Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Tôi nhận được tiền bồi thường tai nạn xe cộ. Số tiền này có phải đóng thuế không?
Xin cô Đài Thi vui lòng giải đáp. Cảm ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, nói chung thì tiền bồi thường tai nạn xe cộ không phải khai thuế và đóng thuế, với điều kiện là số tiền bồi thường đó là để đền bù cho việc xe hư hoặc cá nhân bị thương tích.
Tuy nhiên, có một số tiền bồi thường phải đóng thuế. Chẳng hạn như tiền bồi thường lương bổng bị mất vì bị thương tai nạn không đi làm được, tiền lãi suất vì hãng bảo hiểm bồi thường trễ hạn, hoặc tiền bồi thường do tòa trừng phạt tội gây thiệt hại. Nếu số tiền bồi thường nào phải đóng thuế thì hãng bảo hiểm sẽ biết rõ và họ sẽ gửi cho mình mẫu 1099 để khai thuế.
HỎI: Thưa cô Đài Thi, năm nay tôi đã 77 tuổi. Hôm nay tôi mạo muội viết thư này để xin cô một lời giải đáp. Tôi làm công nhân lắp ráp assembly cho hãng điện tử KB Electronic Inc. từ năm 1997 cho đến năm 2025. Sau này, KB Electronic Inc. chuyển qua cho Nidec Corporation và hãng này đã dời qua Mễ cho nên tôi chỉ làm tới giữa tháng 2, năm 2025 thì nghỉ. Như vậy tôi làm ở hãng mới chỉ được 1 tháng 13 ngày.
Câu hỏi của tôi là 1 tháng 13 ngày làm việc của tôi trong năm 2025 có được hãng Nidec gửi mẫu W-2 để tôi có hồ sơ khai thuế cho năm 2025 sắp tới không (tôi không biết hãng này bây giờ ở đâu). Khi nghỉ làm, tôi được Nidec cho tiền trợ cấp thôi việc 6,763 đô la (tương đương với 12 tuần tiền lương của tôi). Nhưng tôi chỉ nhận được trong bank 5,657 đô, có lẽ họ đã trừ 15% thuế, là $1,105. Kính cảm ơn cô Đài Thi.
ĐÁP: Thưa bà, bà đừng lo, bà sẽ nhận được mẫu W-2 để khai thuế cho năm 2025.
Cả hai hãng cũ KB ở Florida và hãng mới Nidec ở Nhật đều là những hãng lớn, có chi nhánh và nhân viên ở Mỹ và nhiều nước khác trên toàn thế giới. Khi những hãng lớn này bàn giao, họ đều chuyển giao giấy tờ rất kỹ càng và nghiêm túc. Hãng mới đã có đầy đủ các thông tin về nhân viên. Mặc dù văn phòng của họ ở tứ xứ nhiều nơi, ngay cả ở Mễ như bà nói, nhưng chắc chắn là họ có một văn phòng trung ương ở đâu đó để lo toan về các giấy tờ kế toán và lương bổng cho nhân viên. Bằng cớ là họ đã tính và trả tiền trợ cấp thôi việc cho bà rất đầy đủ và nhanh chóng.
Tiền trợ cấp thôi việc tương đương với 12 tuần lương được xem là tiền lương, có trừ thuế lợi tức, trừ thuế an sinh xã hội … y như hồi bà còn đi làm. Đó là lý do số tiền bà nhận được ít hơn so với số ban đầu họ nói họ cho bà. Số tiền này sẽ được ghi trong mẫu W-2, cùng với số tiền lương bà đi làm hồi đầu năm 2025.
HỎI: Thưa chị Đài Thi, em làm thợ nail lãnh mẫu 1099, chồng em làm công nhân viên hãng lãnh W-2. Em có 1 đứa con gái đang học trung học. Trước đây vợ chồng em khai thuế ở một chỗ khác, nhưng từ năm 2022 đến năm 2024 em đã đổi người khai thuế, vì nghe bạn bè đồn có một anh khai thuế rất giỏi, giúp khách hàng xin được nhiều tiền trợ cấp thuế của chính phủ, mà chỉ có một mình anh ta biết cách xin.
Thật sự em không bao giờ muốn khai thuế gian hay khai man. Em nhẹ dạ tin rằng anh ta khai giỏi, và rằng những chương trình trợ cấp anh ta xin đều hợp pháp. Cho nên em mới đến anh ta khai thuế. Vả lại, anh ta không tính tiền thù lao khai thuế trước. Anh ta nói khi nào nhận được tiền hoàn thuế thì chia cho anh ta một phần, ví dụ như nhận được 10,000 đô la thì chia cho anh ta 2,000 đô. Em chưa bao giờ nhận được tiền hoàn thuế, mỗi khi em hỏi thì anh ta bảo rằng cứ chờ Sở Thuế xử lý xong hồ sơ thuế thì em sẽ nhận được. Anh ta cũng không đưa cho em giấy khai thuế.
Mới đây em nhận được thư của Sở Thuế báo là em chưa khai thuế cho mấy năm qua, từ năm 2022 đến năm 2024. Em hỏi anh ta tại sao như vậy, anh ta nói rằng đã khai rồi, chắc Sở Thuế gửi thư lộn. Em đòi anh ta đưa chứng cớ là đã khai thuế cho em, thì anh ta in ra giấy thuế của em, và bắt em trả 300 đô, xem như là tiền công khai thuế cho 3 năm.
Cầm mấy tờ giấy thuế của 3 năm qua mà em không biết phải làm gì. Em không muốn bị rắc rối với Sở Thuế, vì sợ sau này ảnh hưởng đến việc xin quốc tịch Mỹ. Em lo lắm, bây giờ em phải làm sao? Nhờ chị Đài Thi cứu em với. Vô cùng cảm ơn chị.
ĐÁP: Chào em, đọc xong câu chuyện của em chị rất bất bình, không phải bức bối với em mà là với người khai thuế vô lương tâm và đầy gian manh này.
Sở Thuế gửi thư cho em như vậy có nghĩa là anh khai thuế này chưa bao giờ nộp hồ sơ thuế của em cho Sở Thuế. Anh ta chỉ khai trên máy vi tính của anh ta thôi, rồi in ra đưa cho em, chứ không nộp. Lý do tại sao không nộp thì chị không biết vì chị chưa xem qua giấy thuế của em, nhưng em nên mừng chứ đừng buồn, là vì em đâu có muốn mấy cái hồ sơ thuế khai gian này đến tay Sở Thuế. Em hãy tìm người khác khai cho em, dù khai trễ nhưng khai đúng.
Anh khai thuế này chỉ gạt được người dân bình thường nhẹ dạ. Hoàn toàn không hề có cái chuyện chỉ có một mình anh ta biết xin mấy chương trình trợ cấp thuế. Đây là một lời nói phét. Tất cả ai làm trong nghề thuế đều biết rõ là Sở Thuế thông báo rất rõ ràng về tất cả các chương trình trợ cấp đặc biệt, chẳng hạn như dịch Covid, thiên tai v.v.
Nếu chị đoán không lầm thì anh này thuộc loại khai thuế gian, anh ta phịa ra gì đó chứ chẳng có xin trợ cấp gì cả, vì có trợ cấp nào đâu mà xin, nhất là trong trường hợp của em. Nếu hên thì hồ sơ thuế khai gian được thông qua trót lọt, Sở Thuế gửi tiền hoàn thuế về rồi thì anh ta sẽ được chia phần lớn. Sau này khi khách hàng bị Sở Thuế “rờ gáy” thì anh ta cao bay xa chạy, sẽ trốn né khách, không trả lời điện thoại, khách đến gõ cửa thì không bao giờ mở cửa. Và anh ta cứ lặp đi lặp lại, nhất là săn tìm các con mồi hoặc nạn nhân mới.
Luật thuế không cho phép mấy người khai thuế tính thù lao theo dạng chia huê hồng dựa trên số tiền hoàn thuế. Chị biết có một số người Việt khai thuế phạm luật này, họ tỉnh queo tính phí huê hồng. Chẳng những vậy họ còn hỏi khách muốn lấy tiền về bao nhiêu hoặc muốn đóng thuế ít cỡ nào, để họ tính đường “vẽ bùa” phịa ra các con số cho vừa lòng khách, bất kể có đúng luật thuế hay không. Quý đồng hương nên tránh xa những người khai thuế phạm pháp này để tránh họa vào thân, tránh tiền mất tật mang. Xin đừng bao giờ giỡn mặt với Sở Thuế.
NĐT
