Nói bằng suy nghĩ

Trong 2 bài báo riêng biệt được công bố trên tạp chí Nature vào tháng 8/2023, các nhà khoa học đã mô tả giao diện não-máy tính (BCI – A brain-computer interface) với sự trợ giúp của trí thông minh nhân tạo (AI) có khả năng biến đổi tín hiệu thần kinh sang văn bản hoặc các từ, sau đó tiếp tục chuyển đổi thành âm thanh bằng giọng nói.

Gắn vi mạch vô não và sử dụng trí tuệ nhân tạo giúp người bị liệt nói bằng suy nghĩ. Nguồn. www.blogspot.com

Nghiên cứu thứ nhất

Edward Chang – bác sĩ giải phẫu thần kinh tại Đại học California, San Francisco (Mỹ) – và các cộng sự tiến hành thí nghiệm trên một phụ nữ 47 tuổi tên là Ann, người mất khả năng nói sau khi trải qua một cơn đột quỵ cách đây 18 năm, họ đã đặt một thiết bị hình chữ nhật mỏng như tờ giấy chứa 253 điện cực lên bề mặt vỏ não của Ann. Kỹ thuật này được gọi là “ghi điện vỏ não (EcoG) để truyền hoạt động não của bà đến máy tính. Ở đó, A.I. dịch các tín hiệu thành từ và sau đó, trên màn hình máy tính sẽ nói thành những lời của Ann”.

Tỷ lệ giải mã sai các từ của thiết bị khoảng 25.5%.

Edward Chang cho biết: “Tôi khó diễn tả được cảm giác thỏa mãn, khi thấy những thí nghiệm này thực sự hoạt động trong hoàn cảnh thật”.

Xem thêm: 2 người thợ săn

Theo NBC News. Nick Ramsey, nhà khoa học thần kinh tại Đại học Utrecht ở Hòa Lan, nói với Devlin của báo Guardian “Đây là bước nhảy vọt so với các kết quả trước đó, chúng ta đang ở điểm phát triển.”

Ann. Nguồn. Noah Berger

Nghiên cứu thứ hai

Willett và cộng sự đã tiến hành cấy ghép các mảng điện cực nhỏ vào những vùng não liên quan đến lời nói của bệnh nhân Pat Bennett (67 tuổi), người mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) gây mất kiểm soát các cơ, dẫn đến khó di chuyển và nói chuyện. Trong quá trình thử nhiệm liên quan đến một tập hợp 125,000 từ, tỷ lệ giải mã sai của giao diện não-máy tính khoảng 23.8%, điều này nghĩa là cứ 4 từ thì có khoảng 3 từ được giải mã chính xác

BCI do 2 nhóm nghiên cứu phát triển có thể giúp người bị liệt nói chuyện bằng suy nghĩ với tốc độ lần lượt là 78 từ/phút và 62 từ/phút

“Trong tương lai gần, chúng ta có thể khôi phục cuộc trò chuyện tự nhiên cho những người bị liệt (với tốc độ khoảng 160 từ mỗi phút), cho phép họ tự do nói bất kỳ điều gì với độ chính xác đủ cao để người nghe có thể hiểu một cách rõ ràng và đáng tin cậy”, Francis Willett, nhà thần kinh học tại Đại học Stanford (Mỹ), đồng tác giả của một trong hai bài báo, cho biết.

Cấy vi mạch vô não. Nguồn. www.voiceofsap.org

Ứng dụng lâm sàng

Xem thêm: Mối đe dọa của heo rừng

Cần phải có nhiều cải tiến trước khi BCI được đưa vào sử dụng lâm sàng. Ann “nói” với các nhà nghiên cứu: “Kỹ thuật tốt nhất là kết nối không dây”.

Judy Illes, một nhà thần kinh học tại Đại học British Columbia ở Canada, người không tham gia vào cả 2 nghiên cứu, đã nói “nếu các thiết bị này hữu ích trong cuộc sống hàng ngày, chúng sẽ cần phải có kết nối không dây, và đủ nhỏ để có thể mang theo được”.

Cả 2 nhóm đều hy vọng sẽ tiếp tục tăng tốc độ và độ chính xác cho thiết bị của mình bằng các máy vi tính giải mã nhanh hơn. Hơn nữa, những người tham gia cả 2 nghiên cứu vẫn có khả năng sử dụng sự biến đổi cơ mặt khi nói và các vùng não liên quan đến lời nói của họ

Các thiết bị phải được thử nghiệm trên nhiều người hơn để chứng minh kết quả và độ tin cậy trước khi sử dụng cho những người bị liệt.

Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng một ngày nào đó trong tương lai gần, công nghệ của họ sẽ được FDA chấp thuận. Edward Chang cho biết trong tuyên bố: “Những tiến bộ này đưa chúng tôi đến gần hơn nhiều trong việc biến phát minh thành một giải pháp thực sự cho bệnh nhân mất khả năng nói”.