Tháng 2 vừa qua, trước sự bất ngờ và bàng hoàng của cả thế giới, Putin đã đem quân tấn công Ukraine. Ngay lập tức, một loạt các nước phương Tây tuyên bố cấm vận và trừng phạt Nga. Nhưng không chỉ kinh tế, cuộc chiến Ukraine dẫn tới một làn sóng tẩy chay Nga trong rất nhiều hình thức và lĩnh vực khác nhau.
Bảo Huân
Tài chính
EU (Liên minh Châu Âu) cấm mọi giao dịch với Ngân hàng Trung ương Nga. Một loạt ngân hàng Nga bị cắt khỏi hệ thống thanh toán quốc tế Swift.
Ðó là ở cấp quốc gia hoặc EU. Các công ty thẻ thanh toán Visa, Mastercard, và American Express cũng tuyên bố dừng dịch vụ tại Nga—các thẻ quốc tế sẽ không còn hiệu lực ở Nga và các thẻ cấp ở Nga sẽ không còn hoạt động ngoài quốc gia này. Tương tự, PayPal tuyên bố tạm ngừng dịch vụ tại Nga.
Công nghiệp và transport
Các hãng hàng không và máy bay phản lực tư nhân của Nga đã bị cấm bay vào không phận của Anh quốc và EU, và nhiều hãng hàng không cho biết tạm dừng các đường bay đến Nga.
Trong khi đó, Hoa Kỳ cấm công ty năng lượng Nga Gazprom, công ty đường ống dẫn dầu Transneft và công ty điện lực RusHydro, cũng như các công ty vận tải hàng hóa, đường sắt và viễn thông lớn nhất của nước này, khỏi các thị trường tín dụng.
EU cũng ban hành lệnh cấm xuất cảng máy bay và các bộ phận hàng không sang Nga, cũng như các hàng hóa công nghệ cao bao gồm chất bán dẫn (semiconductor), máy tính, thiết bị an ninh thông tin (information security equipment), và cảm biến (sensor).
Thể thao
FIFA và UEFA cấm các câu lạc bộ Nga thi đấu, và trận chung kết của UEFA Champions League được dời từ St Petersburg đến Paris.
Giải đua Thể thức Một (Formula One) hủy bỏ Grand Prix tại Nga.
Liên đoàn Cờ vua Quốc tế (International Chess Federation) cho biết Olympic Cờ vua lần thứ 44 sắp tới sẽ không còn diễn ra tại Nga.
Truyền thông và các công ty lớn
Facebook và Twitter, bị Putin chặn để dân Nga không thấy được tin tức nước ngoài, đáp trả bằng cách tuyên bố dùng thuật toán (algorithm) ngăn không cho nội dung từ truyền thông nhà nước Nga xuất hiện nhiều trên trang người dùng. Tương tự, Spotify chặn các phương tiện truyền thông liên kết với nhà nước Nga và đóng cửa văn phòng ở Nga vô thời hạn.
Google và Youtube (cũng thuộc Google) ngừng cho phép các phương tiện truyền thông nhà nước Nga để quảng cáo hay kiếm tiền từ video của mình.
Hệ thống xem film trực tuyến Netflix tạm ngừng dịch vụ ở Nga. Các hãng film Disney, WarnerMedia, Sony, và Warner Bros tạm ngưng chiếu film ở Nga.
Microsoft ngừng bán sản phẩm ở Nga
Một loạt các công ty lớn khác cũng tham gia làn sóng tẩy chay Nga, tạm ngừng hoạt động hoặc ngừng bán sản phẩm cho Nga, như các hãng xe hơi Ford, General Motors, Toyota, Volkswagen, và Nissan; hãng máy bay Boeing và Airbus; tập đoàn công nghệ Apple; công ty điện tử Samsung Electronics; các công ty về năng lượng như BP, Equinor, Exxon, Shell, TotalEnergies; chuỗi cửa hàng quần áo H&M, Inditex (công ty mẹ của Zara), hãng quần áo thể thao Puma, thương hiệu thời trang cao cấp Prada; công ty nội thất lớn nhất thế giới, Ikea; các công ty vận chuyển Maersk và MSC Mediterranean Shipping Company v.v.
Tất cả những hành động này là để phản đối cuộc chiến, gián tiếp trừng phạt Putin, và bày tỏ sự đoàn kết với đất nước và người dân Ukraine.
Tuy nhiên, một số công ty lớn như hãng nước ngọt Coca Cola và Pepsi và chuỗi thức ăn nhanh McDonald’s đang chịu áp lực và bị kêu gọi tẩy chay vì tiếp tục làm ăn bình thường với Nga. Hashtag #BoycottCocaCola trở thành trending trên Twitter ở Anh quốc. . Cuối cùng ngày 8/3, có lẽ do áp lực dư luận, các công ty này đã tuyên bố tạm ngừng hoạt động tại Nga.
Thức ăn nước uống
Một số siêu thị ở Anh quốc tuyên bố rút khỏi kệ các sản phẩm hàng hóa nhập từ Nga, bao gồm rượu vodka.
Siêu thị Sainsbury’s, ngoài chuyện ngừng bán vodka và thức ăn Nga để phản đối xâm lược Ukraine, cũng đổi tên món chicken kiev thành chicken kyiv, vì tên thủ đô Ukraine hiện nay được dùng theo tên Kyiv thay vì Kiev theo cách phiên âm từ tiếng Nga.
Nghệ thuật
Nga năm nay không được tham gia Eurovision, Cuộc thi ca khúc truyền hình Châu Âu.
Không chỉ vậy, một số hoạt động nghệ thuật khác của Nga cũng bị hủy bỏ, như chương trình của Bolshoi Ballet ở Royal Opera House, chương trình của Russian State Ballet of Siberia ở Wolverhampton Grand Theatre và The Royal and Derngate ở Northampton, Anh quốc, và buổi biểu diễn “Swan Lake” của Royal Moscow Ballet ở Helix theatre ở Dublin, Ireland.
Munich Philharmonic, dàn nhạc giao hưởng ở Ðức, đuổi nhạc trưởng Valery Gergiev vì có quan hệ thân thiết với Putin và không lên tiếng phản đối xâm lược Ukraine. Một số chương trình hòa nhạc của Gergiev cũng bị hủy bỏ.
Ðáng chú ý hơn, một khóa học Dostoyevsky bị rút khỏi trường đại học Milan ở Ý. Tuy nhiên, do phản ứng của dư luận, khóa học hiện nay đã được phục hồi.
Không chỉ người và sản phẩm…
Cả mèo Nga cũng bị cấm tham gia các cuộc thi về mèo của Liên đoàn Mèo Quốc tế (Federation Internationale Feline).
Tranh cãi
Khoan nói đến tranh luận về cách nhìn vụ Nga tấn công Ukraine, làn sóng tẩy chay Nga gây nhiều tranh cãi.
Chẳng hạn, tôi cho rằng nhiều người có thể nghĩ không cho Nga tham gia Eurovision là hợp lý, vì đó là một cuộc thi đua thân thiện và một kiểu gắn kết giữa các nước Châu Âu với nhau (dù sau này đã mở ra cho vài nước ngoài Châu Âu, kể cả Úc), và đa phần mọi người đều sẽ thấy bỏ khóa học Dostoyevsky là phi lý, vì đó là một khóa học về một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Nga và của thế giới nói chung, và Dostoyevsky qua đời năm 1881, chả liên quan gì tới Putin. Nếu Eurovision là một cực và khóa học Dostoyevsky là cực khác, thế còn những trường hợp tẩy chay khác với sản phẩm từ Nga, đặc biệt về nghệ thuật? Ðâu là lằn ranh?
Làn sóng tẩy chay dẫn đến vài câu hỏi: Khi nào là đi quá xa trong quá trình trừng phạt Putin? Làm thế nào để cân bằng giữa trừng phạt Putin và bày tỏ đoàn kết với Ukraine nhưng mặt khác không tẩy chay phi lý mọi thứ của Nga và không định kiến với từng cá nhân người Nga, đặc biệt người Nga đang sống ở phương Tây?
Ðây là điều cần suy nghĩ.
HDN
Nguồn
https://www.thesun.co.uk/money/17867348/sainsburys-tesco-coca-cola-boycott-russia-ukraine/
https://eu.usatoday.com/story/news/world/2022/03/03/russian-cats-banned/9367074002/
