Trong tiếng Anh, ít có từ lóng nào thay thế hoàn toàn tên gốc của một nghề nghiệp như “cop”. Dù trong các văn bản chính thức và trên truyền thông, người ta thường dùng cụm từ đầy đủ “police officer”, nhưng trong đời sống hằng ngày, hầu hết mọi người lại nói “call the cops” (gọi cảnh sát), “pulled over by a cop” (bị cảnh sát chặn xe), hay “running from the cops” (chạy trốn cảnh sát). Vậy nguồn gốc của từ “cop” là gì?
Nguồn gốc của “cop”
Có khá nhiều lời giải thích thú vị nhưng không chính xác về từ này. Nhiều người tưởng “cop” là viết tắt của Constable on Patrol (cảnh sát đi tuần), nhưng thật ra không phải. Cũng không đúng khi cho rằng “cop” là dạng rút gọn của “copper” – liên quan đến kim loại đồng (copper) từng được dùng để làm huy hiệu hoặc nút áo cảnh sát.
Nguồn gốc được chấp nhận rộng rãi nhất là “cop” bắt nguồn từ động từ “to cop”, nghĩa là bắt giữ hoặc tóm lấy. Động từ này xuất hiện trong các văn bản từ thế kỷ 18, còn “cop” với nghĩa là cảnh sát bắt đầu được dùng phổ biến vào nửa sau thế kỷ 19. Từ “copper” thậm chí còn xuất hiện sớm hơn khoảng 20 năm trước đó. Vì nhiệm vụ của cảnh sát là truy đuổi và bắt tội phạm (copping them), nên “cop” dần trở thành cách gọi quen thuộc dành cho lực lượng thực thi pháp luật.
Tại Mỹ, “cop” trở thành từ lóng phổ biến nhất, trong khi “copper” được sử dụng ở Anh và Úc. Dù “cop” được xem là từ trung tính, không mang ý miệt thị như “pig”, nhưng không phải ai cũng thích nó. Giám đốc FBI J. Edgar Hoover từng tỏ ra khó chịu khi bị gọi là “top cop” (cảnh sát hàng đầu).
Từ “5-0” và “12”
Tiếng lóng dành cho cảnh sát rất đa dạng, nhưng chỉ một số ít tồn tại lâu dài. Một ví dụ nổi tiếng là “5-0” (đọc là “Five-0”), xuất phát từ bộ phim truyền hình Hawaii Five-0 chiếu từ năm 1968 đến 1980. Trong phim, “Five-0” ám chỉ Hawaii – tiểu bang thứ 50 của Hoa Kỳ. Bộ phim này cũng góp phần đưa câu nói “Book ‘em, Danno” (ghi tội phạm vào hồ sơ đi, Danno) vào từ điển ngôn ngữ Mỹ.
Nguồn gốc của “12” thì mơ hồ hơn. Trong giới hip-hop, “12” thường được dùng để chỉ cảnh sát, có thể bắt nguồn từ mã radio 10-12 của lực lượng cảnh sát, mang nghĩa “có dân thường hiện diện” hoặc “chờ chỉ thị tiếp theo”. Về sau, người dân rút ngắn thành “12” để cảnh báo nhau khi thấy cảnh sát xuất hiện. Một giả thuyết khác cho rằng, ở thành phố Atlanta, một đội cảnh sát đặc nhiệm về ma túy có số hiệu bắt đầu bằng “12”, khiến con số này dần gắn liền với hình ảnh cảnh sát.
Một số từ lóng chỉ cảnh sát
– Cop
– Copper
– Pig
– 5-0
– 12
– Fuzz
– Boys in blue
– Po-po
Trong số đó, “cop”, “pig” và “5-0” vẫn còn được sử dụng phổ biến, trong khi những từ xưa như “rat bag”, “scorcher” hay “beak runner” đã gần như biến mất khỏi ngôn ngữ hiện đại.
