“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Thiết bị đầu tiên được coi là máy tổng hợp giọng nói thực sự là Voder (viết tắt của Voice Operating Demonstrator) được phát triển bởi Homer W. Dudley (kỹ sư âm thanh và điện tử tiên phong người Mỹ) ở phòng thí nghiệm Bell vào thập niên 1930.
Voder là một cỗ máy khá phức tạp với 14 phím giống đàn piano, một thanh điều khiển bằng cổ tay, bàn đạp bằng chân mà người vận hành có thể thao tác để cỗ máy phát ra tiếng nói. Âm thanh của nó nghe rất máy móc, giống như “người ngoài hành tinh nói chuyện dưới nước” – theo Amusing Planet. Trên thực tế, “giọng nói máy móc” mà chúng ta thường nghe trong các bộ phim khoa học viễn tưởng và phim truyền hình cũ có thể bắt nguồn từ Voder.
Helen Harper là người vận hành chính của Voder trong buổi giới thiệu tại Hội chợ thế giới New York năm 1939. Cô đã cho mọi người thấy việc vận hành cỗ máy Voder vô cùng phức tạp, đòi hỏi kỹ năng cao: “Để tạo ra từ ‘tập trung’ bằng Voder, tôi phải tạo ra 13 âm khác nhau liên tiếp và di chuyển lên xuống thanh điều khiển bằng cổ tay 5 lần cũng như thay đổi vị trí bàn đạp từ 3 đến 5 lần theo độ diễn cảm mà tôi muốn Voder phát ra. Tất nhiên, tất cả quá trình cần phải làm với sự tính giờ chuẩn xác.”
Khoảng 300 cô gái tham gia tập huấn để trở thành người vận hành cỗ máy Voder nhưng chỉ có dưới 30 người có thể thuần thục các kỹ năng. Helen đã dành 1 năm luyện tập thường xuyên trước khi học được cách vận hành cỗ máy chính xác, cô là một trong số ít người có thể vận hành Voder một cách trơn tru. Cô có thể khiến Voder nói bất kỳ ngôn ngữ nào, thậm chí phát ra tiếng bò hoặc heo kêu hay phát ra tiếng hát.
Giờ đây, các cỗ máy biết nói không còn hiếm hoi và xa lạ đối với con người. Đôi khi, nhiều người cũng biến bản thân thành một cỗ máy biết nói, không biết suy nghĩ, luôn có người đứng sau điều khiển…
