Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Vợ chồng tôi định cư tại Mỹ đã 8 năm và hiện đã có quốc tịch. Gần đây, khi chuyển một phần tài sản từ Việt Nam sang Mỹ để mua nhà và hùn vốn làm ăn, tôi được cho biết rằng những khoản tài sản đó có thể phải khai và chịu thuế tại Mỹ. Tôi thật sự rất ngạc nhiên, vì những tài sản này vợ chồng tôi đã dành dụm, tích lũy từ nhiều năm trước khi sang Mỹ, là thành quả lao động của hai vợ chồng suốt một đời. Chúng không phải là lợi tức hay thu nhập phát sinh sau khi định cư. Nhờ cô chuyên gia thuế vụ Đài Thi vui lòng giải thích giúp giùm:
- Theo luật thuế Hoa Kỳ, việc đánh thuế lên tài sản đã có sẵn ở Việt Nam, được tạo lập trước khi nhập cư, có hợp lý và đúng quy định không?
- Nếu người nhập cư có thể chứng minh rõ nguồn gốc tài sản là “trước khi sang Mỹ”, liệu có được miễn hoặc giảm thuế không?
Xin chân thành cảm ơn quý báo và cô Đài Thi.
ĐÁP: Thưa ông bà, trước khi trả lời các câu hỏi của ông bà, tôi xin nói sơ rằng luật thuế Mỹ áp dụng cho tất cả công dân Mỹ bất kể là dân Mỹ chánh gốc hay di dân, và những thường trú nhân có thẻ xanh. Khi trở thành di dân hợp pháp ở Mỹ thì mình được hưởng tất cả các phúc lợi xã hội ở đây, nhưng bù vào đó mình cũng phải làm tròn các nghĩa vụ công dân, chẳng hạn như đóng thuế và khai báo tài khoản.
1.Luật khai báo tài khoản không những áp dụng cho cá nhân mà còn cho cả công ty, tập đoàn. Ông bà phải khai báo tài khoản mà hiện giờ ông bà đang sở hữu, không cần biết nguồn gốc tài khoản từ đâu ra và đã có tự bao giờ. Xin lưu ý là tài khoản chớ không phải tài sản. Tài khoản là tiền hoặc đầu tư mà mình có thể thanh lý ngay, gồm có tiền trong ngân hàng, cổ phiếu đầu tư chứng khoán, chủ nợ các khoản vay có giấy tờ, và các phần hùn kinh doanh có lợi ích về tài chánh. Bất động sản, nữ trang, và tiền mặt thì không được tính là tài khoản.
- Luật bắt buộc khai báo hàng năm chứ không bắt đóng thuế. Chỉ cần khai báo rõ ràng là được. Ông bà không cần quan tâm đến cách xin giảm thuế hoặc miễn thuế vì có thiếu thuế đâu mà xin. Nếu không khai báo thì sẽ bị phạt rất nặng, 10,000 đô cho mỗi năm không tự động khai, và có thể bị phạt thêm 50,000 đô nữa nếu đã nhận được thư Sở Thuế nhắc khai mà cũng không chịu khai.
Rất ít người khai thuế có kiến thức hoặc kinh nghiệm chuyên môn về loại khai báo tài sản quốc tế này. Ông bà ráng tìm người khai có kinh nghiệm để tránh gặp phải rắc rối với Sở Thuế sau này.
HỎI: Con gái tôi lấy chồng, vợ chồng tôi có chi 25,000 đô la để phụ giúp đám cưới. Đây là nghĩa vụ của vợ chồng tôi với con cái. Rất may là đám cưới có “lời”, con tôi có đề nghị trả lại nhưng tôi không nhận, xem như của hồi môn cho nó. Số tiền này tôi có thể khai thuế như dạng quà tặng được không cô?
ĐÁP: Xin thưa, chắc chắn đây là quà tặng cho nên ông bà cứ khai thuế theo dạng quà tặng. Tuy nhiên, số tiền 25,000 đô la này dưới mức phải khai cho nên ông bà được miễn khai.
Luật thuế cho phép miễn khai thuế khi ông và bà mỗi người tặng 19,000 đô la cho mỗi người con. Có nghĩa là ông bà cùng chung tặng 38,000 cho cô con gái không sao cả. Đây là con số của năm 2025. Mỗi năm con số này mỗi tăng chút đỉnh.
HỎI: Thưa chị Đài Thi, xưa giờ tôi làm ăn ở Việt Nam, thuế má ở bên đó khá đơn giản, thật tình cứ “dấm dúi” là xong. Tình cờ đọc báo Trẻ, thấy chị giải thích vấn đề thuế rất chuyên nghiệp, tôi cũng nhận ra luật lệ ở Mỹ rất khác biệt. Hiện tôi vẫn còn (cùng với người em ruột) điều hành một doanh nghiệp ở trong nước, nói chung còn tồn tại được, dầu không khấm khá như xưa.
Khi tham vấn người CPA khai thuế ở đây, họ có nhắc tôi phải nộp FBAR (là cái giống gì đây!), hay còn gọi là FinCEN Form 114 – cho Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ. Có nghĩa là tôi phải “moi” hết ruột gan mình cho Sở Thuế, nơi tôi chỉ mới bắt đầu, chưa có thu nhập xu nào từ Mỹ, mà vẫn dựa vào việc kinh doanh trong nước. Theo cô tôi phải làm sao cho đúng, mà không bị thiệt thòi, mà cũng không lộ nhiều “bí mật”, vì làm ăn trong nước, cô cũng biết, có ai đi đứng ngay ngắn đâu.
ĐÁP: Xin thưa, câu hỏi của chị có phần tương tợ như câu hỏi một độc giả khác mà tôi đã trả lời trong số báo này, chị xem qua để hiểu thêm về phần khai báo tài khoản nhé.
Rất tiếc khi qua Mỹ định cư nhiều người Việt không hiểu rằng mình phải tuân thủ theo luật thuế Mỹ, phần lớn hiểu lầm rằng “bên nào giữ riêng bên đó”. Thậm chí các dịch vụ khai thuế cũng “xúi” tầm bậy là nên “giữ riêng bên đó”.
Ngay từ ngày đầu tiên bước chân vào Mỹ theo dạng di dân hợp pháp thì luật Mỹ áp dụng ngay từ ngày đó. Cho dù qua Mỹ ngày cuối cùng trong năm chẳng có thu nhập gì, chẳng hạn như ngày 31 tháng 12, thì luật cũng áp dụng ngay.
Xin chúc mừng chị có một người khai thuế có kiến thức rộng. Người đó khuyên chị về FBAR là đúng đấy. Nhưng nộp FBAR là nộp cho bộ phận quản lý chống khủng bố rửa tiền của cơ quan FBI chứ không phải nộp cho Sở Thuế. Chị phải khai báo tài khoản ở Việt Nam, và khai cả các kinh doanh mà chị có phần hùn hoặc không có phần hùn nhưng có lợi ích tài chánh trong đó. Phần khai báo này không phải đóng thuế, chỉ khai báo thôi và đây chỉ là phần 1.
Phần 2 là chị phải khai thuế lợi tức các thu nhập kinh doanh ở Việt Nam. Luật thuế bắt buộc chị phải khai thu nhập chị nhận được từ bất cứ nơi nào, dù từ trong hay từ ngoài nước Mỹ. Chỉ khai thu nhập chị nhận được từ ngày chị nhập cư ở Mỹ. Ví dụ như chị vào Mỹ tháng 10, thì khai thu nhập từ tháng 10 trở đi.
Chuyện khai báo tài khoản ở các nơi trên thế giới ngoài nước Mỹ, và khai thuế thu nhập cũng từ các nước ngoài, là một lãnh vực thuế chuyên môn đặc biệt, không giống như khai thuế bình thường trong nước Mỹ.
Tôi không hướng dẫn khai báo hay thuế vì không nằm trong mục đích của Mục Thuế Vụ, và hơn nữa khuôn khổ báo cũng có giới hạn. Mong chị cố gắng tìm được người khai thuế chuyên môn về lãnh vực này, họ sẽ giúp chị khai cho đúng để tránh bị phạt nặng, và quan trọng hơn hết là để tránh rắc rối thuế, để sau này việc chị xin vào quốc tịch Mỹ được suôn sẻ hơn.
NĐT
