Được lên đến chức tổng thống Mỹ là nhứt trên đời về mặt quyền lực. Đã vậy, một khi về hưu các vị cựu tổng thống được hưởng nhiều quyền lợi…

Ảnh chỉ có tính minh họa  

Mỗi khi nước Mỹ có tổng thống mới, ngân sách liên bang cho phép cơ quan GSA (General Services Administration — Quản lý Dịch vụ Tổng quát), sử dụng gần 1 triệu Mỹ kim vào việc giúp cựu tổng thống dọn ra và tân tổng thống dọn vào Toà Bạch Ốc. Cựu tổng thống có khoảng sáu tháng sau ngày rời chức vụ để dùng một phần của ngân khoản đó cho những dịch vụ cá nhân.

Về mặt hưu bổng, so với tiền lương $400,000 một năm cho tổng thống đương nhiệm, lương hưu của cựu tổng thống chỉ có $211,000, nhưng được nhận suốt đời. Sau khi cựu tổng thống qua đời, vợ (hay chồng) của họ nếu còn sống sẽ nhận được $20,000 một năm, trừ phi người đó làm việc cho nhà nước liên bang (hoặc tái giá, như trường hợp bà Jacqueline Kennedy.)

Trong vòng 30 tháng đầu sau khi về hưu, cựu tổng thống được chu cấp $150,000 một năm để mướn nhân viên làm việc cho mình. Sau đó số tiền này giảm xuống còn $96,000/năm. Thêm vào đó, cựu tổng thống được trả tiền mướn văn phòng tại bất cứ nơi nào họ chọn. Số tiền này ít nhiều tuỳ địa điểm. Chẳng hạn như hồi năm 2017, tiền mướn văn phòng cho ông Obama là $84,000, trong khi văn phòng của Bill Clinton tốn đến $511,000.

Về mặt sức khoẻ, vì là công chức nên cựu tổng thống (và gia đình) được hưởng bảo hiểm sức khoẻ của liên bang nếu từng làm việc cho nhà nước 5 năm trở lên. Ðiều này có nghĩa là không phải cựu tổng thống nào cũng được hưởng quyền lợi này. Jimmy Carter làm tổng thống chỉ một nhiệm kỳ bốn năm nên không đủ tiêu chuẩn. George H.W. Bush tuy cũng làm tổng thống một nhiệm kỳ nhưng trước đó nhờ làm phó tổng thống 8 năm cho Ronald Reagan nên có bảo hiểm.

Xem thêm:   Ăn giựt & ăn gian...

Ðã là con người ai cũng trải qua sinh lão bệnh tử. Ðám tang cho tổng thống (thường là cho cựu tổng thống) là một sự kiện quốc gia, do đó chi phí sẽ được nhà nước thanh toán. Thành thử ngay từ khi nhậm chức, tất cả các vị tổng thống, dù thích hay không, đều phải có kế hoạch lo chuyện hậu sự khi mình qua đời.

Trong thời gian hưu trí, cựu tổng thống vẫn được Mật Vụ (Secret Service) bảo vệ, kể cả vợ (hay chồng) và con cái dưới 16 tuổi. Những phí tổn này cũng được nhà nước trả. Ngoài những quyền lợi nói trên, các cựu tổng thống có thể làm chuyện gì mình thích mà không phải lo lắng về tiền bạc. Sau đây là một vài trường hợp thú vị.

George Washington

Sau khi về vườn năm 1797, ông Washington đã làm theo lời khuyên của người quản lý điền trang Mount Vernon của mình và chuyển sang nghề … nấu rượu! Chỉ trong vòng hai năm, Washington đã trở thành chủ nhân một trong những hãng whiskey lớn nhất nước Mỹ. Trong khi một lò rượu thời bấy giờ chỉ sản xuất trung bình 650 gallon một năm, năm 1799 lò rượu của vị cha già dân tộc đã sản xuất 11,000 gallon! Tuy nhiên, Washington không có thương hiệu riêng cho whiskey của mình mà chỉ bán sỉ từng thùng cho các nhà buôn quanh vùng.

Thomas Jefferson

Nhà quốc phụ tác giả bản Tuyên ngôn Ðộc lập và tổng thống thứ ba của nước Mỹ chọn con đường hàn lâm thay vì kinh doanh. Sau hai nhiệm kỳ tổng thống (1801-1809), ông lui về đồn điền Monticello nơi ông tiếp tục công việc viết lách. Năm 1819, khi đã 76 tuổi, ông thực hiện giấc mơ của mình và thành lập đại học University of Virginia, một trong những đại học công lập đầu tiên với nền giáo dục không lệ thuộc vào giáo hội.

Xem thêm:   Hàng rào gỗ nào tốt nhất

Sau Jefferson, chỉ có một tổng thống khác mở trường đại học sau khi về hưu, đó là trường University at Buffalo do tổng thống Millard Fillmore (1850-1853) sáng lập.

John Quincy Adams

Vị tổng thống thứ sáu — con trai trưởng của tổng thống thứ nhì John Adams, là một người sống chết với chính trường. Sau khi rời chức tổng thống năm 1829 ông ra tranh cử vào Quốc Hội. Ông làm Dân biểu đại diện tiểu bang Massachusetts cả thảy 9 nhiệm kỳ và được người đương thời gọi là “cha già của Hạ Viện”. Tháng 2 năm 1848, trong một cuộc tranh biện về cuộc chiến tranh với Mễ Tây Cơ, ông đã đột quỵ khi đứng lên để biểu quyết “Chống”. Ðồng nghiệp đặt ông lên chiếc ghế sofa, nơi ông trút hơi thở cuối cùng.

Grover Cleveland

Khác với John Quincy Adams, sau khi không tái đắc cử nhiệm kỳ thứ nhì, 4 năm sau vị tổng thống thứ 22 của nước Mỹ ra tranh cử tổng thống một lần nữa năm 1892. Ông hạ đối thủ của mình bốn năm trước là Benjamin Harrison để trở thành tổng thống thứ 24. Ðây là lần đầu tiên nước Mỹ có một nhân vật làm tổng thống hai nhiệm kỳ nhưng không liên tiếp; tới nay vẫn chưa có ai lập lại kỳ tích này.

William Howard Taft

Sau khi nghỉ hưu được 8 năm, vị tổng thống thứ 27 đã được tổng thống Warren Harding bổ nhiệm vào Tối Cao Pháp Viện năm 1921. Ông là người duy nhất từng giữ hai chức vụ cao nhất này.

Jimmy Carter

Tuy chỉ làm một nhiệm kỳ, nhưng cuộc đời cựu tổng thống thứ 39 thật là một tấm gương sáng cho người đời sau. Ngoài việc xây dựng trung tâm Carter Center với mục đích đẩy mạnh nhân quyền và bình đẳng xã hội, hai ông bà Carter tham gia tổ chức Habitat for Humanity để giúp xây nhà cho người nghèo. Ngoài sở thích hội hoạ, Jimmy Carter còn là tác giả nhiều tập thơ và từng được đề cử 9 giải Grammy cho các dĩa đọc (Album of the Spoken Word) — và đã thắng Grammy 3 lần. Năm 2002 ông được trao giải Nobel Hoà Bình. Năm nay đã trên 95 tuổi, cựu Tổng thống Jimmy Carter vẫn không chịu “về hưu”.

Cựu Tổng thống Jimmy Carter và cựu đệ nhất phu nhân Rosalyn Carter giúp xây nhà tại North Carolina năm 1987. Nguồn: Habitat for Humanity International

Bill Clinton

Xem thêm:   Trên cả tuyệt vời!

Thời trẻ vị tổng thống thứ 42 là một tay thổi kèn saxophone hạng khá. Nhưng sau khi rời Bạch Cung Bill Clinton không chơi nhạc mà thâu dĩa đọc. Năm 2004 ông đoạt giải Grammy với dĩa truyện trẻ em ‘Wolf Tracks’. Năm sau ông thắng Grammy một lần nữa với dĩa đọc quyển tự truyện ‘My Life’.

George W. Bush

Năm 2012 ông Bush bắt đầu học vẽ và giờ đây là một cây cọ thuộc hạng khá. Có thể nói ông là hoạ sĩ sáng giá nhất trong số các tổng thống Mỹ. Năm 2017 ông tổ chức triển lãm bộ tranh “Portraits of Courage” gồm chân dung các chiến sĩ và thương phế binh ông từng gặp. Tháng 3 năm 2021 ông sẽ cho ra mắt bộ tranh thứ nhì mang tên “Out of Many, One”, gồm hình ảnh những người di dân để nói lên đóng góp của họ vào Giấc mơ Mỹ quốc.

Hoạ sĩ George W. Bush. Nguồn: Bush Center

Barack Obama

Nổi tiếng với tài ăn nói và một cây viết có hạng, quyển hồi ký ‘Promised Land’ (Ðất Hứa) vừa ra mắt độc giả vào tháng 11/2020. ‘Ðất Hứa’ đã bán được trên 3 triệu quyển và được xem là hồi ký tổng thống bán chạy nhất từ trước đến nay. Ngoài ra vợ chồng Obama còn sản xuất phim. Năm 2018 công ty Higher Ground Productions của ông bà đã ký một hợp đồng nhiều năm với Netflix. Năm 2020 phim ‘American Factory’ do Higher Ground sản xuất đoạt giải Oscar cho “Phim Tài Liệu Hay Nhất”.

IB