Mỹ Nhân & Quái Thú

Vào thập niên 1970, công ty Disney bắt đầu xuống dốc sau khi Walt Disney qua đời (1966). Phải đợi đến cuối thập niên 1980 Disney mới lấy lại được phong độ với cuốn phim hoạt hoạ The Little Mermaid, đoạt hai giải Oscar cho nhà soạn nhạc Alan Menken. Thừa thắng xông lên, năm 1991 Disney tung ra phim Beauty and the Beast và một lần nữa Alan Menken thắng hai giải Oscar cho Best Song và Best Musical Score.

Mỹ nhân (Kyra Bell Johnson) và Quái Thú (Fergie L. Philippe). (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Mặc dù lúc ban đầu CEO của Disney, Michael Eisner, không có ý định làm một vở nhạc kịch dựa theo phim vì thấy quá tốn kém, nhưng thành công vang dội của Beauty tại phòng vé đã khiến Eisner đổi ý. Thế là Alan Menken lại được tuyển dụng thêm lần nữa để khai triển phần nhạc đã có sẵn và soạn thêm một số bản nhạc mới cho tuồng nhạc kịch. Sau khi ra mắt thử vài tuần lễ tại Houston, đầu tháng Tám năm 1994 Beauty and the Beast chính thức xuất hiện trên sân khấu Broadway và ngay lập tức tạo tiếng vang, đồng thời đoạt một giải Tony. Mùa Noel năm nay, khán giả vùng Bắc Texas sẽ có dịp dẫn con em đi xem vở nhạc kịch kinh điển này tại Fairpark Music Hall, bảo đảm không ai sẽ thất vọng.

Dân làng giễu cợt cô thôn nữ Belle (Kyra Belle Johnson) suốt ngày chỉ thích đọc sách. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Cốt truyện của bộ phim đến từ một câu chuyện của tác giả Jeanne-Marie Leprince de Beaumont, về một chàng hoàng tử bị biến thành một kẻ quái thú xấu xí vì tánh ích kỷ của mình. Để trở lại thành người bình thường, Quái Thú phải lấy được lòng của một cô gái xinh đẹp mà chàng ta bắt nhốt trong lâu đài của mình. Khi chuyển tác từ phim hoạt hoạ cho trẻ em sang nhạc kịch, nhà biên kịch Linda Woolverton đã phải soạn thêm một số tình tiết mới cho phù hợp với sân khấu nhạc kịch cũng như để thu hút lớp khán giả lớn tuổi hơn. Nếu bạn chỉ quen thuộc với truyện phim thì chắc chắn bạn sẽ thấy tuồng kịch này có nhiều điểm vượt trội hơn về cả nội dung lẫn âm nhạc.

Fergie L. Philippe trong vai The Beast. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Một trong những thay đổi quan trọng và thú vị nhất của vở kịch là các đồ gia dụng trong lâu đài của quái thú – như cây đèn cầy, chiếc đồng hồ, ấm trà, cái tủ v.v. là những con người đã bị biến thành đồ vật và, giống như ông chủ của chúng, cũng muốn được trở lại thành người bình thường. Do vậy, khi người đẹp Belle đi lạc vào toà lâu đài trong rừng sâu, những đồ vật này đã tìm đủ cách giúp nàng bớt sợ hãi và tạo cơ hội cho Quái Thú chiếm được cảm tình của nàng. Màn vũ nhạc tả cảnh các nhân “vật” này mời Belle tham dự buổi dạ tiệc cùng với The Beast là một trong những tiết mục hay nhất của vở kịch. Bài “Be Our Guest” thật vui nhộn, dễ thương và đáng nhớ.

Hoạt cảnh bài “Human Again”, khi các đồ vật cầu mong được làm người trở lại. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Trong truyện, Belle là một cô thôn nữ hay bị dân làng chế giễu vì cô không giống họ mà chỉ thích văn chương và đọc sách. Dù có một thanh niên đẹp trai trong làng theo đuổi, Belle nhất quyết từ chối vì anh ta chỉ biết săn bắn và đánh lộn với đám trai làng chứ chẳng thiết gì đến sách vở. Trong khi đó, Quái Thú lại có một thư viện đồ sộ với hàng ngàn quyển sách. Khi Belle nhìn thấy rừng sách của anh ta, ấn tượng của cô về The Beast thay đổi hẳn và cả hai phát hiện ra họ có nhiều điểm tương đồng – ngoài việc mê sách ra còn là cảm giác cô đơn vì xưa nay không mấy ai hiểu mình. Tình cảm đôi bên càng nảy nở khi The Beast thổ lộ tuy thích sách nhưng anh ta chỉ biết đọc lõm bõm. Thấy vậy, Belle bèn đọc sách cho quái thú và hứa sẽ giúp anh ta học đọc.

Belle đọc cho The Beast nghe quyển ‘King Arthur’. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Với sự khuyến khích của các “đồ vật” trong lâu đài, Belle đánh bạo mời The Beast cùng dùng bữa ăn tối với mình. Sau đó hai người còn có một màn “dancing” trong ánh nến, nghe thì (hơi) sến nhưng chuyện thần thoại giữa hoàng tử và người đẹp nào cũng phải có những màn mùi mẫn như thế thì mới ăn khách chứ! Dù gì chăng nữa, cô thôn nữ Belle đã nhìn xuyên qua được ngoại hình gớm ghiếc của quái thú và nhận ra một tâm hồn khiêm cung đang bị tổn thương, từ đó một tình yêu thật sự đã phát sinh. Nhờ vậy mà lời nguyền được hoá giải; The Beast cùng các đồ vật cuối cùng cũng được biến thành người bình thường trở lại. Tuy đây không phải là một câu chuyện cổ tích kinh điển như Cô Bé Lọ Lem, nhưng cái hậu của nó rất ư là quen thuộc, đồng thời nó cũng là một lời nhắc nhở cho chúng ta đừng nên đánh giá người khác qua vẻ đẹp (hay xấu) bề ngoài.

Belle cùng Quái Thú nâng ly. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Như tất cả mọi vở nhạc kịch nổi tiếng khác, Beauty and the Beast không thiếu các màn vũ múa vô cùng công phu và đẹp mắt; chúng chính là sự khác biệt lớn nhất giữa phim hoạt hoạ và nhạc kịch. Và nếu ta so sánh nhạc kịch của dân Âu Mỹ với các tuồng cải lương, ta thấy rõ ràng “nhạc kịch” của người Việt chúng ta còn rất thô sơ về mảng múa – chưa kể những yếu tố kỹ thuật như thiết kế sân khấu, ánh sáng, âm thanh v.v. Chẳng biết tới khi nào nhạc kịch của ta (tức cải lương) mới đạt được trình độ Broadway. E rằng cái ngày ấy vẫn còn xa xôi lắm tuy ý tưởng dựng nhạc kịch bởi người Việt (cho người Việt hay người nước ngoài) đã được khá nhiều nghệ sĩ mơ tưởng tới.

Một hoạt cảnh vũ múa vô cùng ấn tượng. (Matthew Murphy/Broadway Dallas)

Tính đến nay, Beauty and the Beast đã đạt doanh thu hơn $1.7 tỉ USD, không chỉ trên Broadway mà còn tại West End bên London cũng như các tour lưu diễn trong ba mươi năm qua. Không những vậy, vì thích hợp với khán giả mọi lứa tuổi, vở này còn hay được dàn dựng bởi học sinh, sinh viên, hay các nhóm ca kịch địa phương. Mỗi lần được công chúng trình diễn như vậy, Disney lại kiếm được thêm một mớ tiền từ việc bán nhạc bản cho các nhạc công và những đĩa nhạc nền cho diễn viên luyện tập. Trong ảnh là một đêm diễn của học sinh trường Allen High School cách đây vài năm, đã được tường thuật trên bổn báo [*]. Bà con nào thích xem Beauty and the Beast trên Broadway Dallas thì hãy mau mau chạy xuống Fairpark!