Vodka không có gì đặc biệt, chẳng hương vị, không mùi thơm và đơn giản chỉ là ethanol làm từ lúa mì hay lúa mạch đen. Sự dung dị của rượu vodka chính là điều làm nó trở nên đặc biệt. Bất kỳ nông nô hay tá điền khắp xứ Ðông Âu nghèo khó cũng có thể tự chưng cất, tự nấu được… cho đến khi vương quốc Nga được thành lập.
Ivan Ðại đế, được ví là Kẻ lấy đất cho nước Nga, đã thiết lập vương triều chuyên chế, tập trung hoàn toàn quyền lực vào tay Sa Hoàng. Ngay khi lập quốc, ông đã nhận thấy sự phổ biến của loại rượu vodka rẻ tiền mà đám bần cố nông say sưa suốt ngày. Bằng cách cấm người dân nấu rượu và bán vodka, ông tuyên bố vodka là một đặc quyền của hoàng gia. Ðây là một nguồn thu cực kỳ béo bở cho xứ Nga lạnh lẽo, mông muội và mới thành lập. Ðộc quyền một sản phẩm giá rẻ mà mọi người đều thèm muốn, hơn thế vodka có thể dễ dàng sản xuất cực rẻ với số lượng lớn chứ không cầu kỳ như whiskey, beer hay cognac. Trong suốt nhiều thế kỷ, các Sa Hoàng Nga cứ lần lượt mở các lò sản xuất vodka bơm ra thị trường dòng rượu rẻ tiền để làm đầy túi riêng của họ. Một hệ thống mang lợi nhuận kếch xù đến nỗi khi Catherine Ðại đế ban thưởng cho các quý tộc thì điều quan trọng nhất không phải đất đai mà là quyền lợi hạn mức được bán và sản xuất vodka. Ðó là một hệ thống đã tồn tại hơn 400 năm, không chỉ là nguồn thu nhập mà cũng là cách Sa Hoàng thao túng giá và giữ cho đám dân say sưa.
Những thước phim tuyên truyền đầu tiên của Liên Xô là hình ảnh người vô sản đập phá những pallet vodka như thể đó là xiềng xích gông cùm. Nhưng khi Stalin lên nắm quyền, ông đã mở lại các xưởng rượu vodka và phân phối giá rẻ cho công chúng, chỉ đổi tên thành “vodka của Nhân dân”. Một hành động lừa phỉnh, và chuỗi sự kiện này đã được tác giả George Orwell đưa vào trong cuốn tiểu thuyết “Trại súc vật”. Hệ thống vodka của Sa hoàng đã được Stalin tái lập trong suốt sự tồn tại còn lại của Liên Xô. Ngay cả khi Liên Xô ngày càng suy yếu, không có nhiều việc để làm, không có gì để ăn mừng hay một cuộc chiến thua cuộc ở Afghanistan thì chủ nghĩa xã hội luôn kiếm được tiền bằng cách bán những chai vodka giá rẻ cho công chúng khốn khổ. Chai vodka huyền thoại Stolichnaya giá rẻ và một khi đã mở thì không đóng được nắp, bởi vì đó là cách nhà nước Soviet muốn “nhân dân” phải uống hết chai vodka ngay trong một lần!
Vodka là vấn đề rất đặc trưng của Nga, với di sản hơn bốn thế kỷ. Giữ cho vodka có được giá rẻ trong thời kỳ suy thoái là một ưu tiên chính trị của nhà nước Nga hiện đại. “Vodka Politics” vẫn còn được dùng thế kỷ 21. Bị cấm vận, kinh tế thoái trào – cuối năm 2014, Tổng thống Putin đã ngay lập tức yêu cầu các nhà sản xuất không được phép nâng giá vodka để duy trì sự ủng hộ của đám đông Nga say khướt – dẫu rằng tuổi thọ của đàn ông Nga vẫn là thấp nhất châu Âu do nốc rượu vodka.
S
