USFL

Mùa banh USFL 2022 vừa bắt đầu. Dân ghiền football ở Mỹ lại có chuyện để coi. Nhưng bà con có biết USFL từ đâu ra, có một lịch sử ly kỳ như thế nào, và nhất là có liên quan đến cựu Tổng thống Trump ra sao không?

USFL – United States Football League, là một hiệp hội banh bầu dục nhà nghề, bắt chước theo mô hình National Football League (NFL). Mùa banh của USFL chơi vào những tháng mà NFL và các đội đại học nghỉ ngơi, mục đích là để câu thêm khách. USFL bắt đầu chơi trận đầu tiên năm 1983, nhưng chỉ được ba mùa thì phải dẹp tiệm vì… thắng kiện!

Thuở ban đầu

Ý tưởng lập một hiệp hội football vào mùa nghỉ của NFL đã có từ năm 1965 bởi David Dixon, một doanh nhân từ New Orleans. Dixon là một trong những nhân vật nòng cốt đã giúp thành phố xây sân vận động Superdome để mang đội banh chuyên nghiệp về New Orleans năm 1967, tức đội Saints.

Sau khi đạt được mục đích ban đầu, David Dixon tiến đến bước kế tiếp là lập ra một hiệp hội football thứ nhì, chơi vào mùa hè, lúc Superdome bị bỏ trống. Kế hoạch này được gọi là “Dixon Plan” và là khởi điểm của USFL. Hầu hết mọi thứ đều bắt chước theo mô hình của NFL. Thu nhập sẽ đến từ hợp đồng với các đài TV là chính, cũng như từ tiền vé vào cửa và quảng cáo trên sân. Ðể thu hút người đi xem, USFL sẽ chơi tại các sân hạng A của các đội NFL.

Sau nhiều năm chuẩn bị, năm 1982 USFL chính thức ra đời. Ngay từ thuở ban đầu các đội USFL đã chuyển địa điểm và đổi chủ lia lịa vì vô số lý do. Dưới đây là bảng liệt kê các đội banh của USFL trong ba mùa 1983-1985:

– Arizona Wranglers (1983-1984; Outlaws 1985 sau khi nhập với Oklahoma)

– Birmingham Stallions

– Boston Breakers (1983) (New Orleans Breakers 1984; Portland Breakers 1985)

– Chicago Blitz (1983-1984)

– Denver Gold (1983-1985)

– Houston Gamblers (1984-1985)

– Jacksonville Bulls (1984-1985)

– Los Angeles Express (1983-1985)

– Memphis Showboats (1984-1985)

– Michigan Panthers (1983-1984; nhập với Oakland năm 1985)

– New Jersey Generals (1983-1985)

– Oakland Invaders (1983-1985; nhập với Michigan năm 1985)

– Oklahoma Outlaws (1984)

– Philadelphia Stars (1983-1984; Baltimore Stars 1985)

– Pittsburgh Maulers (1984)

– San Antonio Gunslingers (1984-1985)

– Tampa Bay Bandits (1983-1985)

– Washington Federals (1983-1984; Orlando Renegades 1985)

 Thời Hoàng Kim

Gọi là hoàng kim nghe cho oai, nhưng ngay từ buổi ban đầu USFL đã gặp đủ thứ trục trặc. Chủ nhân các đội banh không phải ai cũng tuân thủ theo các điều lệ đã được đặt ra. Nhất là điều lệ liên quan đến mức lương tối đa (salary cap) có thể trả cho cầu thủ. Ðể tranh giành các cầu thủ hạng ngôi sao, một số đội đã mặc kệ salary cap khiến nhiều đội khác phải đua theo.

Ðội New Jersey Generals có lẽ mắc tội này nặng nhất khi ký hợp đồng trị giá $4.2 triệu với Herschel Walker, khi ấy mới vừa thắng cúp Heisman Trophy. Mặc dù luật USFL quy định không ai được trả hơn $1.8 triệu, không đội banh nào phản đối vì họ cho rằng tên tuổi của Herschel Walker sẽ giúp tăng uy tín cho hiệp hội. Thái độ làm ngơ này đã dẫn đến khối chuyện không hay về sau.

Mùa đầu tiên chơi cho New Jersey, Walker đạt kỷ lục ôm banh chạy 1,812 yard, cộng thêm 17 cái touchdown. Dẫu vậy đội Generals vẫn thua nhiều hơn thắng với thành tích khá khiêm tốn: 6-12. Phải đến mùa thứ nhì, sau khi được mua lại bởi Donald Trump, New Jersey mới khấm khá lên chút đỉnh, vào được tới playoff hai năm liên tiếp.

Ngày tàn của USFL

Trong thời gian chuẩn bị khai trương USFL, David Dixon nhất định phải có cho bằng được một đội banh từ vùng New York. Donald Trump nhận lời mời của Dixon và bỏ ra một số tiền đặt cọc. Nhưng ít lâu sau Trump rút lui vì ông ta muốn mua đội Baltimore Colts của NFL, lúc bấy giờ đang èo uột sắp chết. Vì vậy nên Dixon buộc phải mời tỉ phú dầu lửa Walter Duncan từ Oklahoma làm chủ đội New Jersey Generals.

Duncan mướn cựu HLV đội New England Patriots là Chuck Fairbanks và ký hợp đồng với  Herschel Walker như đã nói ở trên. Tuy nhiên, dàn phòng thủ của New Jersey quá yếu nên New Jersey cứ thua miết.  Cuối mùa 83, Duncan vì quá mệt mỏi với việc đi lại giữa New York và Oklahoma nên quyết định bán cổ phần của mình – cho không ai khác hơn là Donald Trump!

Việc đầu tiên ông chủ mới làm là đuổi việc HLV Fairbanks và mướn một lô nhân sự mới từ NFL qua. Cả hai mùa 84 và 85 đội New Jersey đều vào được tới playoff, nhưng đều bị Philadelphia loại ở vòng đầu. Dẫu vậy, Donald Trump vẫn ôm ấp giấc mộng làm chủ một đội banh NFL.

Ðể biến giấc mơ của mình thành hiện thực, Trump  thuyết phục các chủ đội banh USFL đổi lịch đấu mùa 1986 vào cùng thời điểm với NFL. Trump lý luận rằng một khi NFL thấy USFL chơi hay không thua gì NFL và thu hút được lượng khán giả ngang ngửa NFL, họ sẽ để cho USFL nhập vào, và trị giá của đội sẽ tăng gấp đôi. Nào ngờ NFL không những không ưng mà còn kiện USFL ra toà.

Toà xử USFL thắng kiện và buộc NFL phải bồi thường cho USFL một số tiền tượng trưng là $3 đô la! Sau vụ kiện đó thì mùa banh 86 bị huỷ bỏ, và USFL phải đóng cửa luôn cho tới bây giờ.

USFL mới

Ngày 3 tháng 6, 2021, Fox Sports thông báo một hiệp hội football mới, mang tên USFL, vừa được thành lập bởi ông Brian Woods, CEO của hiệp hội The Spring League. Mùa banh đầu tiên sẽ bắt đầu vào tháng Tư 2022.

Tuy mang cùng tên USFL, nhưng hiệp hội này hoàn toàn không dính dáng gì đến các người chủ cũ của USFL hồi thập niên 1980. Một điểm lạ nữa là các đội banh trong USFL mới là những đội từng có tên trong USFL cũ. Mùa đầu tiên USFL có tám đội, chia làm hai vùng Bắc và Nam như sau:

– North Division: Michigan Panthers; New Jersey Generals; Philadelphia Stars; Pittsburgh Maulers.

– South Division: Birmingham Stallions; Houston Gamblers; New Orleans Breakers; Tampa Bay Bandits.

Nhưng USFL mới chưa kịp ra quân thì đã bị USFL cũ kiện vì sử dụng tên của các đội ngày xưa. Tuy nhiên, hai ngày trước khi khai mùa, một vị thẩm phán đã cho phép USFL xúc tiến mặc dù vụ kiện chưa ngã ngũ và rất có thể USFL mới sẽ thua. Nếu điều đó xảy ra, Fox Sports và Brian Woods chắc sẽ phải trả cho USFL cũ một số tiền để sử dụng thương hiệu. Tệ nhất là USFL mới phải thay đổi toàn bộ tên các đội banh của mình.

Trong khi chờ đợi phán xét của toà, các trận banh vẫn sẽ tiếp tục. Theo lịch trình, tất cả các trận banh trong mùa 2022 sẽ chơi tại hai sân banh ở Birmingham, Alabama, nơi USFL đặt đại bản doanh. Tiếp theo đó, playoff sẽ gồm bốn đội (hai đội đứng đầu mỗi Vùng), và chơi ở Canton, Ohio. Trận vô địch sẽ diễn ra vào Chủ Nhật 3 tháng 7, một ngày trước Lễ Ðộc Lập. Ðể coi USFL mới sẽ sống được mấy mùa. Có ai muốn đánh cược hông?

BB