Nhiều nước trên thế giới dùng ZIP Codes và Postal Codes để bảo đảm thư từ và bưu phẩm được mau chóng đến tay người nhận. Tuy cùng có công dụng như nhau, nhưng hai cụm từ này có đôi chút khác biệt.

ZIP code chỉ một dãy các con số do Sở Bưu điện Hoa Kỳ (United States Postal Service – USPS) tạo ra với mục đích chính là xác định một khu vực để chuyển thư từ, bưu phẩm đến tay người nhận sao cho chính xác. ZIP là viết tắt của Zone Improvement Plan.

Hình thức nguyên thủy của ZIP code gồm 5 con số. Đến năm 1983, thì 4 con số đuôi được thêm vào, cách với 5 số trước bằng một dấu nối, để tương ứng với một địa điểm đã có trong ZIP code được chính xác hơn.

ZIP code được bắt đầu sử dụng từ năm 1943 với sự ra đời của các khu quận hạt bưu chính hoặc số vùng cho các đô thị lớn do Sở Bưu điện Hoa Kỳ đề xuất. Năm 1963, nhu cầu cần đến một phương pháp có hệ thống hơn nảy sinh ra cách dùng 5 con số ZIP code trong cả nước. Ba tháng sau, Bộ Bưu chính công bố tài liệu có danh sách các ZIP codes kèm theo với tên viết tắt chính thức của mỗi tiểu bang, gồm 2 chữ viết hoa.

Năm 1944 một nhân viên bưu điện là Robert Moon đưa ra một đề nghị dùng 3 số đầu của ZIP code để chỉ cơ sở trung tâm của một khu vực. Cơ sở này lựa và phân phối thư đến các sở bưu điện địa phương trong vùng quyền hạn của mình. Nhờ sáng kiến này, Moon được mệnh danh “father of the ZIP Code (cha đẻ của ZIP Code).”

Hoa Kỳ Có 4 loại ZIP codes: các cơ quan chính phủ, trường đại học và các tổ chức thường nhận được rất nhiều thư từ bưu phẩm thì có Unique ZIP code; một số cơ sở dùng hộp thư thay vì số nhà thì có Post Office Box only ZIP codes; Quân đội Hoa Kỳ có Military ZIP codes (cũng như Quân đội VNCH có KBC); ngoài ra, tất cả các vùng khác dùng Standard ZIP codes.

Tranh vẽ Bưu điện Mỹ quảng cáo dùng ZIP code (khoảng năm 1963)

Postal code là một kết hợp nhiều con số và/hoặc là chữ, thành một địa chỉ bưu điện để dễ soạn và giao thư, được nhiều xứ nói tiếng Anh dùng. Một số nước có những từ đồng nghĩa với ZIP code. Sau đây là các từ được sử dụng: “postcode”(Canada), “Eircode” (Ái Nhĩ Lan), “ZIP code” (Mỹ và Phi Luật Tân), “PIN code (Ấn Độ, PIN là Postal Index Number”), Postleitzahl hoặc postal routing number (Đức và Áo).

Vậy ZIP code và Postal code có ý nghĩa tương tự nhau, để chỉ những con số giúp trao chuyển thư từ cho có hệ thống, chính xác và mau chóng. ZIP code dùng các con số; còn trong postal code có thể có chữ (tùy theo quốc gia).