Gần đây, Mỹ làm một số động tác khá mâu thuẫn, một mặt vây hãm các nguồn xuất cảng những vi mạch điện tử cao cấp sang Trung Quốc, một mặt phái các nhân viên cao cấp sang “điều đình”, gặp gỡ với Bắc Kinh.
Cách đây không lâu, ngày 18-6-2023, ông Antony Blinken, Bộ trưởng Ngoại Giao Hoa kỳ đến thăm Bắc Kinh nhằm xoa dịu căng thẳng sau vụ Mỹ bắn các khinh khí cầu do thám của Trung Quốc, và được Tần Cương, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc tạt gáo nước lạnh “Hoa Kỳ không nên có ảo tưởng là xử sự được với Trung Quốc trong thế mạnh”.
Thực chất, cuộc viếng thăm của ông Blinken chỉ là bước “dọn dường” cho một số nhân vật quan trọng hơn, tiếp nối là Bộ trưởng Tài chánh Jane Yellen.
Đúng như “bài bản”, ngày 7-7-2023, Bộ trưởng Tài Chánh Mỹ, bà Janet Yellen lò dò sang gặp Thủ tướng TQ Lý Cường, để “đối thoại” về những “hiểu lầm” và tìm cách xóa bỏ cách biệt. Bà nói ““Chúng tôi mong một sự cạnh tranh lành mạnh, chứ không phải là “được ăn cả hoặc ngã về không”.
Chuyến đi này của bà Yellen, không liên quan gì chuyện bóng bay mà tập trung về kinh tế, cụ thể là việc xuất nhập cảng mạch bán dẫn cao cấp sang Trung Quốc, một “thiết lệnh” làm điêu đứng ngành công nghệ cao của Trung Quốc, vì không chỉ Mỹ mà Nhật, Hà Lan, Đài Loan, Nam hàn, Đức… đều răm rắp theo “lệnh” của Mỹ nhất loạt hành động.
Trung Quốc phản pháo bằng cách cấm nhập các sản phẩm của công ty chip Micron Technology của Mỹ vào Trung Quốc, trị giá $20 tỉ đô la, chiếm khoảng 1/4 doanh số của công ty này.
Ngoài Micron Technology, Trung Quốc cho biết còn nhiều “biện pháp” khác để trả đũa, cụ thể là không cho xuất cảng các hợp kim gallium và germanium, là những nguyên liệu tối cần cho việc sản xuất mạch bán dẫn sang Mỹ và phương Tây, và cấm luôn nhiều sản phẩm linh kiện điện tử-bán dẫn của các đồng minh Mỹ.
Cú đánh này khá hiệu quả!
Đây cũng là hậu quả của Mỹ và phương Tây lâu nay đã lệ thuộc những nguyên liệu từ Trung Quốc do giá rẻ và đùn đẩy ô nhiễm môi trường sang Trung Quốc. Để thoát khỏi vòng kim cô này, Mỹ và phương Tây phải mất một thời gian khá dài, tuy Mỹ và Nhật tuy đã có nền tảng, công nghệ sản xuất những chất hiếm nhưng khởi động trở lại không chỉ một sớm một chiều, và quan trọng hơn là họ mất đi thị trường béo bở lâu nay.
Chính quyền nước Mỹ đang bị áp lực từ những đại công ty sản xuất vi mạch bán dẫn khắp nơi trên thế giới, từ Đài Loan, Nhật, Nam Hàn, Hà Lan, Đức… họ bị mất “nồi cơm” vì lệnh cấm xuất cảng của Mỹ sang Trung Quốc, là nguồn doanh thu rất lớn của họ, tổng trị giá trên $200 tỉ đô la, tương đương 50% toàn bộ doanh thu.
Đây là bài toán nan giải của chính phủ Mỹ, nếu nhượng bộ cho Trung Quốc, sẽ bị cho là bất tài, nhu nhược. Nếu tiếp tục cương, sẽ bị mất lòng đồng minh và mất lòng cả những nhân vật có thế lực ở Mỹ. Họ sẽ là những nhân tố quan trọng ảnh hưởng không ít cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 sắp tới.
Bà Yellen diện kiến Thủ tướng Lý Cường (TQ) 7-7-2023 (nguồn ảnh: asia.nikkei.com)
Bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ, Janet Yellen, (G), trong cuộc họp với các thành viên của Phòng thương mại Hoa Kỳ tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 07/07/2023. AP – Mark Schiefelbein (nguồn rfi.fr)
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, Antony Blinken và Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hôm 19-6-2023 (Leah Millis—AFP/Getty Images | nguồn ảnh: time.com)
Hạnh Dung (tổng hợp)
