1. Tại sao loại máu lại quan hệ?

Khi Âu châu thí nghiệm lần đầu với sự truyền máu vào thế kỷ thứ 17,  nhiều người chết vì phương pháp đó và Pháp, Anh và Ý Ðại Lợi đã cấm sự truyền máu. Có tin đồn rằng ở Incas, Nam Mỹ đã bắt đầu sang máu rất sớm và số tử vong rất ít. Như vậy thì hầu hết mọi người ở Incas có cùng loại máu trong khi ở Âu châu, giống như các sắc tộc khác, không có cùng loại máu. Ngày nay, sự sang máu chỉ an toàn khi các loại máu của người cho và người nhận được thử để bảo đảm sự an toàn.

loai-mau-va-su-truyen-mau

Bảo Huân

  1. Các loại máu chính là gì?

Trong hệ thống ABO, máu con người được chia ra làm bốn nhóm: A,B,AB và O.

Nếu máu của quý vị là loại A, hồng huyết cầu mang chất đạm gọi là kháng nguyên A và huyết tương mang chất đạm gọi là kháng thể b. Kháng nguyên là chất kích thích cơ thể để tạo ra kháng thể.

Nếu quý vị thuộc loại B, máu của quý vị có kháng nguyên B và kháng thể a.

Máu loại AB có cả hai kháng nguyên mà không có kháng thể.

Trong khi đó nhóm máu O không có kháng nguyên nhưng có cả hai kháng thể.

Các loại này rất quan trọng trong sự truyền máu vì một vài kháng nguyên và kháng thể đố kỵ với nhau. Hình dạng của chúng khác nhau nên khi dính vào nhau và gây ra tai nạn khi truyền máu.

Tóm lại, người có máu nhóm A có thể an toàn khi nhận máu nhóm A và O trong khi nhóm B lại an toàn với máu nhóm B và O.

Người có máu nhóm AB được coi như nhóm an toàn nhất vì nhận được máu của các nhóm máu.

Nhóm loại O chỉ an toàn với người có cùng máu O nhưng máu này cho ai cũng được.

  1. Yếu tố Rh là gì?

Hai kháng nguyên quen thuộc nhất là A và B không phải chỉ duy nhất tìm thấy trong máu của con người. Một loại kháng  nguyên  khác gọi là yếu tố Rh có ở trong 85 phần trăm dân chúng trên thế giới.Yếu tố này trở nên quan trọng khi một người phụ nữ Rh âm (không có Rh trong máu) kết hợp với người nam có Rh dương (người này có máu loại Rh). Như vậy đứa trẻ có rủi ro nguy hiểm.

Nguy hiểm vì hai lý do:máu người mẹ có thể chứa kháng thể ác cảm với yếu tố Rh và các kháng thể đó có thể sang nhau thai và tấn công yếu tố Rh dương của thai nhi.Vì đứa bé có thể bị vàng da hoặc có thể sinh ra đã chết.

Làm sao mà máu người mẹ lại có các kháng thể tai hại như vậy? Người này có thể có chúng khi tiếp nhận máu. Cũng có thể máu của bà ta tạo ra chúng nếu máu của thai nhi hòa với máu người mẹ trong khi sinh hoặc khi bà ta sẩy thai.

Trong kỳ mang thai lần đầu ít có rủi ro nhưng kháng thể cần thời gian để tạo ra. Nhưng một khi máu người mẹ trở nên mẫn cảm, Rh có thể là vấn đề ở mang thai kế tiếp. Ðể tránh rủi ro, bác sĩ có thể truyền máu chống lại kháng thể Rh cho người mẹ có Rh âm sau mỗi lần có thai nhờ đó máu của họ không tạo ra kháng thể đối nghịch với máu có Rh dương.

Một cách tiến bộ khác là trao đổi sự truyền máu trong đó tất cả các máu của thai nhi được thay thế.

  1. Cách đếm tế bào máu

Kết quả thử nghiệm này cho ta biết thiếu hoặc thừa tế bào máu, ung thư máu, máu loãng hoặc đặc. Ðây là thử nghiệm mà hầu như mỗi lần khám bệnh là ta đều được làm.

  1. Hồng Huyết cầu (R.B.C) – 4 đến 5 triệu H.C./mm3.
  2. Bạch Huyết Cầu (W.B.C.) – 4000-5000/mm3.
  3. Tiểu cầu (Platelets)- 150,000-450,000 /mm3
  4. Huyết cầu tố (Hemoglobin) – 14-17 g/ 100mL.
  5. Ta có thể tự cho máu không?

Truyền máu đã cứu vô số người trên khắp thế giới. Tuy nhiên sự truyền máu có nhiều rủi ro. Nó có thể làm lây lan bệnh và nếu không hợp nhau có thể rất nguy hiểm, đôi khi gây ra chết cho người nhận máu vì không thích hợp giữa hai loại máu.

Cách tốt nhất là tự cho máu.Tất nhiên là cách này không thực hiện được khi có giải phẫu khẩn cấp xảy ra và chỉ thực hiện được khi ta biết trước vài tuần lễ là sẽ có giải phẫu.Người này sẽ tới nhà thương, lấy khoảng nửa lít máu và để dành. Nhiều lần như vậy là đủ số lượng máu để tự cho khi cần.

  1. Liệu loại máu có thể chứng minh phụ hệ?

Di truyền quyết định loại máu của mỗi người. Ðứa trẻ thừa hưởng hai loại máu, mỗi loại do cha mẹ và không thể từ một loại máu trừ khi ít nhất một trong cha mẹ mang một nhân di truyền của loại đó.Khác biệt về các loại máu ở hai người có thể chứng minh rằng họ không phải là cha mẹ của đứa bé. Như vậy thì các loại máu được dùng trong trường hợp kiện tụng hoặc trong trường hợp có sự đánh tráo của hai đứa trẻ mới sinh ở bệnh viện.

Nhưng kể cả khi đứa trẻ và người được cho là cha có cùng loại máu thì người này có thể là cha đứa bé chứ chưa chắc là cha 100% vì trên lý thuyết hàng trăm người nam khác cũng cùng loại máu đó.

Một thí dụ: Giả thử đứa bé có máu loại A và mẹ có loại O. Nếu người được coi là cha cũng có máu loại O, người này chưa chắc là cha vì ông ta không có gene di truyền của máu loại A để truyền cho hậu duệ. Nhưng người được coi là cha có máu loại A thì đứa bé mới có thể là con ông ta.

NÝĐ

Arlington, TX