Người ở Little Sài Gòn (Nam Cali) thường dùng chữ “người Mễ,” “tiếng Mễ,” “chợ Mễ.” Tuy nhiên, trong tiếng Anh không có chữ “Mễ” mà chỉ có chữ Mexico để chỉ một quốc gia giáp bên giới phía Bắc Hoa Kỳ và những người sinh ra và lớn lên ở Mexico. Thời của các cụ Phạm Quỳnh, Trương Vĩnh Ký, người Việt Nam mới tập tễnh đọc sách dịch văn học phương Tây. Nghe các cụ ở quê tôi nói là không phải dịch trực tiếp từ “tiếng Tây” mà dịch lại từ bản tiếng Hoa. Tức là người Trung Hoa dịch bản tiếng English, tiếng Le Francais, tiếng Castilla thành tiếng Trung Hoa, ngay cả các tên riêng, địa danh cũng viết bằng tiếng Hoa luôn. Vì vậy, English thành Anh, Le Francais thành Pháp/Phú Lang Sa, Castilla thành Tây Ban Nha/Y Pha Nho, Mexico thành Mễ Tây Cơ. Chuyện các cụ nói ở trên không biết đúng hay sai nhưng tôi đã phải kỳ công so sánh hai bản dịch “Kích Tôn Sơn Bá tước” và “Le Comte de Monte Cristo” để biết tên gốc của nhân vật, địa danh.
Người Mexico nói tiếng Tây Ban Nha, nhưng người Việt (ở Little Sài Gòn) gộp chung lại gọi là “người Mễ,” “tiếng Mễ.” Sát bên Little Sài Gòn có một chợ Mễ rất lớn, nếu so sánh về diện tích, quy mô sản xuất, hàng hóa bày bán bên trong, cách trình bày, trang trí, phong cách phục vụ… thì ăn đứt tất cả các chợ Việt ở khu Little Sài Gòn và vùng phụ cận. Chợ có tên El Super (góc Harbor- Buaro) tại thành phố Garden Grove.
Tôi tình cờ biết được chợ này sau khi than vãn kiếm mua da heo để kho với khổ qua, củ cải trắng mà hổng có thì ông bạn nhà ở Anaheim ổng chỉ vô El Super mua da heo tươi, da heo tẩm gia vị chiên giòn nóng hổi mỗi ngày, mua bao nhiêu cũng có. Hóa ra “lão í” là “tín đồ đạo da heo chiên.” Một ông bạn khác ở Westminster thì khoe mua bò kho Mễ ăn vừa rẻ vừa ngon. Vậy là tôi lò dò tới để mua da heo chiên và bò kho ăn thử coi có ngon hơn bò kho Việt Nam không.
Bánh ngọt. Photo: Tạ Phong Tần / Trẻ
Chợ Mễ nên phần lớn thực phẩm bày bán trong đó là đồ ăn Mễ tươi, còn các loại hàng công nghiệp khác như chất tẩy rửa, đồ nhà bếp, thực phẩm đóng hộp, mì gói, rau quả, trái cây, quầy bán thịt bò, thịt heo, cá tươi… y chang chợ Việt Nam. Gia vị, đậu thì vừa Mễ vừa Mỹ, có những loại đậu tôi mới nhìn thấy lần đầu, mua về nấu súp kiểu Việt ăn cũng rất ngon. Cách bày hàng giống chợ ở quê tôi nhiều hơn chợ Việt ở đây nữa. Gạo trắng tinh đủ loại, hột đậu các loại, mè, ớt tươi nhỏ trái như ớt hiểm… đổ vô từng hộc gỗ vuông lớn hoặc thau nhựa lớn. Bên trên để sẵn cái đồ xúc bằng kim loại và cuồn bịch nilon treo kế bên. Khách mua bao nhiêu cứ xúc vô bịch rồi đem ra casher cân, tính tiền. Tôi thích kiểu tự xúc này. Nó tiện lợi ở chỗ nhiều lúc món gì đó mình chỉ cần có một tí thôi, nhưng vô chợ Việt hay chợ Mỹ là phải mua nguyên một bịch bự đóng gói sẵn. Trong chợ có nguyên một gian hàng lớn chuyên bán Cheese và thịt nguội, chuyên nghiệp không kém tiệm Costco.
Nể nhứt là vô chợ này thấy có nguyên một khu lò chế biến thực phẩm đồ sộ mà không chợ Việt nào ở Little Sài Gòn dám trang bị để sản xuất bánh tại chỗ. Máy làm bánh tráng bột bắp (Tortillas) chạy rì rì từ sáng đến tối, lúc nào cũng có bánh tráng nóng ra bày bán trên quầy. Ðây là thứ thực phẩm chính mà người Mễ ăn hàng ngày như người Việt mình ăn cơm vậy.
Lò bánh ngọt cho ra hàng chục loại bánh khác nhau, có nhiều loại giống y bánh kem sinh nhật, có loại giống bánh kẹp, bánh bông lan hay bánh ngọt lăn đường của Việt Nam. Trong mùa Halloween, lò bánh cho ra những chiếc bánh màu sắc đậm rực rỡ nhìn “nhức mắt” đặc trưng văn hóa truyền thống Mễ.
Restaurant ở cạnh bên lò bánh tráng, nó vừa giống cơm chỉ của người Việt vừa giống nhà hàng. Quý vị có thể “chỉ” ở quầy mua từng món mình thích, trả tiền rồi bưng ra những bộ bàn tròn sạch sẽ phía trước quầy “chỉ” ngồi ăn. Bánh mì bán cực rẻ 1 cái bự xự có $1. Tuy nhiên, bánh mì Mễ không hợp khẩu vị của người Việt lắm do có vị hơi chua dù bánh còn nóng hổi. Tôi mua một hộp bò kho Mễ ($8/pound) gia vị vừa phải, thịt mềm rất ngon và không bị độn khoai lang, cà rốt như bò kho Việt. Trong khu này có tiệm bánh mì Lee’s Sandwiches (Việt Nam) nên tôi chạy qua Lee’s Sandwiches mua ổ bánh mì $1 thơm phức đúng mùi vị Việt, ăn với bò kho Mễ ngon thiệt là ngon mà lại rẻ, xứng đáng đồng tiền bát gạo.
Bánh mì và quầy thức ăn. Photo: Tạ Phong Tần / Trẻ
Có khi tôi đi lòng vòng coi đồ bày bán rồi mua một pound da heo tẩm gia vị chiên giòn khấu, nóng hổi đem lại bàn ngồi nhai rau ráu, uống ly nước khóm xay $2.5 “Ngon, bổ, rẻ” luôn. Lóng rày nước khóm xay lên giá có lẽ do mùa này khóm lên giá $3.5/trái. Mùa Ðông năm ngoái, ly nước khóm xay bự hơn ly size M mà giá $1/ly.
Nếu so sánh về giá cả thì các loại thịt, cá, trứng, hải sản ở đây tương đương chợ Mỹ, còn chất lượng thì luôn tươi ngon. Các loại rau củ quả bày bán y chang chợ Việt, mà chủng loại và số lượng thì nhiều hơn gấp bội, luôn tươi mới mơn mởn. Xương rồng được gọt bỏ gai, u, còn nguyên miếng lớn hơn bàn tay được bán nhiều vô số kể. Ai muốn ăn bắp luộc, bắp nướng nguyên trái thì vô chợ Mễ. Bắp trái còn nguyên vỏ chất đống cao như núi. Khác ở chỗ không bán rau muống, các loại rau thơm Việt. Tôi nhìn thấy ở quầy thực phẩm khô có những gói bún, gói hủ tiếu, chứng tỏ số lượng khách Việt Nam vô chợ này cũng không tệ.
Có những điểm mà tôi nghĩ người Việt phải học tập cách kinh doanh chợ của người Mễ. Ðó là chợ luôn sạch sẽ, vô khu bán thức ăn tươi không có mùi tanh và không khí khô ráo, không có cảm giác bị ẩm ướt như vô chợ Việt Nam. Ðặc biệt, khu restroom của chợ Mễ rất sạch sẽ và lịch sự. Trong những bài trước, tôi đã từng kể với quý bạn đọc Trẻ là Little Sài Gòn có nhiều chợ Việt nhưng tôi chỉ thường xuyên vô chợ Thuận Phát ở góc Westminster – Brookhurst chỉ vì ở đây có restroom rộng và tương đối sạch hơn tất cả các chợ Việt khác, chớ so với restroom tiệm Walmart thì chợ Thuận Phát “không có cửa” để đứng chung hàng.
Hàng rau, củ, quả. Photo: Tạ Phong Tần / Trẻ
Thêm một điểm đáng nể khác là chợ El Super có website trưng bày ảnh chụp các hàng hóa họ bán, viết bài giới thiệu về món ăn đó. Chợ Việt Nam chúng ta tuy số lượng nhiều nhưng chưa có chợ nào có được cái website cho khách hàng biết trong chợ bày bán những thứ gì để chọn lựa trước khi đi mua. Ở đây lâu ngày chày tháng tôi thuộc nằm lòng chợ nào bán món gì, ở vị trí nào, muốn mua cái gì thì cứ “thẳng tiến” tới ngay chỗ đó rinh ra tính tiền. Chớ lúc mới qua nhiều khi tôi phải chạy tới chạy lui hai, ba chợ mới mua đủ thứ cần dùng, mất rất nhiều thời gian, công sức.
Tôi thích mua rau quả ở đây vì nó không bị bó thành từng bó, từng bịch kín mít và “độn” thêm rau quả kém chất lượng vô bên trong như chợ Việt, tha hồ lựa chọn thứ ngon. Trái cây cũng không bị khách hàng bấm, ngắt, véo khi lựa làm trầy sể “mặt mày,” khiến người mua sau nhìn thấy là chán hết muốn mua.
Mùa dịch năm nay, ban đầu chợ Việt cũng vắng vẻ chớ không riêng gì chợ Mễ. Một tháng nay, có vẻ như dân tình đã quá chán ngán cái cảnh ngồi nhà nên bắt đầu “tung tăng” tràn vô chợ mà không sợ con virus Covid-19 nữa.
TPT
