“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Trước khi tìm ra cách gây mê toàn thân vào giữa thế kỷ 19, người ta chỉ xem phẫu thuật như một giải pháp điều trị cuối cùng. Những ca phẫu thuật không có thuốc gây mê khiến bệnh nhân đau “cắt da, cắt thịt” theo đúng nghĩa đen. Vì thế, nhiều người chấp nhận chết vì bệnh tật còn hơn lên bàn mổ. Trong tiến trình phẫu thuật, bệnh nhân vẫn có ý thức và không được giảm đau. Họ trải qua nỗi đau đớn không kể xiết và phải hứng chịu nhiều rủi ro liên quan đến tính mạng.
Một ngày, khi đang tìm một cách giảm đau thích hợp cho bệnh nhân của mình, nha sĩ kiêm bác sĩ ở Boston, Mỹ – William TG Morton (1819-1868) mua ether từ một nhà hóa học địa phương và thử cho thú cưng của mình tiếp xúc với khí ether. Sau khi xác nhận độ an toàn của nó, ông thử nghiệm lên các bệnh nhân nha khoa của mình. Chẳng bao lâu sau, nhiều người đau nhức răng đã chi hàng ngàn đô la để tới chữa răng tại phòng khám của ông. Ông nhận ra rằng, “Letheon” có thể được sử dụng tốt hơn nhiều so với việc nhổ răng. (William TG Morton gọi thuốc này là “Letheon” – đặt theo tên sông Lethe trong thần thoại Hy Lạp. Nước của con sông này được ghi nhận có thể giúp xóa bỏ những ký ức đau buồn.)
Ngày 16-10-1846, nha sĩ và bác sĩ ở Boston, Mỹ – William TG Morton (1819-1868) và bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mỹ) – John Collins Warren (1778-1856) đã làm nên lịch sử ngành y, với một ca phẫu thuật thành công đầu tiên được thực hiện bằng khí gây mê ether. Trước sự chứng kiến của rất nhiều chuyên gia y khoa trên toàn thế giới, bác sĩ Morton đã sử dụng khí ether gây mê cho cho bệnh nhân, sau đó thực hiện ca mổ loại bỏ khối u ở cổ bệnh nhân một cách “không đau đớn”.
Trong hơn 100 năm sau, thuốc mê ether vẫn được xem là an toàn, là thuốc gây mê tổng hợp tiêu chuẩn. Cho đến những năm 1960, nhóm hydrocarbon fluoride (halothane, enflurane, isoflurane và Sevoflurane) được dùng phổ biến, các loại thuốc mê mới này làm giảm buồn nôn, nôn và giảm đau nhiều. Tuy vậy, chi phí sản xuất lại tốn kém và có một ít tác dụng phụ.
Ngày nay, các bác sĩ đã thay thế ether bằng những hợp chất gây mê an toàn, hiệu quả hơn nhiều như sevoflurane và isoflurane. Do ether rất dễ cháy nên trước đây các chuyên gia phẫu thuật không thể sử dụng nó kết hợp với phương pháp đốt điện trong quá trình điều trị bệnh.
