Mùa cúm tùy theo địa phương nhưng thường bắt đầu vào khi trời chuyển mùa, chớm lạnh. Nam phụ lão ấu đều có thể “dính” cúm như nhau. Người già và những người bị bệnh mãn tính (tiếng Việt ngày nay là “bệnh nền”) dễ nhiễm cúm vì suy giảm hệ thống đề kháng trong cơ thể.
Cúm hay “flu” do siêu vi khuẩn influenza gây ra; loại siêu vi khuẩn này biến thể từng mùa, sau những đợt gây bệnh. Do đó, thuốc chủng ngừa dường như thay đổi ít nhiều theo sự biến thể của influenza.
Những nơi “gặp gỡ”, sinh hoạt chung như trung tâm dưỡng lão, nhà giữ trẻ, trường học… là những nơi chứng cúm dễ lây lan. Thường xuyên rửa tay, dùng mask… tiết giảm các rủi ro lây bệnh.
Bị cúm là chuyện thường ngày, không có chi đặc biệt nhưng riêng nam nhân khi bị cúm thì đặc biệt lắm, ta có cả một danh xưng mới mẻ để chỉ sự việc ấy, “man flu”.
Từ năm 2020, danh xưng này đã xuất hiện trong tự điển Oxford và Cambridge. Sách vở giải thích đại khái là ‘nam nhân bị cảm lạnh hoặc những chứng bệnh tương tự thường kê khai triệu chứng trầm trọng hơn thường thấy’. Nói gọn là “kêu ca quá lời” hay [bị] chế giễu nặng nề là hội chứng “wimpy man”. Kêu ca [quá lời] để được trợ giúp hiệu quả là chuyện dễ hiểu vì bá tánh dễ sinh lòng ái ngại muốn giúp đỡ người bệnh tật, yếu kém.
Chọc ghẹo chê bai sức chịu đựng của nam nhân không là điều mới mẻ. Như “nếu người nam phải mang bầu, sinh nở [như phụ nữ] thì loài người đã tuyệt chủng từ lâu …” Nhưng “wimpy man”, người nam ủy mị, yếu xìu thì sao? Lời chê bai ấy có quá đáng không?
Y học đã sớm “giải oan” cho nam nhân qua một số bài tường trình khoa học sức khỏe: Nam nhân chịu triệu chứng trầm trọng của bệnh tật hơn so với phụ nữ trong nhiều trường hợp. Dấu hiệu của bệnh tật không giống nhau: Khi lên cơn đau tim, họ có những triệu chứng “thông thường” như lồng ngực đau dữ dội trong khi phụ nữ thường mô tả là buồn nôn, hụt hơi, khó thở khi bị đau tim. Xốp xương (thoái hóa xương hay osteoporosis), lupus, và trầm cảm… là các chứng bệnh cho thấy sự khác biệt giữa giới tính vì ảnh hưởng đến cơ thể nam / nữ khác nhau.
Tương tự, khi bị nhiễm trùng hệ hô hấp, người nam thường khó thở, buồn nôn trong khi phụ nữ thì ngạt mũi, ho…
Tại sao thế nhỉ? Nhiều lý do, bạn ạ! Thuốc chủng ngừa cúm thường gây phản ứng “tại chỗ” (nơi chích) trên da và phản ứng toàn diện, kích thích cơ thể tạo ra kháng thể hiệu quả hơn cho phụ nữ. Với nam nhân, mức kháng thể thấp hơn, có lẽ vì ảnh hưởng của nội tiết tố testosterone cao hơn và estrogen thấp hơn. Kháng thể cao hơn thì cơ thể được bảo vệ hữu hiệu hơn. Do đó khi nhiễm cúm nam nhân chịu triệu chứng trầm trọng hơn vì cơ thể không thụ nhận thuốc chủng ngừa hiệu quả như phụ nữ!
Chi tiết hơn, các cuộc nghiên cứu về sự khác biệt của giới tính khi nhiễm chứng cúm cho thấy rõ ràng hơn qua các con số thống kê: 1) Số nam nhân bị cúm phải vào bệnh viện chữa trị cao hơn so với phụ nữ; 2) Số tử vong vì cúm cao hơn; 3) thời gian phục hồi (cảm thấy dễ chịu hơn) từ cúm: nam nhân cần ít nhất 3 ngày so với phụ nữ, 1.5 ngày.
Nhìn chung, nam nhân khi nhiễm cúm thường bị nặng hơn so với phụ nữ. Tuy nhiên, bị cúm nặng hay nhẹ, người bệnh vẫn cần được trợ giúp hữu hiệu nhưng quan trọng nhất vẫn là việc phòng bệnh. Dùng thuốc chủng ngừa khi mùa cúm bắt đầu, rửa tay thường xuyên khi ra chốn công cộng, tránh tiếp xúc với người khác khi nhiễm bệnh, và nhất là dùng mask để bảo vệ mình và bảo vệ người chung quanh.
TLL
