Nếu đã có lần say rượu và cảm thấy dường như căn phòng đang quay cuồng, bạn sẽ hiểu được cảm giác chóng mặt như thế nào. Tuy nhiên, chứng chóng mặt đề cập ở đây không phải do uống rượu, mà thường là do tai trong (inner ear) của bạn.
Chóng mặt là gì?
Chóng mặt (vertigo) là cảm giác chuyển động hoặc các vật thể chung quanh di chuyển khi thực ra chúng vẫn đứng yên. Gần 40% người trưởng thành ở Mỹ, trong cuộc sống của họ, ít nhất cũng đã một lần có cảm giác đó. Cảm giác quay cuồng có thể đi kèm với buồn nôn, ói mửa, giảm thính lực và ù tai cũng như mờ mắt, suy giảm thăng bằng, và nhức đầu.
Chứng chóng mặt thường có thể bắt nguồn từ sự trục trặc của hệ thống tiền đình (vestibular system), bao gồm tai trong và các bộ phận của não được kết nối với sự cân bằng. Hệ thống này giúp não nhận biết gia tốc (acceleration) và chuyển động của đầu. Nhưng một số yếu tố kích hoạt (triggers) nào đó có thể khiến hệ thống mỏng manh này gặp trục trặc.
Nguyên nhân phổ biến
Nhiễm trùng tai
Viêm hoặc nhiễm trùng tai trong có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng và gây chóng mặt.
Bệnh chóng mặt tư thế kịch phát loại nhẹ (benign paroxysmal positional vertigo – bppv)
BPPV có thể xảy ra khi các tinh thể (crystals) calcium carbonate ở tai trong bị chuyển dịch do một số chuyển động của đầu.
Chứng đau nửa đầu
Chứng đau nửa đầu tiền đình (vestibular migraines) có thể gây quay cuồng hoặc chóng mặt cùng với cảm giác nhức đầu và đau đớn.
Nếu bạn bị chóng mặt sau chấn thương đầu hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng (ví dụ: đau ngực, xệ mặt hoặc giảm thị lực), hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bệnh tiền đình
Sự trục trặc của hệ thống tiền đình (vestibular system) khiến não bạn nghĩ rằng đầu bạn đang chuyển động trong khi thực tế không phải vậy.
Làm sao để ngừng chóng mặt
Các giải pháp tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra: Nằm hoặc ngồi trong phòng tối có thể giúp cơn chóng mặt biến mất. Thuốc kháng sinh có thể được kê đơn để điều trị nhiễm trùng tai; thuốc kháng histamine có thể giúp giảm chóng mặt. Một phương pháp điều trị phổ biến cho BPPV là thao tác Epley (Epley maneuver), một tập hợp các chuyển động của đầu được thiết kế để chuyển các tinh thể trong tai trở lại vị trí thích hợp của chúng. Đối với những người mắc bệnh tiền đình (vestibulopathy), các bài tập phục hồi tiền đình có thể giúp não nhận ra rằng nó đang nhận tín hiệu không chính xác.
