Đồng hương Bắc Ninh tại Little Sài Gòn lại có dịp tham dự Hội Xuân Bắc Ninh lần thứ 15 do Hội Đồng hương Bắc Ninh Nam California tổ chức vào ngày Chủ Nhật đầu tháng Tư năm 2022 tại nhà hàng Diamond Seafood Palace 3 ở Westminster.
Khúc ca vũ với đối đáp quan họ. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Những câu đối xuân, hình ảnh những mái chùa được bài trí đã tô đậm bóng dáng quê hương Việt Nam yêu dấu. Hội Lim Bắc Ninh ngày nào chợt sống lại như trong một cơn mơ.
Cụ Hội trưởng Ngô Tuyết Mai tươi cười trả lời phỏng vấn: “Tôi rất vui mừng khi hôm nay được thấy lại cảnh hát đối đáp quan họ của hội Lim ngày xưa. Theo thông lệ, hội Xuân tổ chức vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch mỗi năm nhưng hai năm nay vì đại dịch nên việc tổ chức của chúng tôi bị trì hoãn đến bây giờ”. Cụ nói thêm: “Hội Lim Bắc Ninh nổi tiếng là nơi quy tụ các ban nhóm, chuyên hát quan họ ở các làng khác. Họ về hội Lim để có dịp hát cùng nhau những làn điệu dân ca”.
Mục “Cô Đôi Thượng Ngàn” với Emily Nhã Vân và Ban Nhạc Dân tộc Lạc Hồng. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Cụ Ngô Tuyết Mai bày tỏ niềm vui và cảm ơn các cộng tác viên đã giúp cụ rất nhiều trong việc điều hành hội. Cụ cũng không quên cảm tạ đồng hương đã đến tham gia cùng giúp sức bảo tồn những nét đẹp của văn hóa Việt ở hải ngoại.
Trong diễn văn chào mừng quan khách, GS Nguyễn Ðình Cường đã kể huyền thoại Phù Ðổng Thiên Vương của mảnh đất thiêng Kinh Bắc ngày xưa – Bắc Ninh ngày nay. Cũng tại đây còn có những ngôi cổ tự nổi tiếng và độc đáo nhất là nghệ thuật hát quan họ, là nét văn hoá đặc sắc, một hình thức hát hội, hát giao duyên nam nữ độc đáo của đồng bằng Bắc Bộ. Giai điệu, lời ca, trang phục truyền thống, cách ứng xử văn hóa của các “liền anh, liền chị”, đã tạo cho quan họ một nét rất riêng. Ðược biết, hát quan họ được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới, từ năm 2009.
Hội Trưởng Ngô Tuyết Mai (X) và Ban Tổ chức. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Chương trình văn nghệ bắt đầu với những màn vũ, hát vô cùng đặc sắc của các thành viên trong Hội Ðồng hương Bắc Ninh Nam California. Bài hợp ca Bắc Ninh hải ngoại xuân ca mở màn chương trình sau mục chào cờ và tưởng niệm như thông lệ. Màn Trống Làng-Mõ Làng do Xuân Mai và mõ làng Ngô Tất Tố hợp diễn đầy vui nhộn, dí dỏm thể hiện tính tình tự của quan họ. Mục Trẩy hội Xuân và Lì xì là sự tương tác giữa khách tham dự và ban tổ chức. Các bài dân ca Se chỉ luồn kim, Mẹ đón cha về, Chiều quê, Vui bốn mùa, Người ơi, người ở đừng về… vừa hát, vừa múa đã khiến những người tham dự ngất ngây.
Giáo Sư Nguyễn Đình Cường và MC Nhã Lan. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Một điều đáng quý là nhìn những khuôn mặt trẻ, tươi đẹp của thế hệ con cháu nhiệt tình tham gia các tiết mục dân ca trong chương trình mới hiểu được những nỗ lực của Hội trong việc rèn luyện, giáo dục thế hệ trẻ. Em Emily Nhã Vân xuất sắc trong màn múa ly và hát Cô Ðôi Thượng Ngàn với sự phụ họa của Ðoàn Văn nghệ Dân tộc Lạc Hồng. Nhìn các em chơi sáo, trống, đàn nguyệt, sênh, phách… trong ban nhạc, khách tham dự ai cũng mừng vui, hãnh diện vì con cháu đã và đang tiếp nối thế hệ cha ông giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc.
Hát Quốc Ca. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Em Mai Linh con của “liền chị” Mai Khôi, cháu của cụ Ngô Tuyết Mai đã trả lời khi được hỏi lý do học hát quan họ: “Con sinh ở Mỹ, là thế hệ quan họ thứ ba, học hát từ gia đình, từ mẹ và bà con dạy. Con học vì thấy quan họ rất hay. Con rất tự hào và muốn tiếp tục truyền thống này. Cái khó nhất theo con là giọng hát, phải thanh thoát và cao vút”.
Ca sĩ Xuân Mai, người có mặt đầu tiên từ ngày Hội Ðồng hương Bắc Ninh mới thành lập cho biết về quá trình học hỏi, cùng trình diễn của cô: “Xuân Mai đã về VN học hát quan họ vì rất thích các làn điệu dân ca”.
Ca Sĩ Xuân Mai và “Mõ Làng” Ngô Tất Tố. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Nói đến dân ca, làn điệu nào cũng có nét đặc sắc riêng, không thể lẫn lộn, ngay cả hát Xẩm. Tuy nhiên, quan họ phổ biến hơn vì gần gũi với nghề nông. Việc đồng áng diễn ra hàng ngày nên người nông dân tạo ra những khúc hát đối đáp cho nhau nghe để quên vất vả, mệt nhọc. Hơn nữa, quan họ thường dùng những câu thơ, tục ngữ, ca dao để hát, nên rất phong phú, và đẫm chất thi ca.
Hợp ca “Bắc Ninh hải ngoại xuân ca”. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Giáo sư Trần Huy Bích, một thân hữu của Hội, chia sẻ cảm tưởng khi được hỏi ông nghĩ gì về quan họ và Hội Xuân Bắc Ninh: “Tôi rất thích Hội Xuân Bắc Ninh nên năm nào cũng tham dự. Hội không những thể hiện được nét đẹp truyền thống mà lại rất vui, dí dỏm nữa, ai cũng thích đến xem”.
Ba bức tranh Đông Hồ bán đấu giá. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
Chương trình được chuẩn bị hàng mấy tháng trời và chỉ diễn ra trong vài giờ nhưng đã làm hài lòng các quan khách và những người tham dự. Một chị giấu tên nói cảm nghĩ của mình về hội Xuân Bắc Ninh: “Ðây là lần đầu tiên tôi tới đây và rất thích nhìn những trang phục quan họ Bắc Ninh. Nó gợi nhớ đến hình ảnh quê hương VN, đến mẹ tôi. Tôi là người Bắc nhưng sinh trong Nam nên chỉ nghe mà chưa nhìn thấy…”.
Hợp ca “Mẹ Việt Nam” với Lê Hồng Quang và nhóm Thanh nhạc. Photo: Trịnh thanh thủy /trẻ
TTT