Mùa Hè bất thường

Theo trung tâm dự báo thời tiết AccuWeather thì các thành phố như Dallas, Las Vegas và Oklahoma City sẽ có những đợt nắng nóng cao nhất từ trước đến nay trong mùa Hè này. Nhìn chung hơn 77 triệu người ở Hoa Kỳ đang nhận những cảnh báo về nhiệt độ đang vọt lên quá cao. Những dụng cụ làm lạnh, như tủ lạnh và đặc biệt là máy điều hòa không khí (AC: Air Conditioner) sẽ làm việc như điên, và dễ xảy ra trục trặc vì quá tải hay đã đến thời hạn. Các thợ máy lạnh thường đặt lịch hẹn trong mùa Hè, và sẽ càng túi bụi hơn trong Hè năm nay. Mời quý bạn đọc theo dõi câu chuyện với anh Thuận Lý, một trong những thợ chuyên môn về máy lạnh, người bận rộn ngang với… Tổng thống Mỹ trong thời gian này…

Sinh Đặng (SĐ): Chào anh Thuận. Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề, xin anh chia sẻ những cách bảo trì máy lạnh, như làm sao giữ gìn máy chạy tốt. Mùa Hè năm nay dự báo sẽ rất nóng mà máy lạnh bị hư là tai họa. Nhưng nếu anh chỉ dẫn tốt quá, máy chạy êm ru thì anh thất nghiệp như chơi (cười)

Thuận Lý (TL): Dạ không sao. Tôi luôn làm việc với cái tâm của mình, nên rất sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm để giúp đồng hương biết cách bảo trì máy tốt, ít tốn tiền. Ðôi khi bị “thất nghiệp”  cũng khỏe, vì mùa nầy mà lên trần nhà sửa máy cũng gian khổ không kém chủ nhà đó anh (cười)

SĐ: Anh có thể cho biết anh đã làm nghề sửa máy lạnh bao lâu, và khởi nghiệp từ đâu?

TL: Dạ, được 30 năm. Khởi đầu tôi làm cho công ty LND ở Arlington. Ðược 3 năm thì tôi nghỉ và làm riêng cho đến bây giờ.

SĐ: Xin anh cho biết một căn nhà bình thường rộng khoảng 2,000 sqft, thì cần lắp máy lạnh bao nhiêu TON (tấn) hay bao nhiêu BTU là đủ?

TL: Theo quy định chung, cứ mỗi 400sqft thì cần công suất máy lạnh là 1 TON,  bằng 12,000 BTU. Một căn nhà 2,000 sqft cần máy có công suất 5 TONs, hay 60,000 BTU.

SĐ: Hiện nay có rất nhiều nhãn hiệu máy lạnh lớn trên thị trường, nếu ai đó muốn lắp đặt máy lạnh thì nên chọn hãng nào?

TL: Hầu hết những thương hiệu máy “brand name” đều có phẩm chất tốt, như Goodman, Carrier, Trane, Blue Ridge, Lennox… Hiện nay, có 11 thương hiệu máy lạnh “brand name” được đánh giá cao. Khách có thể lên Google tìm hiểu, loại nào thích hợp với khả năng tài chánh và nơi cung cấp gần khu vực nhà mình, ít tổn phí nhất. Thông thường, những hãng nầy có bảo hành 10 năm, nếu chủ nhà có “register” khi mua. Nếu không “register” với hãng thì chỉ có 5 năm.

SĐ: Nhờ anh giải thích về việc register và không register khi mua máy mới?

TL: Ðây là việc rất quan trọng mà khách hàng nên biết. Khi gọi thợ thay máy mới, theo luật thì người thợ (hay công ty sửa chữa) bảo đảm công việc 1 năm – nếu hư bất cứ bộ phận nào thì thợ sẽ làm lại không phải trả công. Do đó, chủ nhà cần giữ “invoice” của thợ. Với hãng bán máy, phải giữ  “receipt” và vào “web site register” của hãng ghi danh. Sau nầy, bất cứ người thợ nào đến sửa và thay những bộ phận bị hư, nếu máy còn “warranty” của hãng, thì hãng sẽ cung cấp “part” thay thế miễn phí, chỉ trả tiền công thợ thôi. Một người thợ chuyên nghiệp, khi đến sửa máy, họ sẽ vào “web verify”, xem “series number” của máy và sẽ tìm ra máy đó có còn bảo hành hay không.

SĐ: Chữ tắt HVAC thường thấy trong các quảng cáo “thay, sửa máy lạnh” là gì?

TL: HVAC là chữ tắt của chữ Heating Ventilation and Air Conditional (Hệ thống thông gió sưởi ấm và điều hòa không khí)

SĐ: Khi mua một ngôi nhà có vài chục năm tuổi thì máy lạnh cũng đã cũ, không còn tốt. Vậy, chủ nhà nên thay máy mới bên ngoài hay cả hệ thống?

TL: Tốt nhất là nên thay cả hệ thống “Heating Ventilation and Air Conditional”, tức là máy ngoài, “coil” bên trong và máy “heat” bên trong nhà hay trên trần nhà (Attic).

SĐ: Có một số người khuyên nên thổi lớp cách nhiệt trên trần nhà  (spray foam insulation). Việc này có giúp ích gì không?

TL: Lớp cách nhiệt (foam insulation) trên trần nhà có tác dụng khá lớn đến nhiêt độ trong nhà. Tôi đã gặp trường hợp thay một hệ thống máy mới trong nhà, nhưng chủ nhà vẫn không hài lòng vì máy vẫn chạy ề ề, tốn điện mà không mát nhanh. Khi xem lại mới biết lớp cách nhiệt trên trần nhà đã quá cũ, bị xẹp xuống. Tôi đề nghị cho thổi thêm lớp xốp cho dày đúng mức, nhà giữ nhiệt độ rất tốt, máy không còn chạy nhiều nữa. Vì cần một lớp cách nhiệt 30 hay 40 “inch” mới giữ nhiệt tốt. Chủ nhà có thể đến Home Depot mua 10 lbs, họ sẽ cho mượn máy thổi lên trần nhà thì giúp nhà được mát mẻ hơn.

SĐ: Thỉnh thoảng tôi có nhận được quảng cáo về Air Duct Cleaning (thông ống dẫn khí), việc này có thực sự cần thiết không?

TL: Việc trước tiên là phải kiểm soát lại hệ thống “duct”. Nếu cũ quá hoặc bị rách, bị bể thì phải sửa hay thay mới. Những nhà có ống dẫn bằng Stainless steel thì “clean” cũng tốt. Nếu là Flexible Vinyl Duct, PVC Flexible Ducting, insulated Flexible duct… tôi nghĩ nên tham khảo với công ty chuyên môn về làm sạch ống dẫn khí (duct cleaning).

SĐ: Máy lạnh thường hay bị hư bộ phận nào nhất?

TL: Cũng khó nói. Nếu máy không chạy hay ít sử dụng thì hay bị hư bộ phận “capacitor” (tụ điện) hay “conductors” (dây dẫn điện) đặt ở bên ngoài (Condenser). Ngoài ra máy đặt ngoài trời thường bị kiến hay rác làm hư dây, mình nên để ý có ổ kiến hoặc làm sạch cỏ rác bám bên ngoài vỏ máy.

SĐ: Giả sử, bỏ qua yếu tố lớp cách nhiệt trên trần nhà, nếu máy lạnh chạy lâu mà nhà không mát thì tại sao?

TL: Có thể máy bên ngoài bị quá dơ hay “filter” quá dơ, bụi đất bám đầy. Trước tiên, phải xem lại hai chỗ nầy. Nếu máy ngoài bị đóng bụi, phải dùng vòi nước mạnh, xịt thổi cho trôi sạch bụi đất. Nếu nước không làm sạch hết, nên mua bình thuốc “Condenser Coil Cleaner”, có bán ở Home depot và nhiều tiệm khác. Sau đó thay “Air filter” chỗ ống thông gió máy lạnh trong nhà mỗi 3 tháng một lần. Nếu “Air filter” bị bụi bám dơ, đen thùi chắc chắn không thể nào làm mát nhanh được.

SĐ:  Máy lạnh thường đặt ở bên ngoài, nếu nắng chiếu có thể làm cho máy bị nóng, mình nên làm mái che cho máy lạnh không?

TL: Không nên, vì hầu hết các dàn nóng AC thoát khí từ phía trên, nên mái che sẽ làm giảm lưu lượng không khí và có thể gây ra hư hỏng nghiêm trọng cho dàn lạnh. Nhiệt độ của không khí xung quanh có ảnh hưởng đến hiệu quả làm mát, vì khối lượng không khí do máy điều hòa kéo vào rất lớn. Nếu máy được đặt ở khu vực có bóng mát lớn như tàn cây to hoặc bóng của tòa nhà làm mát một khu rộng lớn là tốt nhất.

SĐ: Có dấu hiệu trục trặc nào cho biết là máy sắp hư?

TL: Nếu “set up” nhiệt độ là 75 mà máy chỉ chạy được đến 78 và chạy hoài không ngưng thì nên gọi thợ ngay. Hoặc ban đêm, máy chạy lạnh đến 75 độ thì ngưng, mà ban ngày thì chạy không ngừng, cũng nên gọi thợ ngay. Nếu để lâu sẽ hư thêm những bộ phận khác.

SĐ: Trường hợp máy bên trong bị đông đá, nước chảy ra nền nhà thì máy bị gì? Phải xem xét bộ phận nào?

TL: Có 4 trường hợp: Thiếu “Freon”, “Filter” dơ, máy ngoài chạy mà máy trong không chạy, “Coil” máy trong (evaporator coil) dơ quá.

SĐ: Giữa các công ty Mỹ và Việt thì việc lắp đặt, và bảo trì có gì khác biệt?

TL: Về phần chuyên môn, kỹ thuật cũng như nhau, vì phải theo những quy định chung của hãng và khu vực. Chỉ khác nhau là tiền công. Các công ty Mỹ thường tính tiền công cao hơn, vì phải trả lương cho nhân viên các cấp trong công ty, phí tổn xe cộ, văn phòng… Còn người Việt thường là “self employed”, chính chủ đi làm, nên giá rẻ hơn.

SĐ: Với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề sửa máy lạnh, thì theo anh, những việc gì cần phải làm để bảo trì máy chạy tốt hơn, ít gặp trở ngại hơn? 

TL: Có hai việc rất quan trọng mà chủ nhà cần phải biết và làm đúng:

– Thứ nhất: Mỗi năm phải “clean” bụi bặm đóng kín “Outdoor Condenser Coils” ở máy ngoài. Chỉ cần dùng vòi nước xịt rửa xung quanh, hốt bụi đất phủ bên trong, quét dọn sạch khu tụ điện (capacitor)

– Thứ hai: phải thay Filter mỗi 3 tháng một lần.

– Thứ ba: trước khi mùa Hè đến, “clean” ống dẫn nước ở bộ phận máy trong (đặt trên trần nhà) bằng giấm trắng cho trôi hết bụi đất để nước chảy xuống cống thay vì tràn vô nền nhà.

SĐ: Cảm ơn anh đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này. Chúc anh luôn đắt hàng và được sự tín nhiệm của thân chủ.

SD