Thống đốc Greg Gianforte, tiểu bang Montana vừa ban hành lệnh cấm mạng xã hội TikTok (Trung Cộng) trong phạm vi tiểu bang Montana (tin NBC News ngày 19 Tháng Năm, 2023,) gọi là SB 419, có hiệu lực thi hành vào Tháng Một năm 2024. Thống đốc Gianforte cho biết trong thông cáo báo chí: “Ðảng Cộng sản Trung Quốc sử dụng TikTok để theo dõi người Mỹ, vi phạm quyền riêng tư của họ và thu thập thông tin cá nhân, riêng tư và nhạy cảm của họ đã được ghi chép đầy đủ…”
Luật quy định cửa hàng ứng dụng (Thí dụ: Apple Store, Google Play…) cung cấp cho người dùng tải xuống TikTok là công ty cung cấp phạm pháp. Mỗi lần người dùng được cung cấp khả năng tải xuống ứng dụng TikTok là tính 1 lần công ty cung cấp vi phạm, sẽ có thể bị phạt 10 ngàn Mỹ kim/lần. Việc thi hành sẽ được xử phạt bởi Bộ Tư pháp tiểu bang Montana.
Trước đây, khi đương nhiệm Tổng thống, ông Trump đã từng muốn cấm mạng xã hội TikTok vì lý do “an ninh quốc gia Hoa Kỳ” nhưng không thành công.
Theo AP, hơn một nửa số tiểu bang của Hoa Kỳ và chính phủ liên bang đã cấm dùng TikTok trong các thiết bị do chính phủ sở hữu, thí dụ tiểu bang Pennsylvania, Kansas, Louisiana, West Virginia, Montana, Virginia, Georgia, New Hampshire, Idaho, North Dakota, Iowa, Alabama, Utah, Tennessee, Oklahoma, Texas, South Carolina, South Dakota, Nebraska, Florida và Wisconsin.
Lệnh cấm đã vấp phải sự phản kháng quyết liệt của những người dùng TikTok ở Mỹ cũng như phía tập đoàn TikTok có trụ sở ở Montana. Nhóm phản kháng đã nộp đơn kiện lệnh cấm vào ngày hôm qua (Thứ Tư, 20 Tháng Năm, 2023.) Lý do phản kháng được đưa ra là “luật này vi phạm quyền tự do ngôn luận một cách vi Hiến” (the law is an unconstitutional violation of free speech rights.)
Tất nhiên, người dùng TikTok có số lượng followers cao sẽ được các busineses ký hợp đồng quảng cáo sản phẩm và được busineses trả tiền, nên họ phản đối là điều tất nhiên. Thực tế, không phải TikToker “nổi tiếng” nào cũng đều quảng cáo bằng cái TÂM trong sáng, trung thực. Có rất nhiều video nhảm nhí, phản cảm, tác hại đến trẻ vị thành niên… nhằm câu views, quảng cáo sai sự thật, lừa dối người tiêu dùng… lại chiếm số lượng lớn mà các TikTokers “nổi tiếng” này thu lợi nhuận nhưng không hề chịu trách nhiệm về hậu quả do họ gây ra. Trong bài “Hiểm Họa từ TikTok” tôi đã viết rồi, nên tôi không lặp lại.
Ðại diện TikTok ở Montana cũng tổ chức họp báo ở Washington DC để “gào lên” rằng Thống đốc tiểu bang Montana không có quyền cấm, lệnh cấm này đã vi phạm vào Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ về quyền tự do ngôn luận, là hạn chế các bài phát biểu trên TikTok của người dùng. Thật sự, với thời gian post video ngắn trên TikTok thì chẳng có ai nói được trọn vẹn một “bài phát biểu” cho “ra tấm ra món” cả.
Trước đây, tôi đã kể với quý độc giả chuyện cô giáo dạy ESL đặt câu hỏi cho cả lớp “Ai có Facebook account?” thì cả lớp đều giơ tay, duy nhứt cô bạn học cùng lớp (nhỏ hơn tôi vài tuổi, người Trung Quốc) là không giơ tay. Cô giáo hỏi tại sao? Cô bạn trả lời người Trung Quốc bị cấm dùng Facebook, YouTube, Google, chỉ được dùng Weibo, WeChat (người Trung Quốc gọi là TikTok nội địa) và Baidu (Bạch Ðộ) để tìm kiếm thông tin. Ngay cả TikTok mà người các nước khác đang dùng thì chính người dân Trung Quốc cũng không được dùng. Tôi rù rì “Tâm sự loài chim ụt” với cô bạn, cô này giãi bày rằng cô sang Mỹ theo diện con trai đi học rồi định cư Mỹ và bảo lãnh cô. Ở Mỹ cũng không dám xài Facebook vì những đồng hương khác họ sẽ báo cáo với chính phủ Trung Cộng thì không sống yên thân. Tôi cố gạ hỏi mình dùng nick ảo sao mà họ biết được, thì cô bạn sợ hãi nói rằng họ biết hết, sợ lắm. Nghe cô nói, tôi không cãi nhưng trong bụng nghĩ cô bạn “yếu bóng vía,” sợ sệt quá mức, chớ Trung Cộng thì cũng như Việt Cộng, người Việt quốc nội vẫn dùng Facebook, YouTube, Google được tại sao người Trung Quốc đã định cư ở Mỹ rồi mà vẫn sợ??? Năm ngoái, tin “cán bộ các đồn cảnh sát Trung Cộng (ngầm) ở Hoa Kỳ” chuyên bắt cóc, đàn áp người gốc Trung Quốc ở Mỹ, đã bị cảnh sát Hoa Kỳ hốt vô “nghỉ mát dài hạn” trong tù thì tôi mới chịu tin sự sợ hãi của cô bạn học là có căn cứ.
Theo ý tôi, TikTok là mạng xã hội mới, thuộc loại “đàn em” của Facebook, YouTube, Google, và rất nhiều website của nhà cung cấp ở Mỹ cho tạo blog dùng free rất nhiều… nên người dân Mỹ không bị hạn chế quyền biểu đạt chính kiến của mình dù cho không có TikTok.
Nếu nói về xâm phạm quyền tự do ngôn luận của người dùng thì các “ông lớn” Facebook, YouTube, Twitter mới là “trùm chúa.” Trong thời gian xảy ra đại dịch cúm Tàu, bất kỳ ai mà nói hay viết phản đối chích ngừa cúm Tàu, nói cúm Tàu là xuất xứ từ phòng thí nghiệm bên Tàu… thì đều bị Facebook, YouTube, Twitter xóa bài, hoặc dán cho cái nhãn Fact Check to đùng bên dưới bài viết hoặc video: “Thông tin này không đúng sự thật,” “Hãy chích ngừa Covid-19 để bảo vệ sức khỏe của bạn;” không khác gì Facebook, YouTube, Twitter tát trực tiếp vô mặt người viết/người nói rằng: “Mày nói láo.” Người dùng chỉ được quyền có phát ngôn ủng hộ vaccine và ủng hộ chích vaccine, và không được nói động tới “ông lớn” Tàu cộng.
Facebook còn cho chơi kiểu “bầy đàn” bằng cách không cần biết người dùng viết, post video đúng hay sai, chỉ cần có một số đông Facebookers vô report bài viết, video đó “không thân thiện,” “ngôn ngữ thù ghét” thì bài viết, video sẽ bị Facebook xóa, hoặc che lại chỉ có chủ nhân bài viết/video thấy mà thôi. Lợi dụng chính sách này, tuyên giáo Việt cộng đã xua đội quân hơn 80 ngàn dư luận viên, hơn chục ngàn thành viên AK47, hội cờ đỏ, “cháu ngoan Bác Hồ,” đảng viên cộng sản, công chức nhà nước Việt cộng, thành phần “trẻ trâu” cuồng cộng… report tất cả những bài viết, video chỉ trích sai trái của chế độ Việt cộng… trên Facebook, và “người vi phạm” bị cấm đăng, cấm comment. Tình trạng này, Facebookers Việt Nam gọi là “bị ra đảo trồng dưa” (theo sự tích một mình trên hoang đảo của hoàng tử Mai An Tiêm.)
Mỗi ngày, tôi đều phải report và block vài chục nick ảo (fake account) vô trang Facebook của tôi spam tràn ngập quảng cáo bán “tăng like,” “tăng views,” “tăng follows”… mà chúng vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt” vì Facebook trả lời chúng “không vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng.” Người dùng đàng hoàng chỉ nhằm mục đích thông tin (như tôi và các bạn Facebookers khác) thì luôn phải cung cấp giấy tờ để “chứng minh nhân thân” với Facebook, thỉnh thoảng lại bị khóa trang để “xác minh” vì bị report “fake account.” Quả là một sự sỉ nhục và vi phạm quyền tự do ngôn luận mà Facebook dành cho người dùng ngôn ngữ tiếng Việt bất đồng chính kiến với nhà cầm quyền Việt cộng. Riết rồi, bọn tôi không gọi là “vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng Facebook” mà gọi là “vi phạm tiêu chuẩn cộng sản Facebook.”
Người dùng TikTok ở Mỹ có quyền phản đối, có quyền kiện lịnh cấm của Thống đốc tiểu bang Montana vì phản đối hay kiện cũng là một hình thức thể hiện quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ. Nhưng các tập đoàn truyền thông đại gia đỏ Tàu cộng mà cũng gào mồm lên đòi “tự do ngôn luận” kiểu Mỹ thì quả là sự khôi hài có một không hai.
Ðáp trả lại, bà Emily Flower, phát ngôn viên Bộ Tư pháp Montana, cho biết: “Chúng tôi mong đợi một thách thức pháp lý và đã chuẩn bị đầy đủ để bảo vệ luật pháp.”
Tuồng còn dài và gay cấn, chúng ta cứ chờ xem!
TPT