Truyện Miền Đông Tuyết
Nguyễn Mạnh Tuân phóng tác
Trời mưa tầm tã… Thứ mưa dai dẳng vừa nặng hạt vừa giá buốt làm con đường đi tới đồn kiểm lâm miền biên giới mỗi lúc thêm lầy lội.
Đây là vùng heo hút nhất trong khoảng núi đồi bát ngát của Gia Nã Đại, vùng đất gần như hoang vu dành riêng cho những tay săn thú không phải thứ ác thú dữ dằn mà là loại chồn đèn lông mượt như nhung, loại cáo biếc da mịn óng ánh sắc bạc khi phản chiếu ánh mặt trời, loại hải ly màu nâu đậm với hàng chục thứ thú rừng được ưa chuộng vì lớp lông ấm áp trời cho, để chống với cái lạnh ghê hồn miền đất tiếp giáp Bắc cực này.
Trong căn phòng hẹp cất bằng cây rừng nguyên súc, những kẽ hở trét kín bằng thứ keo gỗ thông, Bin hí húi sơn lại khuôn cửa sổ … Bin về đây được 2 năm giữ việc liên lạc với các tay buôn bán da thú. Anh biết mặt hầu hết những người dày dạn, gan dạ này, đa số họ thẳng thắn, giản dị, sống hoàn toàn tự do cởi mở nên chẳng mấy khi gây rắc rối cho Bin.
Những ngày rảnh rang, Bin ưa tô điểm căn phòng của mình do thói quen từ ngày còn ở Anh quốc, nên trong tủ Bin đầy ắp những đinh, búa, bột màu, dầu sơn và hàng tá cọ đủ cỡ. Anh có dự định sơn cả mặt tiền căn nhà trước lễ Giáng Sinh … Chỉ còn một chút xíu nữa là xong màu sơn xanh nõn chuối thực tươi, làm vui mắt đôi chút khung cảnh u ám bầu trời mùa Đông.
Chợt có tiếng chó sủa phía ngoài, rồi tiếng siết quen thuộc của xe trượt tuyết trên lớp băng mỏng phủ kín mặt đất … Qua khuôn kính mờ đục vì tuyết phủ, Bin thoáng thấy người tiến vào đồn. Anh đặt cây cọ bước ra cửa, kéo chiếc then gỗ, một người thợ săn bước vội vào, gã còn trẻ măng, nét mặt tươi tắn gần khuất kín dưới chiếc mũ lông sụp xuống quá tai:
– Chào ông!… Chắc ông đang bận!
Bin nhận ra gã bẫy thú chuyên săn loại cáo xanh hiếm có và đắt giá, gã len lỏi trong các ngách núi miền Đông, đôi khi theo vết chân thú xuyên qua cánh rừng thông âm u phủ kín sườn núi, một nơi ít người đặt chân tới, phần vì quá hẻo lánh, phần vì nhiều hốc đá trơn trợt là những cạm bẫy thiên nhiên dành cho dân mới vào nghề.
– Có chuyện gì vậy, chú Lim?
Lim rũ bụi tuyết bám trên áo, nhấc hộp sơn đặt lên ghế, bỏ chiếc mũ lông ra, anh cười hồn nhiên, nhe hàm răng trắng bóng đều đặn như hàng ngọc trai:
– Có chứ ông Bin!… Nếu không tôi đã ngồi bên lò sưởi ở nhà rồi tội gì dầm mưa dãi tuyết tới đây!
Bin mỉm cười:
– Tôi tưởng thời tiết này đặt bẫy cáo xanh thì tuyệt!… Phải vậy không?
Lim gật đầu:
– Giá ông đi đặt bẫy, chắc khá … Nhưng phải làm sao canh giữ được kìa!… Ông không nghe nói thiên hạ bị mất trộm bẫy à?
Bin nhăn mặt:
– Sao không!… Anh cũng là nạn nhân vụ đó sao?… Từ 2 tháng nay, hầu hết các tay bẫy thú tới đồn, phàn nàn về việc có tên lưu manh lén thu lượm hết chồn cáo mắc bẫy, trước khi họ tới… Bực thật! Anh mất nhiều ít?
Lim ngồi xuống ghế, duỗi dài hai chân, thoải mái trước ngọn lửa ấm áp trong lò; gã thong thả lắc đầu:
– Tôi không mất gì… Nhưng tôi tìm thấy chỗ kẻ cắp cất giấu số da thú ăn cướp của thiên hạ.
Bin liệng cây cọ xuống đất, mắt sáng lên:
– Hay tuyệt … Ở đâu vậy?
Lim đứng dậy, vươn vai:
– Đi!… Tôi dẫn ông tới đó.
Bin nhìn qua tấm kính cửa sổ: trời bắt đầu đổi gió, mưa tạnh, nhưng tuyết còn rơi tơi tả, xông pha ngoài trời lúc này chẳng thú vị chút nào!… Anh lưỡng lự:
– Đợi bão ngớt được không?… Tôi tính sơn nốt vài khuôn cửa đã!
Lim xua tay:
– Đi ngay mới được … Trời đang có tuyết, chỉ chốc lát là chẳng ai thấy vết chân ta… Như vậy tên bất lương không thể ngờ có người khám phá ra chỗ cất giấu tang vật của y… Lát nữa tôi giúp ông một tay sơn cửa, vội gì!
Tuyết rơi như tấm màn trắng dày đặc, đôi lúc gió rít lên, cuộn theo từng nắm bông tuyết hắt vào mặt hai người. Bin ngồi thụt phía sau xe, mặc cho Lim gào thét với lũ chó. Anh có cảm tưởng cuộc hành trình dài vô tận. Thực ra, với chức phận giữ an ninh cho đám người tứ chiếng, Bin xông pha sương gió đã nhiều; chẳng bao giờ anh ngần ngại trước công việc phải làm; nhưng lần này… anh chỉ tin tưởng ở Lim phần nào: chẳng lẽ gã săn thú trẻ tuổi này lại khám phá được chuyện quan trọng, khiến anh mất ăn mất ngủ hàng tháng trời sao?…
Cỗ xe chậm lại rồi xoay ngang … Lim ghìm đàn chó đang thở hồng hộc, nhảy xuống xe:
– Tới đây ta đi bộ … Xe không vào nổi đâu!
Anh liệng cho Lim đôi vợt đi trên tuyết; cả hai lặng lẽ tiến vào cánh rừng trước mặt. Khu rừng thông mới âm u làm sao!… Có lẽ đây là khoảng rừng già, hoang vắng nhất trong vùng với những cội tùng cằn cỗi, những cổ thụ hàng ôm, cao vút giữa đám gai góc tưởng chừng không sao len chân đi được. Vậy mà trước mặt Bin, Lim rẽ cây bước nhanh như con hoẵng non ngoài đồng cỏ. Y quay lại phía Bin, thì thào:
– Thẳng đây tới chỗ vách đá, có căn nhà gỗ bỏ hoang từ hồi nào … Bữa trước đi đặt bẫy qua đây, tôi đứt chiếc quai đeo vợt, nên tạt vào đó, kiếm dây sửa … Ai ngờ lại thấy cả đống da thú … Rồi ông coi…
Căn nhà nhỏ xíu như chiếc tổ chim gần chìm kín trong đống tuyết; chiếc mái gỗ cong veo tưởng chừng không mang nổi lớp tuyết trĩu nặng phía trên. Bin lắc đầu:
– Vài trận bão nữa là sụp thôi!… Kể anh cũng khá tinh, giá đi lướt qua, chắc chẳng ai để ý đâu!
Qua khuôn cửa xiêu vẹo, trong nhà tối om, chỉ suýt nữa Bin đụng đầu vào cây cột. Dưới ánh bập bùng của chiếc bật lửa vừa lóe trong tay Lim, anh nhận ra đống ván gỗ xếp gọn một xó. Bin chỉ vào đó, nhoẻn miệng cười:
– Cả ngàn đô la da thú, toàn thứ hảo hạng, giấu kỹ phía dưới… Chỉ việc nhấc ván ra là thấy… Ông coi đây …
Vừa nói anh vừa nhẹ nhàng nhích đống gỗ sang một bên, đoạn kéo tay viên đội kiểm lâm đặt xuống khoảng hố đào sâu dưới nền đất:
– Ông thấy gì không?
Bin lúc này mới thực tin người thợ săn trẻ tuổi… Bàn tay anh đụng phải lớp lông mịn màng, ấm áp của cả trăm tấm da chồn, da hải ly, da cáo… tấm nào cũng nguyên vẹn, ít ra cũng được lột bởi đôi tay nhà nghề. Anh ngước nhìn Bin, lắc đầu:
– Da thú… thứ đắt tiền!… Kỳ há!
Lim lại cười:
– Có vậy mới bỏ công kẻ ăn trộm chứ!… Thực đáng buồn khi phải nói tới thủ phạm, nhưng cứ xem cung cách lột da, chắc chắn chỉ có tay bẫy thú thành thạo mới làm được gọn gàng như vậy!… Ông nghĩ sao?
Bin lơ đãng nghe anh nói, một chút nghi ngờ thoáng vụt qua trong đầu:
– Sao chú khám phá ra chiếc hố này?… Có cả đống gỗ chặn lên kia mà?
Lim nhún vai:
– Khó gì đâu… Đối với người trong nghề như chúng tôi thì dễ lắm: vừa vào trong nhà tôi đã đánh hơi thấy mùi chồn… Thứ mùi đặc biệt này lâu tan, quyện vào tường vách, vào không khí; thoáng ngửi tôi nhận ra ngay từ đống gỗ tỏa ra… Tôi hy vọng nắm cổ chú chồn hương, ai dè…
Bin quyết định nhanh chóng:
– Ta xếp đặt lại như cũ … Phải có cách nào bắt quả tang thủ phạm mới được… Tất nhiên tôi không thể rình ở đây suốt ngày đêm, chú thấy không?
Lim cũng nghĩ vậy… Chợt mắt anh sáng lên:
– Rình rập mất công lắm, vả lại có phải tên trộm ngày nào cũng tới đâu?… Nhưng vừa rồi thấy ông sơn cửa, tôi nảy ra ý kiến này, chẳng hiểu ông chịu không…
Lim ghé tai Bin thì thào một hồi … Không ai rõ ý kiến anh ra sao, chỉ thấy viên đội kiểm lâm gật gù ra vẻ hài lòng lắm.
Sáng hôm sau, Bin và Lim lại tới căn nhà vắng vẻ đó; lần này họ đem theo một gói lớn, chắc là dụng cụ để thực hiện kế hoạch bắt trộm. Họ ở đó giây lát rồi đi ngay, nhưng đi tay không.
Lim khúc khích cười:
– Chắc chắn thành công mà!… Trong nhà tối om, y chẳng nhìn thấy gì đâu!
Trọn ngày hôm đó, Lim mất công chạy khắp nơi báo tin cho các tay bẫy thú tới đồn kiểm lâm dự cuộc họp quan trọng… Gặp ai anh cũng nháy mắt ra vẻ bí mật:
– Nghe đâu tìm ra được ít bộ da mất cắp thì phải. Nhớ chiều nay có mặt nhé!… Nhiều chuyện hay lắm!
Trời chưa tối, họ đã đông đủ trong căn phòng hội của đoàn kiểm lâm: Ba Xòm, Bích, Tôm Lé, Bò Rừng, Ki, Mát, với dăm gã da đỏ cũng làm nghề này.
Bin ngồi đó, ghếch chân lên bàn, ngắm nghía từng người, từng khuôn mặt gân guốc râu ria tua tủa của đám thợ săn… Trông bề ngoài, họ đều thô bạo cục mịch như nhau, có khác nhau đôi chút về tầm vóc, nhưng không thể phân biệt ai là người ngay kẻ gian.
Chợt Bích – dân săn thú quen gọi Bích “Cồ” vì gã cao lớn lực lưỡng lại hay gây sự như một thứ gà chọi, lên tiếng:
– Ê, Bin! Anh em đông đủ rồi … Có chuyện gì nói đi chứ?
Bin gật đầu, ngồi thẳng dậy, nhẹ nhàng quay khẩu súng lục trong tay:
– Ô!… Chuyện tốt lành mà! Đã tìm ra số da thú quý giá anh em bị mất trước đây… Nhưng thủ phạm thì chưa nắm được… Y còn chạy, nhưng cũng khó thoát lắm …
Đoạn Bin đứng dậy, nét mặt đanh lại:
– Bây giờ, yêu cầu mọi người cho tôi coi đế giày, giơ cao lên … Đó… Để kiểm soát mà!
Ba Xồm trợn mắt:
– Ông điên à!… Làm trò gì vậy?
Bích Cồ cũng nhăn mặt:
– Giỡn hoài!… Nếu là trò đùa, thì trò này vô duyên quá! Dẹp đi cho rồi!
Khẩu súng trên tay Bin chĩa thẳng ra phía trước, anh dằn từng tiếng:
– Nào!… Thi hành coi… Tôi không đùa với công việc bao giờ!
Ba Xồm vừa cằn nhằn vừa bước ra trước tiên, gã nhấc cao đế giày trước ánh đèn … Bin quan sát thực kỹ, rồi đẩy gã sang một bên; sau đó tới Tom Lé, Bò Rừng, rồi Ki, Mát, họ lẳng lặng giơ chân cho Bin coi …
Bích Cồ nhếch mép một cách ngạo nghễ … Gã đấm mạnh xuống bàn, cười gằn:
– Đủ rồi!… Tôi không làm trò hề với các người đâu, chào tất cả!
Gã xô nhóm người da đỏ đứng cạnh, bước vội ra cửa, nhưng Lim nhanh hơn, ngáng chân chặn lại làm gã chệnh choạng ngã về phía trước … Bin không bỏ lỡ cơ hội, nắm lấy gót giày gã, xoay ra ánh đèn; cả phía dưới đế chiếc ủng da xanh lè, mà xanh của bột sơn chưa pha…
Viên đội kiểm lâm lạnh lùng chỉ mặt gã:
– Bích!… Thì ra kẻ ăn cắp là anh!… Từ giờ phút này, tôi bắt giữ anh!
Khi Bích bị còng tay dẫn vào nhà giam, Bin mới giảng cho mọi người hay:
– Anh em chắc chẳng ai ngờ tới chuyện này… Bích đã đánh cắp da thú, giấu trong căn nhà hoang giữa rừng thông. Lim tình cờ tìm ra, cho tôi hay. Chúng tôi đem bột sơn rải trên nền nhà, rồi phao tin cho mọi người rõ đã tìm thấy tang vật… Làm như vậy, thủ phạm nghe tin, thế nào cũng tới chỗ giấu của, thăm thú hoặc chuyển đi nơi khác… Bích đã đâm đầu vào cái bẫy đó, ra khỏi căn nhà, gã phải đi vợt vì tuyết rơi nhiều quá, rồi lên xe tới đây, nên dưới đế giày còn dính nguyên bột sơn, như anh em vừa thấy… Tôi phải cám ơn Lim đã có sáng kiến bắt trộm tài tình như vậy!
Mọi người hể hả ra về… Từ đây họ có thể ăn ngon ngủ yên, không sợ mất công làm cho kẻ khác hưởng nữa. Trong phòng còn có Bin và Lim, người thợ săn trẻ tuổi trùm chiếc mũ lông, bắt tay Bin nhoẻn cười:
– Bây giờ ông có thể tiếp tục sơn nốt khuôn cửa!
Bin đập vào vai hắn, vui vẻ:
– Chú làm tôi mất hết bột sơn, còn chút nào đâu! Để nay mai dẫn tên khốn kiếp đó lên tỉnh, tôi sẽ mua thêm … May ra kiếm được thứ bột cùng màu, thì hay!
Lim bước ra cửa:
– Lúc đó tin tôi hay, nghe!… Tôi tới giúp ông một tay!
Gã đi rồi, Bin còn nghe tiếng cười hồn nhiên thoảng theo làn gió phía ngoài.
NMT phỏng dịch
(Theo A. DANANCHER)
Trần Vũ đánh máy lại tháng 1 -2025 từ bản in của Nxb Sống Mới trước 75
