Nói về ngày July 4th (lễ Độc Lập, Quốc Khánh) của nước Mỹ mà không nói tới chuyện đốt pháo bông thì đó là sự thiếu sót to lớn, bởi vì July 4th mà không có pháo bông nhiều màu sắc rực rỡ trên bầu trời đêm thì đó không phải là July 4th.
Tiểu bang Cali coi pháo bông (và các loại pháo khác) vừa là hàng tiêu dùng, vừa là “vật phẩm nguy hiểm” đối với con người. Do đó, không phải lúc nào cũng có quyền thích đốt pháo thì mua đốt, mà phải đốt pháo trong các dịp lễ, Tết. Nơi duy nhứt được quyền đốt pháo mỗi ngày là Disneyland (thành phố Anaheim, Quận Cam.) Bắn pháo bông ở Disneyland thường bắt đầu lúc 9:00 PM hoặc 9:30 PM, và có thể thay đổi tùy theo tình hình thực tế. Mỗi lần biểu diễn pháo bông ở đây kéo dài khoảng 16 phút.
Ngoài việc có thể gây cháy, làm bị thương người và động vật, khói pháo còn gây ra tình trạng “phơi nhiễm ngắn hạn” có thể làm nặng thêm bệnh phổi, gây hen suyễn và viêm phế quản cấp tính, đồng thời làm tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Ở những người mắc bệnh tim, việc tiếp xúc ngắn hạn với khói từ pháo bông có liên quan đến các cơn đau tim và rối loạn nhịp tim.
Tuy nhiên, chỉ tiểu bang Massachusetts cấm hoàn toàn pháo bông tiêu dùng đối với người dân thường, nhưng cho phép các màn bắn pháo bông được thực hiện bởi các chuyên gia về bắn pháo bông. 49 tiểu bang còn lại ở Hoa Kỳ đều cho phép đốt pháo.
Luật tiểu bang Cali quy định người nào vi phạm điều luật về bán hoặc bắn pháo bông “có thể phải đối mặt với án tù hoặc phạt tiền. Nếu bị kết tội, người vi phạm có thể bị phạt tới $50,000 và bị phạt tù tới một năm.” (Theo metrofire.ca.gov) Mặc dù một năm tù khó có thể xảy ra chỉ vì sở hữu hoặc đốt một số pháo bông bất hợp pháp, nhưng một người bị kết án về tội nhẹ này sẽ bị cộng số lần vi phạm để cộng số tiền phạt lên. “Cha mẹ phải chịu trách nhiệm về mọi thiệt hại hoặc thương tích do con mình gây ra khi sử dụng pháo bông.” “Bất cứ thứ gì bay lên không trung, phi tiêu trên mặt đất hoặc phát nổ đều nguy hiểm và bất hợp pháp.”
Pháo bông hợp pháp là loại đã được Sở Cứu Hỏa (Fire Marshal) tiểu bang Cali đóng con dấu “An toàn và lành mạnh” (“Safe and Sane”) trên vật phẩm. Đó là loại pháo bông ít có khả năng gây thương tích, pháo bông không nổ hoặc bay (bay có thể gây cháy.) Nếu pháo bông của quý vị không có logo này thì quý vị đã mua lầm pháo bông bất hợp pháp. Pháo bông “An toàn và Lành mạnh” chỉ được bán tại các địa điểm do thành phố cấp giấy phép. Hãy cẩn thận với những người rao bán pháo bông từ nhà riêng của họ, hoặc trên xe hơi của họ có dòng chữ “An toàn và Lành mạnh.” Những loại pháo bông này không “An toàn và Lành mạnh.”
Theo website thành phố Fontana, pháo bông được mua ở Mexico hoặc từ Trung Quốc nói chung là bất hợp pháp. Cũng theo website thành phố Fontana, một số pháo bất hợp pháp có tên thương hiệu là: M-80’s, Bottle Rockets, Fire-Crackers, Roman Candles và Mortars.
Theo KTLA5, các quan chức Quận Los Angeles cho biết năm nào cũng vậy, họ nhìn thấy một lượng lớn hơn pháo bông được bắn ra so với số lượng pháo bông được cấp giấy phép. Họ cho rằng sự “dư dôi” ấy đến từ pháo lậu. Bắn pháo bông cũng là nỗi kinh hoàng đối với thú cưng như chó, mèo, hay những con vật nhỏ khác. Những người nuôi chó phải lên kế hoạch cho những căn phòng thoải mái dành cho thú cưng không bị tiếng nổ, tiếng rít ma quái của pháo bông làm chúng sợ hãi đến cuống cuồng.
Năm ngoái, lính cứu hỏa trên khắp Quận Los Angeles phải đối mặt với số lượng cuộc gọi ngày càng tăng sau lễ July 4th khi pháo bông bất hợp pháp gây ra cháy rừng, đốt cháy cây cối, xe cộ, và làm bị thương nhiều cư dân. Sở cứu hỏa Los Angeles cho biết những người điều phối của Sở đã nhận được hơn 2,000 cuộc gọi so với khoảng 1,700 cuộc gọi vào một ngày trung bình trong tuần.
Quận Cam có 34 thành phố, và không phải thành phố nào cũng “thích” pháo bông. Pháo bông an toàn và lành mạnh chỉ hợp pháp ở các thành phố Anaheim, Buena Park, Costa Mesa, Fullerton, Garden Grove, Huntington Beach, Los Alamitos, Santa Ana, Stanton, Villa Park và Westminster, tức là khu vực Little Sài Gòn và các thành phố phụ cận Little Sài Gòn.
Số tiền phạt do vi phạm về luật pháo bông có thể thay đổi tùy theo thành phố, nhưng không cao hơn mức phạt do tiểu bang quy định. Thí dụ: thành phố Garden Grove cho chạy quảng cáo và banners ở những nơi công cộng thông báo ai đốt “pháo lậu” sẽ bị phạt ít nhứt là 1,000 Mỹ kim. Thông báo này được ghi rõ bằng 3 thứ tiếng: Anh, Mexico, Việt. Chữ “pháo lậu” (illegal, bất hợp pháp) trong trường hợp này không đồng nghĩa với chữ “hàng lậu” như ở Việt Nam. Ở Việt Nam, “lậu” có nghĩa là nhập cảng không qua đường hợp pháp, không đóng thuế, “lậu” không có nghĩa là chất lượng hàng hóa tệ. Thí dụ: Dọc theo biên giới Việt Nam – Cambodia, dân buôn thuốc lá lậu vận chuyển thuốc lá qua biên giới bằng đường bộ (lội tắt qua cánh đồng, sông, đường rừng,) bó thuốc lá vô thân mình rồi tròng quần áo rộng bên ngoài, nhìn sơ qua tưởng người đó mập nên thân thể bự. Nếu trót lọt, số thuốc lá này được bán giá rẻ ra thị trường cho người tiêu dùng. Nếu bị đuổi bắt, người buôn lậu vứt bỏ hàng lậu và chạy, lực lượng Biên Phòng, Quản Lý Thị Trường “hốt” hàng về đơn vị. Lâu lâu gom được nhiều bèn “bán thanh lý” ra thị trường tự do, lúc này, thuốc lá lậu trở thành thuốc lá hợp pháp (legal.) Ở tiểu bang Cali, “pháo lậu” nghĩa là pháo chưa được chứng nhận tính chất “An toàn và Lành mạnh” của Sở cứu hỏa tiểu bang.
Có những thành phố coi pháo nổ là bất hợp pháp. Riêng khu vực Little Sài Gòn (Quận Cam) thì các dịp lễ, Tết đều đốt pháo nổ rầm rầm. Tuy nhiên, tôi chỉ thấy đốt pháo nổ để khai trương business, đốt ngày Tết ở chùa, nhà thờ, không thấy đốt pháo nổ ở nhà riêng.
Khi xưa, ở Việt Nam người ta có thói quen treo pháo nổ trên cao để đốt, nhà giàu thì treo hẳn trên các tầng lầu cao thòng dây pháo dài xuống tới đất để khoe. Khi đốt pháo, khói, tàn lửa, xác pháo tung bay mù trời, mùi thuốc pháo nồng nặc. Không ít người qua đường hoặc đứng gần bị pháo văng trúng cháy quần áo, phỏng da. Ở Little Sài Gòn đốt pháo nổ phải ở khoảng đất trống và để pháo nằm trên mặt đất, nếu dây pháo dài thì rải dây pháo theo hình sin dợn sóng hoặc đường xoắn ốc, không được phép treo cao.
Ngoài ra trong các hội chợ khu người Việt còn có bán loại pháo mà tôi gọi là “pháo tép” nhỏ bằng đầu nhỏ chiếc đũa ăn cơm, và thường thấy bán chung với các vật phẩm đồ chơi trẻ em (Chữ “tép” ở miền Tây Nam kỳ nghĩa là rất nhỏ, “hạng tôm tép,” “hạng cá kèo”.) Pháo này ném mạnh xuống mặt đất cứng hoặc giẫm lên sẽ phát ra tiếng nổ lép bép nghe vui tai, con nít gốc Việt rất thích mua chơi.
Hàng năm, trước ngày July 4th khoảng một tháng, lái xe trên đường ở Little Sài Gòn tôi nhìn thấy nhiều shop bán pháo bông được dựng lên trong parking các khu thương xá. Bây giờ, gần tới ngày July 4th rồi, nhưng tôi chưa thấy shop bán pháo bông nào. Từ trước tới nay tôi chưa hề nghe/đọc thấy tin tức có đám cháy vì pháo bông xảy ra ở Quận Cam. Có vẻ như năm nay cảnh sát Quận Cam sẽ xoa tay “kê cao gối ngủ khỏe” vì không cần phải bận tâm nhiều với pháo bông.
TPT
