Trong tín ngưỡng dân gian của một số quốc gia trên thế giới, vong linh hay vong hồn là linh hồn người thân yêu đã khuất. Sau khi rời trần gian, linh hồn vẫn tiếp tục sống trong thế giới tâm linh hay còn gọi là “người cõi âm”. Với những niềm tin cho rằng người chết “sống” ở cõi âm nên hằng năm người ta thường mở những lễ hội để tưởng nhớ, cầu nguyện và hy vọng linh hồn người quá cố trở về thăm trần gian…
Day of the Dead ở Mexico
Ở Mỹ và Canada, Hallowe’en – Lễ hội của ma quỷ, được chuẩn bị và tổ chức rầm rộ vào ngày 31 tháng 10. Người ta thích trang hoàng nhà cửa bằng những vật phẩm và những trái bí ngô tròn trĩnh, chạm khắc hình thù ngộ nghĩnh hoặc xấu xí, ghê sợ và hóa trang thành ma quỷ dị nhân đi rểu rảo quanh các khu phố, công sở, chợ búa, trường học. Những đứa trẻ nhỏ thường vẽ mặt, giả dạng thú vật hay những nhân vật trong thần thoại … đi đến từng nhà gõ cửa đòi “Cho kẹo hay bị ghẹo? – Trick or Treat?”. Đó là lúc người sống không sợ hãi “người chết hay ma quỷ” mà còn hoan hỉ mở rộng lòng chiều đãi, tiếp đón với nhiều quà bánh.
Ở Mexico, lễ hội Dia de los Muertos – Day of the Dead – vào ngày 1 và 2 tháng 11. Theo truyền thuyết, những linh hồn trẻ con có thể đoàn tụ với gia đình vào ngày 1 và linh hồn người lớn có thể sum họp vào ngày 2 tháng 11. Vào những ngày này, họ tin rằng linh hồn người chết thức dậy và trở về nhà để ăn uống, nhảy múa vui đùa với người thân yêu.
Vì tin linh hồn người chết trở về trần gian, những người còn sống thường đãi tiệc thật hậu hĩ để tưởng nhớ người thân thương đã khuất. Họ diễn hành trên đường phố với những bộ xương người thật lớn, đầu lâu Catrina là biểu tượng của người chết. Họ giả ma quỷ với áo quần quái dị, ghê sợ rồi nhảy múa với nhạc xập xình.
Hoa Vạn thọ dùng để cúng và trang hoàng, họ thường rắc những cánh hoa và đốt những ngọn nến lung linh để dẫn dắt linh hồn người chết trở về nhà. Những đầu lâu làm bằng đường để trang hoàng trên bàn thờ hay ngôi mộ. Mole là một loại nước sốt sền sệt của tương ớt, mè, gia vị, chocolate và trái cây. Alole là thức uống làm bằng bột bắp và sữa pha trộn với nhiều loại trái cây như bí ngô, dâu, xoài… Những vật phẩm để cúng họ gọi là Pan de Muerto – Bread of the Dead.
Ở Romania, lễ hội Halloween vào ngày 31 tháng 10. Đây là xứ sở có truyền thuyết và những sự tích bí ẩn, ghê rợn của ma hút máu người tại Bran Castle là “Lâu đài của ma Cà rồng”. Vì thế, hằng năm đã thu hút rất nhiều du khách vào mùa Hallowe’en. Tỏi vẫn được cho là “bùa” để ếm ma trừ quỷ. Có những cuộc diễn hành với trang phục ma quỷ trên đường phố lớn như thủ đô Bucharest và đặc biệt là thành phố Brasov, nơi có huyền thoại ma Cà rồng hút máu người để sống ngàn năm bất tử.
Ở Ái Nhĩ Lan và Tô Cách Lan, lễ hội Hallowe’en có nguồn gốc từ lễ Samhain diễn ra vào đêm 31 tháng 10 và kéo dài hết ngày 1 tháng 11. Đây là thời điểm thu hoạch mùa màng dự trữ và chuẩn bị cho mùa đông. Người dân ở đây tin rằng lúc này âm phủ mở cửa thả các linh hồn về trần gian nên âm dương không còn biên giới và đây cũng là cơ hội cho các phù thủy trổ tài ếm bùa làm phép trừ tà ma, quỷ sứ.
Bran Castle in Romania – Lâu đài của ma Cà Rồng
Ở Đức, lễ hội Subes oder Saures – Trick or Treat vào ngày 31 tháng 10, đồng nghĩa với Hallowe’en vì du nhập từ Mỹ. Người Đức trang hoàng nhà cửa bằng những trái bí (Kurbis) cũng để mừng “Lễ hội bí ngô” từ cuối tháng 9 cho đến đầu tháng 11. Ngày nay, ở Đức lễ hội hóa trang thành ma quỷ xấu xí, đi từng nhà “Cho kẹo hay bị ghẹo” được nhiều người hưởng ứng nhất là giới trẻ nhỏ. Trick or Treat trở thành một bữa tiệc vui nhộn với nhiều hình tượng của ma quỷ và kẹo bánh.
Ở Áo, lễ hội Seleenwoche – All Souls’ Week – Lễ các Thánh, vào đêm cuối tháng 10 kéo dài đến ngày 1 và 2 tháng 11. Vào ngày lễ này người Áo thường hân hoan đón mừng linh hồn người thân được trở về trần gian. Họ trang hoàng phần mộ đẹp lung linh huyền ảo với đèn cầy, hoa tươi và cầu nguyện để tưởng nhớ những người thân thương đã xa lìa dương thế.
Ở Ý, Ognissanti – All Saints’ Day – Lễ các Thánh, vào ngày lễ này, người ta thường đặt vòng hoa cúc Chrysanthemums (cúc Mum tượng trưng cho sự chết trong văn hóa Ý) lên mộ người thân yêu và đốt những đèn cầy màu đỏ đặt bên cửa sổ hay phần mộ.
Seleenwoche ở Áo
Ở Philippines, có lễ các Thánh Pangangaluluwa vào ngày 1 tháng 11, là một truyền thống lâu đời, cầu nguyện để tưởng nhớ những người thân yêu đã khuất. Người ta thường trùm chăn màu trắng đi gõ cửa từng nhà vào đêm lễ các Thánh, hát những bài thánh ca cầu nguyện cho linh hồn người chết. Họ tin rằng những linh hồn đau khổ, bơ vơ, đói khát sẽ được giải thoát và lên thiên đàng nếu người sống hát lên lời cầu nguyện. Bánh gạo thường được đem bán hay ban phát vào ngày lễ này.
Ở Campuchia, Lễ hội Pchum Ben kéo dài 15 ngày từ cuối tháng 9 đến giữa tháng 10. Người Campuchia mặc quần áo màu trắng đến chùa cùng tụng kinh cầu nguyện và tưởng nhớ người thân yêu. Các chư Tăng và phật tử thay phiên nhau tụng kinh bằng tiếng Phạn suốt cả ngày lẫn đêm vào ngày cuối cùng để kết thúc mùa lễ hội.
GVV
