Đường tới Thế Vận Hội

Trả lời phỏng vấn báo giới gần đây, ngôi sao hoa khôi tiền đạo, đồng thủ quân đội banh nữ quốc gia Hoa Kỳ, Alex Morgan, cho biết cô sẽ nỗ lực tối đa để kịp hồi phục và góp mặt tranh tài TVH Tokyo 2020 cùng với đồng đội sau khi sanh con gái đầu lòng vào Tháng Tư, chỉ 3 tháng trước khi Olympic Mùa Hè khai diễn tại Nhật. Trước đây, đúng phong cách thời đại Internet / Social Media, Morgan đã tự mình bật mí tin mang thai trên trang mạng xã hội cá nhân Twitter.

Alex Morgan. Ảnh Mike Russell / AP

TVH Tokyo mở màn ngày 24/7/2020 theo dự trù sẽ có trên 200 quốc gia / vùng lãnh thổ tham dự với hơn 11,000 lực sĩ tranh tài 33 môn thể thao khác nhau. Không có cuộc tranh hùng thể thao nào trên thế giới lớn hơn Olympic Mùa Hè tổ chức mỗi 4 năm 1 lần, là giấc mơ lớn của vô số lực sĩ trên khắp thế giới. Liệu Alex Morgan ở tuổi 30 có đạt được như tuyên bố hay không là chuyện… hồi sau phân giải. Nhưng tham vọng và quyết chí là những yếu tố tiên quyết, cùng với tài năng, sự bền bỉ, kỷ luật, hy sinh, và cả may mắn. Lực sĩ thượng thặng như Alex Morgan đòi hỏi kỷ luật 24/7 để tiến triển và thành công, trong mọi chuyện từ tập luyện, dinh dưỡng, tới ngủ nghỉ. Họ phải chấp nhận nhiều hy sinh, “bỏ cuộc chơi” đủ loại dành thời gian cho cơ thể nghỉ ngơi, tránh bia rượu, và vô số lần “SAY NO” khác với những cám dỗ đời thường. Ða số lực sĩ Olympian như Alex Morgan khởi sự chơi thể thao, tập luyện từ rất sớm. Họ phải làm quen với chuyện di chuyển liên tục, thói quen xáo trộn, thậm chí phải sống xa nhà từ khi tuổi còn thơ, để có cơ hội tiếp cận cơ sở huấn luyện tân kỳ, kỹ thuật tập luyện mới, huấn luyện viên giỏi, v.v… Tại Hoa Kỳ, chỉ có 3 trung tâm tập luyện chú trọng TVH gọi là Olympic Training Centers đặt tại Colorado Springs tiểu bang Colorado, Lake Placid tiểu bang New York, và Chula Vista tiểu bang California. Một thí dụ là Gabby Douglas, năm 14 tuổi đã phải khăn gói một mình lên Des Moines tiểu bang Iowa, để “tầm sư học đạo”, trong khi cha mẹ và các anh chị ở lại Virginia cách xa cả ngàn dặm. Nhưng chỉ 2 năm sau, Gabby là trụ cột của đội Gymnastics nữ Hoa Kỳ tại TVH London 2012, và trở thành nữ lực sĩ người Mỹ da đen đầu tiên xưa nay từng giật huy chương vàng đơn nữ “All-Around Champion”. Một điều kiện tối cần nữa là may mắn. Nếu Usain Bolt sanh ra đời là người Cam Bốt hoặc… VN, thì chắc có lẽ đã không trở thành “tia chớp” huyền thoại với 8 lần giật huy chương vàng Olympic. Một thống kê khác tại Hoa Kỳ cho thấy cứ 30,000 tay chơi banh rổ thì chỉ 1 người có cơ hội tranh tài TVH, trong khi tỉ lệ cho võ sĩ Judo thượng thặng khoác màu áo Hoa Kỳ tranh hùng Olympic là 1%.

Centennial Olympic Park. Ảnh eventup.com

Gabby Douglas. Ảnh www.ocregister.com

Usain Bolt. Ảnh AP

Khác mọi nước khác, phái đoàn thể thao Hoa Kỳ có nét riêng rất đặc biệt là phần lớn các thành viên đều là lực sĩ sinh viên. Sỡ dĩ như vậy vì xưa nay Hoa Kỳ chú trọng nền tảng thể thao học đường. Các trung tâm thể thao lớn nhất, hùng hậu nhất đều thuộc các trường đại học, chứ không phải những “câu lạc bộ” hay tổ chức thể thao lớn bé do tư nhân hoặc chánh phủ bảo trợ như thường thấy trên thế giới. Tính từ kỳ TVH lần đầu tiên tổ chức tại Athens Hy Lạp năm 1896, đến nay có hơn 9,000 lực sĩ sinh viên Hoa Kỳ góp mặt. Dẫn đầu quốc gia luôn luôn là các trường Ðại Học từ tiểu bang California, trong đó ÐH Stanford góp ít nhất 289 lực sĩ, ÐH University of California in Los Angeles (UCLA) có 277, ÐH University of Southern California (USC) với 251, và ÐH UC-Berkeley với 212 lực sĩ. Riêng lực sĩ sinh viên Ðại Học Harvard trước nay tranh tài TVH từng giúp Hoa Kỳ giật 13 vàng, 11 bạc, và 6 đồng. Một trường khét tiếng khác là ÐH Yale gởi 8 lực sĩ góp mặt tại Olympic Rio 2016, trong đó có 6 tay đua thuyền. Ngày nay, trong vài môn thể thao, thí dụ như đá banh hay banh rổ, phái đoàn thể thao Hoa Kỳ dựa vào các giải đấu nhà nghề, như trường hợp Alex Morgan đang khoác áo đội đá banh nhà nghề nữ Orlando Pride thuộc khuôn khổ giải National Women’s Soccer League. Nhưng trong các môn thi TVH truyền thống như bơi lội hay điền kinh thì hầu như mọi thành viên vẫn được chọn từ các trường đại học. Bên bơi lội, ÐH Stanford và ÐH University of Texas – Austin mỗi trường dẫn đầu bảng công thần, đến nay góp 49 kình ngư tranh tài Olympic, tiếp đó là ÐH University of Southern California với 47 tay bơi. Ðại học UC – Berkeley cũng có đội bơi lội rất mạnh, mà tên tuổi khét tiếng gần đây là nữ kình ngư Missy Franklin trong màu áo Hoa Kỳ từng giật 16 vàng 6 bạc 5 đồng tại các kỳ Olympic và World Championship. Bên điền kinh, Ðại Học UCLA xưa nay góp 59 tay đua trong khi ÐH USC gởi 58 lực sĩ.

Missy Franklin. Ảnh cbssports.com

Allyson Felix. Ảnh Olivier Morin/AFP/Getty Images

Michelle Kwan. Ảnh Getty Images

Tính về tổng số huy chương Olympic, Ðại Học University of Southern California dẫn đầu quốc gia với 288 chiếc (135 vàng 88 bạc 65 đồng). Kỳ TVH lần trước, Rio 2016, sinh viên USC giật 21 huy chương, nổi bật nhất là tay đua Allyson Felix với 2 vàng 1 bạc. Kế tiếp là ÐH Stanford University với 280 huy chương. Tại Olympic Rio 2016, 31 sinh viên Stanford góp thêm 27 chiếc (14 vàng 7 bạc 6 đồng), với ngôi sao sáng nhất là kình ngư Katie Ledecky giật 4 vàng 1 bạc. Ðại Học UCLA (University of California in Los Angeles) đạt cả thảy 224 huy chương (117 vàng 53 bạc 54 đồng) trong đó có 9 huy chương mới tại Rio 2016. Michelle Kwan, tay trượt băng nghệ thuật từng giành 2 huy chương Olympic và 5 lần World Champion từng theo học khoa Văn Chương Hoa Kỳ tại UCLA. Trường University of California – Berkeley góp 185 huy chương (105 vàng, 47 bạc 33 đồng), và 4 năm trước tại Brazil sinh viên lực sĩ UC Berkeley lấy thêm 21 huy chương nữa. Chính tiền đạo Alex Morgan cũng từng theo học UC Berkeley phân khoa Kinh Tế Chánh Trị Học và chơi cho đội đá banh nữ sinh viên California Golden Bears từ 2007 đến 2010. Cô rời đại học sau 4 mùa banh với 45 lần tung lưới, chuyển lên đá với đội banh nữ quốc gia 169 trận ghi 107 bàn thắng, góp công giúp nữ Hoa Kỳ giật huy chương vàng Olympic London 2012 và 2 lần vô địch World Cup.