Có những lúc mỏi mệt cần nạp năng lượng, tôi thường mơ được trở về thời tuổi thơ vô tư, hồn nhiên trong hai ngôi nhà cũ ở Thành (cách Nha Trang 10 cây số). Một ngôi nhà là nơi tôi sinh ra, một ngôi nhà khi tôi lớn lên và rời đi.
Những đồ vật và cách ba má tôi bài trí nội thất trong hai ngôi nhà cũ ấy tái hiện thật rõ ràng. Tôi còn giữ vài kỷ vật này của ba má cho đến bây giờ, đặc biệt, hai cái giường giống hệt nhau như sinh đôi, khó thể phân biệt được cái này với cái kia.
Má tôi kể rằng, ba tôi đặt đóng những món đồ gỗ ấy như: hai cái giường, cái tủ đựng quần áo, bàn viết… vào năm ba má cưới nhau, 1955.
Ngôi nhà đầu tiên ba má tôi thuê, có hai gian nhà trên và dưới. Nhà trên 3 gian, một bên ba tôi làm phòng khám bệnh, ba tôi là y sĩ thời ấy. Gian giữa đặt bộ salon và một bên là nơi ngủ.
Trong gian ngủ có hai cái giường hai bên, giữa là tủ quần áo cao, trên đầu tủ ba tôi đặt ảnh Đức Mẹ và tượng Thánh Giá. Trên hai cái giường đó, chúng tôi từ sơ sinh cho đến lớn lên qua những cơn đau bệnh có khi hiểm nghèo. Tôi nhớ những lúc tôi và anh trai nóng sốt đến mê sảng mà má tôi thường bảo là chưa qua cái đốt khó nuôi.
Phía sau tủ có một khoảng trống cách tường khoảng nửa thước là nơi chúng tôi chơi trò trốn tìm, thậm chí chui xuống cả gầm giường. Cũng là nơi “an toàn” nhất trong nhà mà ba má cùng lũ con núp trong những đêm có tiếng súng đạn thời chiến tranh. Tôi gọi là “an toàn” chứ thật ra nó không có gì là an toàn, chỉ có Đức Tin rằng Chúa và Đức Mẹ trên cao sẽ che chở cho gia đình tránh được mũi tên, hòn đạn….
Rồi ba tôi cất nhà mới trên một miếng đất ba mua, cạnh nhà cũ. Qua nhà mới, hai cái giường được đặt chung trong một phòng. Ba má một giường, tôi và em gái một giường. Anh trai ở phòng khác. Kỳ lạ thay, qua nhà mới tôi và anh tôi không còn những cơn nóng sốt mê sảng nữa để lớn lên dần, phổng phao.
Biến động thời cuộc, sau 1975, một số đồ gỗ thời ba má tôi cưới nhau lần lượt ra đi như cái đi-văng, bộ salon, bộ bàn ăn và một số thứ khác nhưng hai cái giường, cái tủ và hai cái bàn viết được giữ lại. Là tôi chỉ nói đến những đồ vật có từ khi ba má tôi cưới nhau. Còn một cái giường sắt nhỏ mà ngày xưa là giường ba khám bệnh cũng được giữ lại…
Những đồ vật cũ chiếc máy cassette và băng _ và những cuốn sách rất ít khi được giở ra
Từ ngôi nhà này, chúng tôi lớn lên, đi học xa, trở về rồi lập gia đình ra riêng.
Ba tôi mất, má tôi bán nhà ở Thành, theo con về thành phố Nha Trang. Toàn bộ đồ gỗ được mang theo về nhà mới của má. Vợ chồng em gái tôi ở với má.
Rồi em gái ra riêng, má tôi bán nhà lần nữa khi tuổi đã cao, không thể ở một mình. Những món đồ gỗ chia cho hai chị em. Hai cái giường rời nhau sau hơn 60 năm cùng sinh ra, kề cận nhau. Phần tôi một cái giường, tủ quần áo lớn, bàn viết của ba, giường sắt khám bệnh, cái bàn salon có hình hột xoài…
Tôi mang những vật kỷ niệm của ba má về nhà mình, kêu thợ sửa lại đồ gỗ và làm mới bằng vẹc-ni. Cái tủ còn đẹp và chắc chắn lắm, tôi chỉ cần làm lại phía sau bị hở. Nhờ tay thợ mộc giảng giải tôi mới biết toàn bộ là gỗ hương, ngày xưa người ta chú trọng kiểu dáng, chạm trổ, vẹc-ni bóng loáng đẹp đẽ bên ngoài, bên trong hơi thô, chủ yếu bào láng, không như đồ gỗ bây giờ trong ngoài nhìn đều đẹp, nhưng lại không bền bằng. Phần tủ bị hở, tôi gợi ý hay là bạ miếng gỗ khác vào thì tay thợ nói là để “đánh” cho nó xích qua, bởi thời gian làm gỗ bị xê dịch, hở ra. Thấy tay thợ cầm búa đánh ầm ầm vào mặt sau cái tủ, tôi xót quá, vừa thương cái tủ, vừa sợ nó bể. Thế nhưng tay thợ nói, gỗ tốt thì chắc lắm, búa đánh không bể, chỉ có sâu mọt bé tí mới ăn được gỗ mà thôi!
Tôi nghiệm thêm được một triết lý của cuộc sống.
Cái giường không đúng tiêu chuẩn như bây giờ. Thời gian thay đổi, chuẩn cho cuộc sống cũng thay đổi theo xu thế hiện đại. Khi mua tấm nệm tôi phải nhờ cắt bỏ đi 5 phân chiều dài.
Điều đáng nói là từ ngày đem chiếc giường về nhà tôi có giấc ngủ êm, ít mộng mị. Cảm giác bình yên như những ngày thơ ấu ngủ bên cạnh ba, má, em…
Sau nghỉ hưu, tôi có việc phải vào Sài Gòn giúp đỡ con cái. Một năm rồi lững thững vài năm. Ở thành phố, dù không lạ nhà nhưng tôi thường có những giấc ngủ chập chờn. Có thể do tuổi lớn ngủ ít, cũng có thể do tôi hay đem nhiều suy nghĩ vào giấc ngủ, cũng có thể do tôi không phù hợp với nếp sinh hoạt của các con. Nếu hôm nào tôi ngủ sớm vào đầu hôm thì y như rằng tôi sẽ thức giấc vào lúc hai giờ và trằn trọc đến sáng.
Vậy mà, về lại ngôi nhà mình ở Nha Trang, ngả lưng trên chiếc giường là vật kỷ niệm của ba má tôi ngủ giấc đầy, sâu. Dù ngủ sớm nhưng tôi không bị thức giấc khuya về sáng. Tôi hiểu đó là cảm giác an tâm, bình yên quen thuộc, thân thương, kiểu như trẻ con nhớ hơi mẹ vậy!
Nhiều đêm ở xa, tôi nhớ hơi ấm cái giường cũ. Ký ức trải dài miên man. Những ngày tôi nóng sốt, có bàn tay má mát lạnh sờ trán. Có ba hỏi han thích ăn gì để ba mua, không chờ tôi trả lời, ba xách gà mên đi mua cho tôi tô phở. Tuổi học trò, đêm thức khuya đến mấy cũng luôn dậy vào lúc 6 giờ sáng như cái giường có đồng hồ báo thức vậy. Một thời bao cấp lập gia đình ra riêng, nuôi con mọn, khó khăn chồng khó khăn… Thời triền miên thiếu ngủ khi các con còn nhỏ…
Chỉ nghĩ nhiêu đó thôi, tôi lại mở máy tính, vào mạng tìm mua vé máy bay giá rẻ để về nhà. Ngôi nhà của tôi, có chiếc giường gỗ, cái tủ, bàn viết, cái gường sắt… là kỷ vật của ba má. Có giấc ngủ bình yên, đầy, sâu, êm ái.
Rồi gia đình em gái tôi chuyển vào Sài Gòn. Ngôi nhà của em cho thuê toàn bộ, sau đó bán đứt. Những đồ vật không dọn đi theo, em chia sẻ cho bạn bè, người quen. Riêng cái giường cũ của ba má được chuyển qua nhà tôi.
Như vậy, sau 60 năm kề cận và 5 năm rời xa (sau khi má tôi bán nhà lần thứ hai), hai cái giường của ba má từ ngày mới cưới nhau đã “đoàn tụ” về nhà tôi. Tuy không cùng phòng như thuở ban đầu.
Tôi về Nha Trang, ngắm hai cái giường, ký ức tràn về tôi không thắng lại kịp. Tôi lần tay theo thành giường và miên man nhớ. Bảy mươi năm cho tuổi của hai cái giường và sẽ lâu hơn nữa vì gỗ còn chắc chắn lắm.
Nếu chiếc giường biết nói, nó sẽ kể lại cho tôi nghe đầy đủ những câu chuyện thời thơ ấu, tâm tư của người làm cha mẹ khi con cái ốm đau, gia đình lâm vào cảnh thiếu thốn…
Và, tôi làm sao biết được tâm sự của chúng từ lúc rời xa đến khi đoàn tụ?
ĐTTT
