Hỏi
Tôi được bác sĩ cho biết là cần phải thông tim, vì mấy mạch máu bị nghẹt. Xin bác sĩ cho biết thông tim làm như thế nào và tôi cần để ý những điều gì. Cảm ơn bác sĩ. (LT)
Trả lời
Nói “thông tim” thì không chính xác lắm. Đúng ra là thông Động mạch vành (coronary artery) nuôi dưỡng trái tim thân yêu của chúng ta. Thay vì trơn tru mở rộng thì lòng động mạch đã bị thoái hóa, tắc nghẽn do nhiều chất khác nhau bám vào. Động mạch vành bao bọc trái tim như một cái vương miện với hai nhánh phải và trái và nhận máu trực tiếp từ Động mạch chủ (aorta).
Thông tim thường được thực hiện ở động mạch đùi, đôi khi ở động mạch cánh tay hoặc cổ tay. Bệnh nhân không cần gây mê tổng quát mà chỉ một chút thuốc tê được chích vào chỗ rạch để giảm đau. Do đó ta tỉnh táo trong suốt thời gian thực hiện.
Một vết rạch nhỏ trên da ở bẹn (hoặc cổ tay…) và một ống ngắn nhỏ được đẩy vào động mạch. Qua ống này, một ống thông hướng đạo dài hơn, có thể uốn cong, được luồn vào trong. Dưới sự hướng dẫn của X- quang, ống thông được đưa lên động mạch tim, nơi bị nghẹt. Ống đi lên rất nhẹ nhàng, ta không cảm thấy đau gì, ngoại trừ một chút thôn thốn ở chỗ rạch mà thôi. Nếu đau thì cho bác sĩ biết ngay để họ đối phó.
Một chút dung dịch màu cản quang được bơm vào ống, tới động mạch vành để chụp hình X quang, coi tắc nghẽn lớn nhỏ ra sao. Sau đó, một ống khác nhỏ hơn, đầu có mang một bong bóng xẹp được chuyền vào trong ống hướng đạo. Khi lên tới chỗ bị tắc nghẽn, thì bong bóng được bơm phồng lên. Lúc này máu tới tim sẽ giảm chút ít và ta thấy hơi đau nhói nơi ngực. Bong bóng được bơm phồng lên, xẹp xuống vài lần, sẽ đè vào nơi động mạch dính đầy chất béo, để lòng động mạch mở rộng. Xong nhiệm vụ, bóng được làm xẹp trở lại. Công hiệu của bong bóng không vĩnh viễn. Theo thống kê, có tới 1/3 bệnh nhân có thể bị nghẹt trở lại trong vòng vài tháng.
Để ngăn ngừa tái tắc nghẽn, một lưới gọi là stent nhỏ xíu được phát minh. Lưới nằm trên ống hướng đạo bong bóng, được đưa tới chỗ nghẹt. Bóng được bơm phồng, lưới mở ra và bám ép vào thành động mạch. Lưới an toàn nằm đó suốt đời người như một cái giá chống đỡ không cho động mạch nghẹt trở lại. Lưới làm bằng hợp kim không rỉ, không hư hao, không di chuyển và không trở ngại khi ta đi qua máy rà kim loại ở phi trường hoặc chụp X-quang cơ thể.
Bảo Huân
Ống hướng dẫn được rút ra và phương pháp thông động mạch vành hoàn tất. Trước sau chỉ mất vài giờ đồng hồ, đôi khi chỉ ba mươi phút dưới bàn tay điêu luyện của một chuyên viên đặt ống giàu kinh nghiệm.
Thường thường ta cần nằm lại nhà thương khoảng 24 giờ để bác sĩ theo dõi tình trạng sau giải phẫu.
Vết rạch trên da và động mạch được băng bó để tránh chảy máu, nhiễm trùng và để vết thương mau lành. Tim được tâm điện đồ theo dõi, để khám phá và phòng ngừa biến chứng. Nên nằm nghỉ, chân duỗi thẳng.
Một vài thuốc chống huyết cục như aspirin, thuốc kháng tiểu cầu, thuốc an thần được bác sĩ biên toa. Nên uống thuốc theo liều lượng, thời gian mà bác sĩ đã dặn.
Về nhà, nên nghỉ ngơi, tránh làm việc quá nặng trong dăm ngày, uống nhiều nước để loại chất màu cản quang.
Để ý các dấu hiệu bất thường như chảy máu, nhiễm trùng sưng đỏ, đau nơi vết thương, nhiệt độ cơ thể, trong người mệt mỏi, đau ngực, khó thở. Nếu có, thông báo cho bác sĩ ngay.
Vài tuần sau, khi bác sĩ đồng ý, ta có thể đi làm trở lại được. Và nhớ giữ ngày tái khám theo hẹn của bác sĩ.
NYD
