Một mạng lưới vệ tinh trang bị tia laser hay vũ khí đánh chặn có khả năng tiêu diệt các hỏa tiễn khác ngay trên không trung lâu nay vẫn được xem chỉ là sản phẩm của khoa học giả tưởng. Ngay trong những ngày đầu sau khi trở lại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu các công ty quốc phòng biến ý tưởng này thành hiện thực.
Nếu thành công, đây sẽ là một hệ thống phòng thủ được gọi là “Golden Dome for America” (Vòm Vàng cho nước Mỹ). Hệ thống này được hình dung là một hệ thống kỹ thuật tân tiến nối kết giữa không gian và mặt đất, với mục tiêu bảo vệ Hoa Kỳ tránh khỏi các mối đe dọa hỏa tiễn tân tiến nhất hiện nay và các cuộc tấn công có thể xảy ra trong tương lai.
Lấy cảm hứng từ hệ thống Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel, các giới chức quốc phòng Hoa Kỳ muốn hệ thống phòng thủ lá chắn này có khả năng bao phủ từ đại dương này qua đại dương khác, và từ mặt đất lên tới không gian.
Hoa Kỳ hiện đã có sẵn nhiều hệ thống phòng thủ hỏa tiễn dựa trên một mạng lưới các hệ thống radar, thiết bị cảm ứng, phương tiện chuyên chở và vũ khí. Chúng bao gồm mọi thứ từ hệ thống di động trên mặt đất và tàu hải quân cho đến vệ tinh cung cấp báo động trong trường hợp có hỏa tiễn phóng đi của đối phương.
Hệ thống phòng thủ Golden Dome sẽ ghép nối nhiều hệ thống đó lại với nhau và khi cần thì có thể đánh chặn và tiêu diệt các hỏa tiễn của đối phương trên không gian ngay sau khi chúng được phóng đi. Và Tổng thống Trump muốn hệ thống phòng thủ này được sẵn sàng đưa vào sử dụng vào cuối nhiệm kỳ 2 của ông.
Kế hoạch phát triển hệ thống phòng thủ mới này đã khiến 3 quốc gia đang có những loại vũ khí kỹ thuật có khả năng đe dọa cao nhất đối với an ninh lãnh thổ Hoa Kỳ tức giận, với Trung Quốc, Nga và Bắc Hàn tuyên bố dự án phòng thủ hỏa tiễn này có thể đưa tới một cuộc chạy đua vũ trang mới nhiều nguy hiểm. Trên thực tế, một cuộc chạy đua như thế đang âm thầm diễn ra rồi.
Trung Quốc, Bắc Hàn và Nga đều đang chế tạo các loại hỏa tiễn kỹ thuật cao nói trên, cũng như các loại vũ khí mới nhằm tránh bị phát hiện bởi các hệ thống phòng thủ của Hoa Kỳ và cũng để đối phó với Hoa Kỳ trong một cuộc chiến tranh ngoài không gian trong tương lai. Cả 3 quốc gia này cũng ngày càng liên minh và hỗ trợ lẫn nhau về mặt quân sự.
Các chuyên gia cho biết một hệ thống phòng thủ toàn diện Golden Dome có rủi ro đưa tới tình trạng gia tăng chế tạo hỏa tiễn, bao gồm cả loại vũ khí có khả năng mang đầu đạn nguyên tử. Điều này có thể xảy ra khi hiệp ước nguyên tử quan trọng cuối cùng giữa hai cường quốc nguyên tử hàng đầu là Nga và Hoa Kỳ sắp hết hạn vào năm tới.
Hoa Kỳ cho biết các mối đe dọa ngày càng tăng khiến việc xây dựng một hệ thống phòng thủ hỏa tiễn toàn diện hơn trở nên cần thiết và bác bỏ những lời chỉ trích nói rằng kế hoạch này sẽ quân sự hóa không gian.
Những mối đe dọa
Mối lo ngại lớn nhất đối với hệ thống phòng thủ của Hoa Kỳ là vũ khí siêu thanh, có thể bay với tốc độ ít nhất gấp 5 lần tốc độ âm thanh, bay thấp và có khả năng lượn trước khi bắn trúng mục tiêu, khiến loại vũ khí này khó bị phát hiện chứ chưa nói đến việc đánh chặn.
Trong cuộc đua siêu thanh, Hoa Kỳ đang tụt hậu. Trung Quốc, nước dẫn đầu, đã thử nghiệm một hỏa tiễn như vậy vào năm 2021, bay với tốc độ hơn 15,000 dặm một giờ trong khi bay vòng quanh trái đất trước khi tấn công một mục tiêu đặt ở bên trong nội địa Trung Quốc.
Trong một dấu hiệu cho thấy có sự tiến bộ của Ngũ Giác Đài, quân đội Hoa Kỳ gần đây đã hoàn tất các chuyến bay thử nghiệm thành công một máy bay chạy bằng hỏa tiễn siêu thanh có thể tái sử dụng được.
Khi Tổng thống Vladimir Putin lần đầu tiên giới thiệu loại vũ khí siêu thanh của Nga vào năm 2018, hình ảnh đồ họa cho thấy một hỏa tiễn đang hướng về phía bờ biển phía tây của Hoa Kỳ. Ông Putin tuyên bố: “Các hệ thống phòng thủ hỏa tiễn hoàn toàn vô dụng trước [loại vũ khí mới này]”.
Một nhà nghiên cứu của đại học MIT cho biết, với hệ thống Golden Dome, vũ khí siêu thanh của Nga có khả năng bị đánh chặn bởi vì khi vừa được phóng ra chúng di chuyển với tốc độ khá chậm. Tuy nhiên, việc đánh chặn hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa chiến lược của Nga có thể khó khăn hơn nhiều. Ở giai đoạn đầu sau khi phóng đi, khi một hỏa tiễn nhiên liệu đẩy hỏa tiễn đạn đạo lên cao và bay ra khỏi bầu khí quyển, một hỏa tiễn đánh chặn sẽ phải ở một vị trí thật gần để có thể phản ứng kịp thời. Điều này có nghĩa là hệ thống Golden Dome phải bao phủ toàn bộ lãnh thổ trải dài trên 11 múi giờ của Nga.
Bắc Hàn đã có hỏa tiễn có tầm bắn có khả năng tấn công Hoa Kỳ – và nhà lãnh đạo Kim Jong Un muốn có nhiều vũ khí tầm xa có thể bay xa hơn, mang theo đầu đạn lớn hơn và được phóng đi nhanh hơn.
Lá chắn Golden Dome
Hoa Kỳ đã lắp đặt nhiều chục hỏa tiễn đánh chặn trên đất Alaska và California bắt đầu từ đầu thập niên 2000 và đã thử nghiệm các hỏa tiễn đánh chặn được phóng bởi hệ thống chiến đấu Aegis để bắn hạ hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa, là hệ thống đã được các tàu khu trục của hải quân sử dụng thành công để chống lại vũ khí của Iran nhắm vào Israel hồi năm ngoái. Các phiên bản trên đất liền của hệ thống này đã được lắp đặt ở Romania và Ba Lan.
Hoa Kỳ cũng đang sử dụng các hệ thống hỏa tiễn Patriot để chống lại các mối đe dọa tầm ngắn hơn và Hệ thống Phòng thủ Khu vực Tầm cao, viết tắt là Thaad, được sử dụng cho các khu vực nhỏ hơn trong đó có Nam Hàn và đảo Guam.
Theo các chuyên gia quân sự, mục tiêu của chính phủ Trump là đưa hệ thống lá chắn Golden Dome vào hoạt động chỉ sau hơn 3 năm nữa sẽ rất khó thực hiện được.
Các chuyên gia cũng cho biết bất kỳ hệ thống lá chắn phòng thủ hỏa tiễn nào cũng chỉ có thể bảo vệ để tránh được khoảng 85% số hỏa tiễn đang bay tới, và điều đó có thể tạo ra cảm giác an toàn sai lầm, đồng thời thúc đẩy các đối thủ sản xuất nhiều vũ khí hơn.
Các kế hoạch xây dựng hệ thống Golden Dome cho các hỏa tiễn đánh chặn trên không gian cũng làm dấy lên mối lo ngại về sự gia tăng các hệ thống vũ khí trên không gian. Theo sự đánh giá của Văn phòng Ngân sách Quốc hội, một hệ thống như trên để bắn hạ một hoặc hai hỏa tiễn do một đối thủ nhỏ hơn như Bắc Hàn bắn đi có thể cần hơn 1,000 hỏa tiễn đánh chặn.
Để phòng thủ chống lại Nga hoặc Trung Quốc, quốc gia có nhiều đầu đạn hơn, một hệ thống như trên có thể cần đến nhiều chục nghìn vệ tinh.
Một hệ thống phòng thủ toàn diện như Golden Dome sẽ rất tốn kém, ước tính phải mất hơn $800 tỷ trong hai thập niên tới. Tuy nhiên, để bảo vệ an ninh không chỉ cho Hoa Kỳ, mà có thể cho toàn thế giới tự do trong tương lai, người ta không thể viện lý do tốn kém.
VH
