận được tình cảm của mình. Tuy tự lực, tự cường nhưng nàng cũng mong có được một “hoàng tử” hay “soái ca” hào hiệp, giỏi giang và mạnh mẽ hơn mình để cảm thấy được yêu thương, che chở, bảo bọc vì bản tính thích được yêu chiều và nhõng nhẽo.
Nếu chàng gặp phải một cô nàng chuyên nhõng nhẽo, vòi quà và chú tâm nhiều đến vật chất như thích những bữa ăn trong nhà hàng sang trọng, có những món quà cao cấp hàng hiệu,… nhưng nàng vẫn vòi vĩnh vì chưa vừa lòng thì sau một thời gian tìm hiểu… “Tình nghĩa đôi ta chỉ thế thôi”, chàng buồn bã chia tay và cuộc tình đi vào dĩ vãng. Người ta cũng thường nói “Gái tham tài, trai tham sắc”, muốn được lòng người đẹp phải mở hầu bao và chàng cũng nên biết rằng “Đem tiền bao gái không đòi được đâu!” (nhất là “gái bao”).
Đó là chuyện tình yêu, còn chuyện tình đời… thì “Tiền trao, cháo múc” hay “Có vay có trả mới thỏa lòng nhau”, là những chuyện thường tình trong đời sống như mua bán, đổi chác trên thương trường hay nơi chợ búa, dễ như “thuận mua, vừa bán” vậy.
Tiền đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hằng ngày của mọi người trên thế giới vì tiền là phương tiện trao đổi cần thiết trong xã hội. Dùng tiền để mua bán hàng hóa, dịch vụ, thanh toán hóa đơn, đầu tư,… Đặc biệt có một thứ tiền mà tôi muốn nói đến đó là “tiền cho mượn”.
Phụ huynh học sinh trường AISVN biểu tình đòi hoàn trả tiền cho mượn vốn đầu tư vào giáo dục. Bà Nguyễn Thị Út Em – Ảnh: AIPI
Đem tiền cho mượn có đòi được không?
Khi bạn muốn mượn tiền để làm ăn hay sử dụng vào mục đích nào đó, theo thỏa thuận phải có “giấy trắng mực đen” là văn bản làm bằng chứng cho việc mượn tiền. Đó là những quy định, nội dung trong hợp đồng mượn tiền hay còn gọi là “giấy vay mượn nợ”- một văn bản pháp lý được pháp luật bảo vệ. Để bảo đảm an toàn, bên cho mượn luôn “nắm dao đằng cán” vì nhắm người mượn phải có khả năng trả, hoặc có một số vốn hay tài sản bảo đảm gọi là “đặt cọc / thế chấp”, chứ không phải ai cũng được cho mượn đâu.
Nhiều người Việt đạo đức, thương người, có “thói quen tốt” thường cho những người thân, bà con, bạn bè mượn tiền mà không làm giấy tờ vay nợ, chỉ nói miệng hay qua các tin nhắn. Vì tình thân nên tin tưởng rằng có vay có trả, không e ngại khi cho mượn và không cần làm giấy tờ, điều này đã khiến nhiều người tốt bụng bị rơi vào tình trạng khó xử như “bị quỵt nợ” hoặc rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”.
Nếu không cho mượn cũng ngại mích lòng mất tình thân, cho mượn mà muốn làm giấy tờ thì lại bị giận dỗi. Có cô Nam thương cô Bắc cho mượn tiền để mua nhà, cô Nam đòi làm giấy mượn nợ dù chỉ là bản viết tay giữa 2 chị em ruột. Điều này khiến cô Bắc giận dữ và cảm thấy “nhục nhã”. Khi đem trả, cô Bắc nặng lời sỉ vả cô em và ném cọc tiền xuống đất, cô Nam lặng lẽ cúi xuống lấy và từ đó họ không muốn “yêu nhau thêm lần nữa”.
Có người còn nói: ”khi bạn cho mượn tiền thì đứng, mà lúc đòi lại thì phải quỳ”, hoặc “Ngày mượn tiền bầu trời xanh biếc / Ngày trả tiền đứa điếc, đứa câm”…!
Nếu cho mượn vì lòng tin mà chỉ nói bằng miệng, khi không có gì làm bằng chứng thì coi như đòi lại rất khó hoặc không đòi được đâu! Cái văn hóa “tốt bụng” của người Việt vì tin tưởng nhau nên thường bị lợi dụng. Đôi khi người đi đòi nợ bị đánh đuổi hay tệ hại hơn là bị “thịt” để “quỵt” nợ. Vì thế khi cho vay mượn, không có giấy tờ chứng minh mà không đòi được, người cho mượn có thể khởi kiện tại tòa án.
Để tiến hành khởi kiện, người cho mượn cần phải chứng minh được việc cho mượn tiền dù qua lời nói ghi âm, Email, tin nhắn trong điện thoại hay các phương tiện điện tử khác, vì đây sẽ làm bằng chứng quan trọng mà tòa án căn cứ vào để xét xử.
Trường AISVN – nguồn arttimes.vn
Tại Việt Nam, vào ngày 1 tháng 5 năm 2025, bà Nguyễn thị Út Em – Chủ tịch hội đồng quản trị trường Quốc Tế Mỹ Việt (AISVN – American International School VietNam) bị bắt tạm giam vì tội gây rối trước cổng trường và bị cấm xuất cảnh. Thanh tra TPHCM đang điều tra bà Út Em về tội huy động vốn trái phép của AISVN thông qua các hợp đồng đã ký kết với các phụ huynh học sinh, “mượn vốn” để đầu tư vào ngành giáo dục rồi không trả như đã “hứa”.
Nhiều phụ huynh (các nhà đầu tư) tụ tập trước cửa đòi nợ vì trường đã vay mượn hàng chục tỉ đồng, không lãi suất, không tài sản thế chấp. Thông qua các hợp đồng mượn vốn đầu tư với “lời hứa” là con em họ được học miễn phí và sẽ trả lại tiền sau khi các học sinh tốt nghiệp hoặc chuyển trường. Nhưng, sau đó các phụ huynh đã không được hoàn tiền.
Công an TP HCM cho rằng việc vay mượn vốn đầu tư được ký kết giữa nhà trường và phụ huynh là hợp đồng dân sự, không có thỏa thuận ràng buộc giữa 2 bên nên chưa có cơ sở để điều tra và sự việc cũng nằm ngoài thẩm quyền của sở giáo dục.
Nửa đường “đem con bỏ chợ” và “cho con bỏ học”, khoảng 1,400 học sinh trường AISVN đã phải nghỉ học giữa năm vì trường đang gặp khó khăn nghiêm trọng về tài chính, nợ lương của giáo viên, nhân viên. Nhiều giáo viên nước ngoài nghỉ dạy và trường phải đóng cửa.
Các nhà đầu tư vào giáo dục cho con em mình vì “niềm tin” vào “lời hứa” mà bây giờ có thể bị mất “tiền cho mượn” khi nhà trường khai báo gặp khó khăn về tài chính và trên đà phá sản…!
Bà chủ tịch hội đồng quản trị trường AISVN đang “bỏ dạy chạy lấy người”. Đúng là “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, phụ huynh học sinh ngậm ngùi đành chịu đau “nắm dao đằng lưỡi”.
GVV
