Nylon là một trong những vật liệu nhân tạo quen thuộc nhất của thế kỷ 20, nhưng ít người biết đến câu chuyện ra đời của nó. Đây là một loại sợi tổng hợp do tập đoàn hóa chất DuPont của Mỹ phát minh vào thập niên 1930, với mục tiêu tạo ra một vật liệu nhân tạo có thể thay thế các sợi tự nhiên như tơ lụa. Nylon dần dần len lỏi vào đời sống hằng ngày một cách âm thầm nhưng bền bỉ, từ những vật dụng rất nhỏ như lông bàn chải đánh răng, vớ phụ nữ cho đến các sản phẩm quan trọng như dù nhảy hay túi khí xe hơi.
Nhân vật trung tâm trong câu chuyện này là nhà hóa học Wallace Carothers, người đứng đầu nhóm nghiên cứu vật liệu tổng hợp tại DuPont. Khi đó, tơ lụa là loại sợi cao cấp, đắt tiền và phải nhập cảng từ châu Á, vừa tốn kém vừa nhạy cảm về mặt chính trị. Vì vậy, DuPont muốn tạo ra một loại sợi mới vừa bền, vừa đẹp, lại có thể sản xuất trong nước. Đây không chỉ là một thách thức khoa học mà còn là bài toán kinh tế và chiến lược.
– Năm 1935, nhóm của Carothers đạt được bước đột phá khi tổng hợp thành công một loại polymer gọi là polyamide 66. Loại polymer này có thể kéo thành những sợi dài, chắc, đàn hồi tốt và chịu mài mòn cao. Đó chính là nền tảng khoa học của nylon. Thành công này mở đường cho việc sản xuất hàng loạt và thương mại hóa một loại sợi hoàn toàn mới, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử khoa học vật liệu.
– Sau khi có vật liệu, DuPont lại đối mặt với một vấn đề khác: đặt tên. Họ cần một cái tên ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ và không gợi liên tưởng đến bất kỳ chất liệu tự nhiên nào. Từ đó, nhiều câu chuyện và “huyền thoại” về cái tên nylon ra đời, như cho rằng nó là sự kết hợp của New York và London, hay viết tắt của những câu đùa cợt về sợi tự nhiên, hoặc xuất phát từ cụm “no run” (không trầy xước) của vớ nylon. Tuy nhiên, tất cả những cách giải thích này đều không đúng.
– Thực tế, nylon là một từ do DuPont tự tạo ra, không có nghĩa đen hay ẩn ý đặc biệt. Ban đầu, nó xuất phát từ tên thử nghiệm “Nylo N”, theo cách đặt tên sản phẩm quen thuộc của công ty. Sau đó, các chữ được nối liền lại, và cái tên nylon ra đời như một từ hiện đại, mang hơi hướng tương lai.
Nylon chính thức ra mắt công chúng vào năm 1940 với sản phẩm vớ phụ nữ, ngay lập tức tạo nên một “cơn sốt” tiêu dùng. Tuy nhiên, khi Thế chiến II bùng nổ, nylon được chuyển sang phục vụ quân đội, dùng làm dù nhảy, dây thừng, lều bạt… Điều này càng chứng minh độ bền và tính hữu dụng của vật liệu mới.
Cho đến ngày nay, nylon vẫn giữ vai trò quan trọng trong nhiều lãnh vực, từ thời trang, kỹ thuật cho đến công nghệ mới như in 3D. Dù cái tên của nó hoàn toàn không mang ý nghĩa cụ thể, nylon đã trở thành biểu tượng của sáng tạo khoa học, cho thấy đôi khi một cái tên đơn giản nhưng lại có thể sống bền bỉ cùng lịch sử phát minh của nhân loại.
