Nguyễn Phan Thịnh với Sao Khuê tôi là bạn thân thiết nhũng năm 1980 ở quê nhà khi cùng dạy học chung một trường và cùng sinh hoạt thi ca. Và mình cũng đã một lần giới thiệu bài thơ Tuyết Xưa của Thịnh trên báo Phố Văn. Nay tình cờ đọc được Phác Thảo Thơ của Nguyễn Thanh Châu đặc biệt về Nguyễn Phan Thịnh, mình như gặp lại bạn xưa với không khí một thời chiến tranh đổ vỡ, tan nát trên quê hương. Ôi, Nguyễn Phan Thịnh nay không còn nữa. Anh mất vì bệnh ung thư ngày 17 tháng 5. 2007 ở Sài Gòn để lại trong lòng người thân và bạn bè nhiều thương tiếc. Thơ Thịnh cho tới bây giờ vẫn còn là mới mẻ và gợi cảm xúc trong lòng người đọc. Sau đây là một vài bài tiêu biểu trích theo Phác Thảo Thơ của Nguyễn Thanh Châu. SAO KHUÊ
xin cho tôi được hỏi
tôi đã ngủ trong những mái lá tồi tàn
nửa đêm mở mắt ngợp ánh sao dung dị
tôi hỏi tâm hồn ai còn bao la
những mối tình đời sống chôn quên đi
những trái tim trong nhà ngục buồn bã
tôi đã đi trên những con đường
kéo thêm dài nỗi cô liêu
tôi hỏi mỗi người đi riêng con đường nào
và sẽ gặp nhau ở nơi nào
tôi hỏi em ôm trong cánh tay tôi
để thở than chúng mình không có quê hương
chúng mình sẽ chết giữa con đường
và cát bùn cây cỏ
tôi đã đi trong những thành phố
không tìm thấy con người
tôi hỏi một ngôi chùa một nhà thờ
tôi hỏi những con chuột chù thối tha
tôi hỏi có gì trong nhà giam
như con ma mất phép tàng hình
tôi đã đi và tôi đã khóc
ôi nhân dân tôi
tôi hỏi đời sống dân dã man nào
tôi hỏi những người già ở Congo, Harlem
họ yêu bóng tối hay ánh sáng
tôi hỏi những người mặc áo tu hành
bài kinh nào dành cho chiến tranh
bài kinh nào dành cho khốn khó
những tội nhân
những tên đao phủ
những bát cơm không có cơm ăn
những lối trăng không ai đi dạo
tôi hỏi những mặt mũi nhăn nhó
sống chết vẫn đăm chiêu
tôi hỏi những trẻ khôn lớn lên
như cát bụi xương rồng
tôi hỏi quá khứ nào hãnh diện
chẳng còn gì buồn hơn
những số không đem cộng lại với nhau
để chia cho tương lai
làm hy vọng
tôi hỏi tôi là ai
tôi hỏi tôi đi mãi đâu
tôi hỏi tôi nơi nào
chỉ có mũi dao
chĩa vào giữa mặt…
Tập san Ý THỨC số 14 ngày 1 tháng 5 năm 1971
marcy,
mưa đang rơi
hãy vào đây Marcy
Marcy của Jeff
mưa đang rơi trên đỉnh Mount Scott
mưa đang rơi trên cây cầu gỗ mục có vẽ bốn trái tim đỏ chói
những trái tim rạn nứt ở Medicine Park
mưa đang rơi trên lũ trâu nhởn nhơ bên bờ hồ Lawton lake
hãy vào đây vào đây Marcy
ôi Marcy của Jeff
em biết không mưa đang rơi
mưa rơi từ đêm qua từ nhiều ngày trước
từ nhiều năm trước nhiều thế kỷ trước
mưa rơi trên gò đá Holy City
ba cây thánh giá ướt xám sắp đổ
vì không có gã Adam thứ hai để chọn
nàng Eva đã chết trên máng cỏ ướt sũng
mini-jupe trùm trên đầu con lừa lông nâu
bốn chân nhảy cuồng điệu a go-go
hãy vào đây Marcy ơi
Marcy ơi của Jeff
mưa đang rơi ở Việt Nam trên đầu Jeff
mưa đang rơi trên hố bom trên giao thông hào
mưa đang rơi trên nòng đại bác nóng khét
mưa đang rơi trên miếng hot-dog chua lòm
mưa đang rơi trên những bao cát thủng
mưa đang rơi Marcy ơi
mưa đang rơi trên lá thư xanh của Jeff
mở đầu với: Marcy, I miss you so much in my death!
mưa đang rơi qua Thái Bình Dương
mưa đang rơi trong những trái tim
mưa đang rơi như khóc khóc
hãy vào đây vào đây Marcy
ôi Marcy của Jeff
phần em đây nửa ly Scotch
cho em đây ngọn lửa reo tí tách
em biết mưa đang rơi
mưa đang rơi trên tóc em vàng như đồng cỏ thu
mưa đang rơi trên vai em trắng như ngọc thạch
mưa đang rơi trên chân em mịn như sữa tươi
Marcy ơi mưa đang rơi
mưa đang rơi bên ngoài hành lang
em bơ vơ gọi thầm tên Jeff
mưa đang rơi trên bậc tam cấp
dẫn xuống đáy hư vô thổn thức đời ta
vào đây Marcy ơi
em biết không mưa đang rơi ở Travis Base
ướt ngộp các phi đạo lạnh tanh
chuyến bay nào từ Việt Nam
chuyến bay nào về Việt Nam
nơi mưa đang rơi trên mặt Jeff
Marcy ơi thôi em đừng khóc
tôi tình nguyện chết thay cho Jeff ở Việt Nam
để mỗi người đều được chết giữa quê hương
dẫu là chết bình an
hay là chết bầy nhầy tan nát
vì những lý do nào không được biết
hay những lý do nào không vẫn biết, cũng như nhau.
FORT SILL, 4/1970
Tập San VĂN