Hồi xưa, mỗi lần mở màn nhảy đầm, dân nhảy ở Sài Gòn thường nói “Ra đi chợ” chỉ điệu nhảy Paso Doble (gọi tắt là Paso).
Điệu nhảy paso doble. Nguồn. www.lakeshoredanceacademy.com
“Vì điệu này đi những bước liên tục đều đặn, 1, 2… giống như mấy cô đi chợ.”
P, Người bạn mê nhảy đầm của tui thời cuối trung học giải thích khi tôi (tập) nhảy điệu này lần đầu tại một lớp dạy nhảy đầm ở Ngô Tùng Châu, Gia Ðịnh.
– Không đúng!
Chị Liz đứng dậy.
– Ðây là một điệu nhảy nổi tiếng bên Tây (Pháp), nhưng lại mang hình dáng của những tay đấu bò can trường và điệu nghệ như vũ công khi chiến đấu với con bò hùng hục hơn xe tăng…
Chị cười lạt nhách.
– Hè hè! Không có vụ đi chợ Bến Thành hay Tân Ðịnh… Phú Nhuận!
Chị làm động tác người đấu bò, khi vung tay phất tấm khăn đỏ, hai chân nhón trên mũi giày, ngực ưỡn, ngước mặt, hai tay đưa ra ngang vai…
Điệu Paso, mang âm hưởng và động tác của đấu bò. Nguồn. shutterstock
Paso Doble ra đời
Vào những năm 1930, một điệu nhảy được biết là Paso Doble trở thành nổi tiếng trong giới ăn chơi thượng lưu ở Paris. Ðây là điệu khiêu vũ có nhiều kịch tính dựa trên câu chuyện đấu bò của Tây Ban Nha.
Trong tiếng Pháp, Paso doble có nghĩa là “2 bước” giống như 2 bước đi tự nhiên của con người. Vì những bước trong điệu Paso chỉ có 2 (trái, phải), cho nên khi bước rất tự nhiên bằng gót và bước sau bằng mũi giày để tạo thế cân bằng. Vũ công thường tạo dáng như các hiệp sĩ đấu bò, ngực đưa tới trước, khi đổi hướng, xoay mặt đối nghịch với tay kéo (hướng),
Trong trận đấu bò, đây là động tác giả, để phất áo choàng, làm con bò tưởng rằng mình tấn công địch thủ, nhưng thật ra đã húc vô khoảng trống. Nữ vũ công trong điệu nhảy này thay thế tấm áo choàng đỏ của hiệp sĩ đấu bò, đi những bước đều sát chung quanh nam vũ công, vì anh ta sẽ tung áo choàng với các hướng khác nhau, tạo thành những bước nhảy liên tục trong một vòng tròn tạo hình ảnh cặp đôi xoay tròn theo điệu nhạc đấu bò. Ðiệu Paso có những đoạn nhạc cho vũ công tự biểu diễn như nhảy flamenco, hai vũ công xoay với nhau liên tục theo điệu nhạc Paso sô lô.
Khắp thế giới, Paso là điệu nhảy được tranh tài trong giải vô địch khiêu vũ La Tinh, và được dân nhảy đầm yêu chuộng trên khắp sàn nhảy, từ hội quán cho tới bar và vũ trường. Tại Canada, Paso rất được ưa chuộng và chơi hàng đêm tại các vũ trường ở Quebec, Ontario, Vancouver, Alberta. Hầu như các vũ trường, hội quán, các nơi nhảy đầm tại Tây Ban Nha, Pháp, Việt Nam, Úc, Ðức đều chơi Paso làm điệu khiêu vũ đầu tiên cho mỗi tua nhảy.
Paso có những bước như flamenco. Nguồn. www.pinterest.com
Nhạc của Paso Doble
Nhạc của điệu nhảy Paso dựa vào nhạc mở đầu trận đấu bò hoặc trước màn hạ thủ con bò bằng nhát kiếm cuối cùng. Âm nhạc Flamenco rất phù hợp trong các động tác xoay, chuyển hướng và bước nhảy của các vũ công.
Những tác phẩm âm nhạc đặc trưng của điệu Paso, như:
“Espana Cani”, “Spanish Gypsy Dance”, “Bring Me to Life”, “Amparito Roca”, “Bad Romance”.
Ngoài việc Paso hiện được nhảy với nhạc pop, một số vũ công vẫn tiếp tục nhảy với nhạc truyền thống “Epaña Cañi”, một bài hát nổi tiếng của Tây Ban Nha do Pascual Marquina Narro viết vào năm 1921, bài hát này vẫn còn là điệu nhạc rất được các vũ công Paso sử dụng hiện nay. Cho nên đã có tên là “Bài hát của Paso Doble”, và luôn được biểu diễn trong các cuộc thi khiêu vũ bởi nhịp điệu rất dứt khoát, rõ ràng và cấu trúc âm nhạc rất dễ khớp với điệu nhảy Paso của các vũ công.
Một động tác ôm nhau của đấu bò trong điệu nhảy Paso. Nguồn. www.lakeshoredance academy.com
Điệu nhảy Paso Doble ngày nay
Paso trở nên rất phổ biến ở Mỹ vào những năm 1930 cho đến ngày nay, và thường được chơi trong vũ trường hoặc các nơi biểu diễn như một điệu nhảy của La Tinh. Vì xuất phát từ nước Pháp, nên các bước nhảy trong Paso đều có tên bằng tiếng Pháp…
…Chị Liz nhìn tôi và 2 cặp bạn đang học điệu Paso rồi giảng giải:
– Ðiệu nhảy Paso có những bước mạnh, đôi khi nhấn gót giày tạo những hiệu quả như vũ điệu flamenco, chuyển động của cơ thể nhanh và dứt khoát, ngực lúc nào cũng ưỡn cao như các hiệp sĩ đấu bò Tây Ban Nha.
– Nhưng mấy ổng tập thể dục, ngực to, cao, không ưỡn cũng thấy! Tụi này ngực lép kẹp, ưỡn ra giống như bị bịnh uốn ván!
Nhạc Paso từ chiếc máy Teac xập xình.
Chị Liz đếm.
– Một, hai, xoay, một, hai … Xoay, vậy là khá rồi.
Hết nhạc, bạn mang ra mấy hộp bánh cuốn Trần Quý Cáp, nước mía Viễn Ðông.
– Nè! Thứ Bảy này chỗ chị Jackie có nhảy biểu diễn đủ điệu, tụi mình được mời…
Một động tác đẹp của Paso. Nguồn. www.lakeshoredanceacademy.com
3 đặc điểm của Paso Doble
Một số đặc điểm của điệu nhảy Paso doble.
- Ảnh hưởng
Vũ điệu Flamenco rất nhiều ảnh hưởng tới Paso Doble. Vì cả hai, vũ công Paso, vũ công flamenco đều giậm gót chân nhịp nhàng theo âm nhạc trong khi biểu diễn.
- Âm nhạc
Nhà soạn nhạc Tây Ban Nha, Pascual Marquina Narro với sáng tác nổi tiếng năm 1923 “España Cañi” đã là một nền tảng rất thích hợp cho điệu nhảy Paso Doble. Những bài hát hiện nay cho điệu nhảy này đều có âm hưởng của “España Cañi”
- Bước
Những bước của Paso, là hình tượng một cuộc đấu bò, vũ công nam là hiệp sĩ đấu bò và người vũ công nữ theo sau như tấm khăn choàng. Ðộng tác của họ rõ ràng, sắc nét, đầu và ngực hất cao, điệu Paso của Pháp có kiểu đi 7 bước liên tục, thường xảy ra ở đoạn nghỉ hay nhấn mạnh của nhạc điệu.
… 5 giờ chiều Thứ 7, sau khi làm một chầu bò bía, nước dừa ở Hồ Con Rùa, chị Liz dắt tụi tui tới nhà bà Jackie, nữ hoàng tango của dân nhảy đầm Sài Gòn.
Phòng dạy khiêu vũ, chỉ treo thêm những dải hoa giấy đủ màu, bóng màu xanh đỏ chớp nháy, xoay vòng làm căn phòng trống trơn như ấm lại, trong một góc, gần dàn máy nhạc, chiếc bàn phủ khăn trắng đầy các chồng ly nhựa, những chai xá xị con cọp, chai nước cam, chai nước kem sô đa, sát bên là bánh mì ngọt cắt lát, bánh bích qui, bánh mì sừng trâu.
Mọi người ngồi, đèn tắt bớt, bài “España Cañi” của điệu Paso muôn thuở nổi lên rộn ràng.
Một động tác đẹp của Paso. Nguồn. nedancefestival.com
– Nhảy.
Chị Liz nói nhỏ.
Tôi đứng lên, đưa tay, đi từng bước tới lui như đã học hôm kia.
– Chị Liz…
Chị nhìn tôi.
– Bước, quay người qua phải, bước.
– … Em mang đôi giày da Trinh Shoes…
– Thẳng tay phải, quay mặt theo tay, bước.
– … Mượn của thằng bạn hồi chiều…
– Thẳng tay trái, bước, ưỡn ngực.
– …Nãy giờ đi được… Bây giờ đau quá!
Nhảy Paso hiện nay. Nguồn. www.acadezik.com
Ðang bước, tôi sụm một chân xuống.
– Sao vậy?
– Ðôi giày bị chật, bó sát mấy ngón chân…
Chị Liz vẫn bước theo nhạc.
– Cố đứng thẳng người…quay mặt qua trái, bước 1, 2…
Tôi bật người, 2 chân bước chàng hảng như người bị bệnh hoa liễu, đôi giày quá đau, không chịu nổi, tôi buông tay…
Ði Taxi về tới Yên Ðổ, Chị Liz không nói một tiếng, mở cửa, bật đèn, tôi cà thọt bước vô nhà, ngồi xuống ghế, tuột đôi giày da đen, ném vô góc tường, thở dài.
Chị Liz đứng nhìn ra cửa sổ, nói một mình.
– Thiệt là ốt dột! Ðúng là em nhảy Paso kiểu đi chợ Gò Vấp!
HĐV
