Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Chào chị Nguyễn Đài Thi, tôi có câu hỏi muốn hỏi chị. Tôi mới cưới vợ ở Việt Nam ngày 26/9/2025, vậy cuối năm, tôi có quyền claim vợ tôi. Vợ tôi hiện đang còn ở Việt Nam. Tôi có hỏi nhiều người khai thuế, có người nói claim được, có người nói không claim được. Bây giờ tôi đang lúng túng, không biết tin ai. Xin chị trả lời cho tôi qua điện thoại, số …. Xin cám ơn chị.
ĐÁP: Xin thưa, anh đã có vợ thì anh được quyền khai thuế dạng vợ chồng khai chung, bất kể vợ anh đang ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Anh cũng được quyền khai theo dạng vợ chồng khai riêng, nhưng tuyệt đối không được khai dạng độc thân.
Tôi thấy có một số người khai thuế cứ liên tục khai dạng độc thân cho thân chủ trong thời gian thân chủ của họ làm giấy tờ bảo lãnh người phối ngẫu sang Mỹ. Tôi không rõ lý do tại sao những người khai thuế này khai sai, có thể tại vì họ không hiểu rõ luật thuế, hoặc cũng có thể họ không biết cách khai cho những trường hợp đặc biệt như trường hợp của anh.
Tôi chỉ nhận trả lời các thắc mắc thuế qua Mục Thuế Vụ trên báo Trẻ và qua đài phát thanh địa phương Saigon Dallas Radio 1160AM. Mục đích là để đồng hương xa gần hiểu biết thêm về luật thuế ở Mỹ. Vì vậy tôi không nhận trả lời riêng cho từng cá nhân, mong anh thông cảm.
HỎI: Mấy năm nay tôi sơ sót không khai thuế, vì tôi quá bận rộn và cũng vì không có tâm trí, do tôi phải đương đầu với nhiều vấn đề trong gia đình. Thấm thoát mà đã 4 năm qua tôi không khai thuế. Gần đây tôi nhận được thư của Sở Thuế đòi nợ, một số tiền rất lớn, mà tôi không hiểu tại sao Sở Thuế lại lấy ở đâu ra con số này. Mong cô giúp tôi hiểu rõ vì sao tôi lại bị nợ thuế, nhất là khi tôi chưa khai thuế. Và xin cho tôi biết tôi nên giải quyết với Sở Thuế như thế nào. Tôi rất lo sợ và mất ăn mất ngủ. Rất cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa ông, vấn đề này rất nghiêm trọng và cần phải giải quyết gấp. Đối với Sở Thuế, không khai thuế có thể bị ghép vào tội hình sự trốn thuế, và tôi sẽ đi sâu vào đề tài này vào một dịp khác.
Sở dĩ Sở Thuế đòi nợ thuế cho 4 năm qua ông không khai thuế, vì Sở Thuế có quyền khai thuế “giùm” cho ông, dựa trên những dữ kiện mà họ đã có sẵn về những thu nhập của ông, đúng hay sai không cần biết, cho nên rất bất lợi cho ông. Rồi sau đó, họ cộng thêm đủ thứ tiền phạt, nào là phạt tội không khai thuế, tội không đóng thuế, phạt tiền lãi suất dựa trên số nợ thuế họ đã ước lượng, v.v. Vì vậy mà số nợ thuế tăng lên rất cao.
Cứ vài năm là số tiền thiếu thuế nhân lên gấp đôi vì tiền phạt và tiền lãi suất cứ tiếp tục tăng. Một số khách của tôi đã “té ngửa” khi thuế họ thiếu năm 2018 là 170,000 đô la, đến năm 2025 thì con số này đã tăng lên 340,000 đô.
Nếu ông không trả lời thư đòi nợ của Sở Thuế, thì họ sẽ tiến hành thủ tục siết tài sản của ông để bán đấu giá, cho đến khi nào số nợ thuế được thanh toán xong. Để đến lúc này thì hơi muộn, vì có thể sẽ không xoay sở kịp.
Nếu thiếu thuế trên 65,000 đô thì Sở Thuế cũng sẽ báo cho bộ Ngoại Giao thu hồi giấy thông hành, hoặc không cấp hay không cho gia hạn giấy thông hành.
Điều trước tiên là ông phải khai thuế cho những năm ông chưa khai. Khi ông đã khai thì Sở Thuế sẽ chấp nhận hồ sơ thuế mới của ông, và sẽ hủy bỏ những hồ sơ mà trước đây họ đã khai giùm cho ông.
Thông thường khi tự mình khai thì số tiền thiếu thuế có thể sẽ ít hơn, thậm chí có thể sẽ không thiếu thuế. Rồi dựa theo hồ sơ thuế mới của ông, Sở Thuế sẽ chỉnh sửa lại số tiền phạt. Những số tiền phạt khai trễ, đóng trễ v.v. thì có thể xin gia giảm hoặc xóa được nếu ông có hoàn cảnh đặc biệt và lý do chánh đáng.
HỎI: Chào cô Đài Thi, tôi có một tiệm nail nhỏ, lấy công làm lời. Tôi là thợ chánh, nhưng thỉnh thoảng có lúc đông khách tôi có mướn thêm một vài người thợ làm part time. Gần đây tôi nghe nói Sở Thuế bắt buộc các chủ tiệm nail phải xem thợ là nhân viên của tiệm và phải trả lương cho thợ theo mẫu thuế W-2. Thưa cô, thú thật đây là một vấn đề lớn cho tôi, vì tiệm của tôi nhỏ, nếu phải xem thợ là nhân viên thì tôi phải tốn kém thêm chi phí payroll tax. Hơn nữa, có một số thợ không muốn làm nhân viên, chỉ muốn làm theo dạng tự làm riêng và nhận mẫu 1099. Tôi phải làm sao đây cô?
ĐÁP: Thưa chị, đây là một vấn đề nóng hổi cho cộng đồng nail khắp mọi nơi trên nước Mỹ. Đã từ lâu, không riêng gì Sở Thuế, mà luôn cả Bộ Lao Động, xem các thợ nail và thợ cắt tóc là nhân viên của tiệm, và bắt buộc các chủ tiệm phải cấp mẫu W-2 cho thợ, cũng như cho thợ được các quyền lợi khác như trả lương thợ không dưới mức lương tối thiểu mà Bộ Lao Động đã quy định, trả lương tăng ca overtime nếu thợ làm nhiều giờ v.v.
Sở Thuế biết rằng lâu nay đa số các tiệm nailvà tóc chỉ cấp cho thợ mẫu 1099, chứ không phải mẫu W-2. Thậm chí có tiệm cũng không đưa mẫu gì cho thợ cả. Trước đây Sở Thuế đã không sốt sắng kiểm toán thuế (audit) các tiệm nail và tóc vì họ thiếu nhân lực.
Còn bây giờ thì khác. Gần đây Sở Thuế đã tập trung vào kiểm thuế các cơ sở thương mại có liên quan đến các dịch vụ thẩm mỹ như tiệm nail và tóc. Hầu hết những tiệm nail đã từng bị kiểm thuế đều bị Sở Thuế phạt nặng nề vì đã không xem thợ là nhân viên theo dạng W-2.
Vì số tiền phạt rất nặng, nặng hơn nhiều so với số tiền chủ tiệm phải chi trả cho payroll tax, cho nên tôi khuyên bà nên làm đúng theo luật thuế và luật lao động, là xem thợ như nhân viên, cho dù họ chỉ làm bán thời gian hoặc làm tạm thời. Payroll tax có nghĩa là bà phải phụ thợ trả phân nửa thuế An Sinh Xã Hội, và một số thuế khác như Medicare, bảo hiểm thất nghiệp.
Còn những ai là thợ nail, nếu quý vị làm việc theo dạng nhân viên W-2, thì chủ đã giúp quý vị trả 50% thuế An Sinh Xã Hội. Nếu lãnh mẫu 1099 thì quý vị phải tự gánh 100% thuế này. Đóng thuế An Sinh Xã Hội là để khi đến tuổi về hưu, quý vị sẽ nhận được tiền già và bảo hiểm sức khoẻ Medicare. Hơn nữa, dạng nhân viên W-2 thì được lãnh tiền thất nghiệp nếu chẳng may quý vị bị thất nghiệp.
NĐT
