Hiện tại, Alcatraz là một điểm du lịch nổi tiếng của Mỹ quốc. Trong tương lai, liệu nó sẽ được mở cửa trở lại để giam giữ phạm nhân? Dù thế nào, với những gì diễn ra tại đây trong quá khứ, Alcatraz xứng đáng để được viết lại thành tích đáng nể của nó.
Toàn cảnh khám đường Alcatraz
Khám đường Alcatraz, tọa lạc tại vịnh San Francisco, Mỹ, để “giam giữ các tù nhân nguy hiểm và bạo lực nhất Hoa Kỳ”. Khám đường nổi tiếng này đã đóng cửa năm 1963 và trở thành điểm du lịch thu hút nhiều du khách. 5 yếu tố khiến Alcatraz trở thành khám đường đặc trưng của Mỹ với lịch sử phức tạp và đầy sóng gió.
- Alcatraz từng giam giữ nhiều tù nhân khét tiếng, trong đó có Al Capone.
Trước khi trở thành khám đường siêu an ninh vào bậc nhất thế giới, đảo Alcatraz nằm dưới sự kiểm soát của quân đội Mỹ từ 1850 đến 1933. Tên đảo có nguồn gốc từ tiếng Tây Ban Nha ‘Alcatraces’, từ này được dùng để chỉ một loài chim biển mang tên le ‘Fou de Bassan’ (chim ó biển) được nhà thám hiểm Tây Ban Nha Juan Manuel de Ayala đặt năm 1775.
Vào thập niên 1930, tội phạm có tổ chức bùng nổ khiến Hoa Kỳ quyết định xây dựng nhà tù chắc chắn như chiến lũy không thể vượt thoát nhằm tiếp nhận những tên tội phạm khó quản lý và có ý đồ vượt ngục. Từ năm 1934, khám đường là nơi giam giữ Al Capone, được biết đến như tên tội phạm làm giàu nhờ buôn lậu rượu. Hắn bị giam giữ tại đây tới 4 năm.
Những tên tội phạm khét tiếng khác gồm George Kelly, biệt danh ‘Machine Gun’, Bootlegger (buôn lậu rượu) và cướp có vũ khí, bị kêu án tù chung thân vào năm 1933 cùng với vợ là Kathryn Kelly.
Bên trong khám đường Alcatraz,
- Hệ thống nhà tù gắt gao nhất.
Ngay từ ngày mở cửa, Alcatraz đã nổi tiếng bởi điều kiện giam giữ gắt gao nhất. Điều 5 trong bản nội quy ghi rõ: “Tù nhân được cung cấp chỗ ở, nuôi ăn, giặt giũ và trị bệnh nếu cần thiết. Tất cả những thứ khác không được đáp ứng”. Làm việc, viết thơ gởi về gia đình, tiếp khách đến thăm hay tham gia các hoạt động được xem như “một đặc quyền”, Văn phòng Nhà tù Liên bang cho biết.
“Sau thời kỳ ngăn cấm rượu và sự xuất hiện của bọn tội phạm khét tiếng phổ biến trong dư luận công chúng, thì ít ra đây cũng là một chiêu thức truyền thông của chính quyền nhằm thể hiện sự kiên quyết giữ gìn an ninh. Mục đích là nhằm đảo ngược hình ảnh ‘người hùng’ của những tên côn đồ chuyên quấy rối xã hội. Việc thành lập một nhà tù với điều kiện giam giữ khắc nghiệt, được tất cả mọi người nhìn thấy, sẽ có tác dụng răn đe”, Franck Vindevogel, một chuyên gia về nền văn minh Mỹ đương đại, giải thích với tờ Le Figaro năm 2024.
Nhưng Văn phòng Nhà tù Liên bang đã làm dịu bớt ý tưởng: “Alcatraz không phải là ‘Đảo Quỷ’ như sách vở và phim ảnh mô tả. Nhiều tù nhân cảm thấy điều kiện sống tại Alcatraz thậm chí còn tốt hơn so với các nhà tù liên bang khác, ví dụ: một phòng chỉ giam giữ một người, và một số tù nhân thậm chí còn yêu cầu được chuyển đến Alcatraz.”
Phòng giam của Alcatraz,
- Alcatraz nổi tiếng là nhà tù vô phương đào thoát.
Không chỉ đơn giản là một nhà tù, Alcatraz còn là một pháo đài nổi tiếng là không thể trốn thoát. Một trong những huyền thoại dai dẳng nhất là sự hiện diện của cá mập, khiến những người trốn thoát không thể bơi vào đất liền và trở thành miếng mồi ngon của chúng. Nhưng trở ngại thực sự chính là nhiệt độ nước, trung bình từ 10 đến 13 độ C, giòng chảy mạnh và khoảng cách phải vượt qua, ít nhất là 2.4 km. Tuy nhiên, việc đào thoát không phải là không thể, như nhiều người đã chứng minh, bao gồm hai trẻ em 10 tuổi và một thiếu niên.
“Trong suốt 21 năm hoạt động, có tất cả 14 cuộc vượt ngục được ghi nhận với sự tham gia của 36 người, trong đó 23 người bị bắt lại, 6 người bị bắn chết trong lúc đào thoát và 2 người chết đuối trên biển”, Văn phòng Nhà tù Liên bang cho biết.
Cuộc đào thoát gây ấn tượng nhất diễn ra vào đêm 11 tháng 6 năm 1962. Sáng hôm sau, 3 tù nhân vắng mặt trong khi điểm danh, gồm John Anglin, Clarence Anglin và Frank Morris. Trong phòng giam họ, các giám thị nhà tù tìm thấy hình nhân giả tạo đúc bằng bột carton nằm bên dưới những cái mền. Nhiều cuộc tìm kiếm ráo riết được tiến hành, nhưng không một tù nhân đào thoát nào được tìm thấy. Nhiều giả thuyết về số phận của họ được loan truyền. Tuy nhiên, FBI giải thích:”Trong suốt 17 năm điều tra về vụ việc này, chúng tôi không thu thập được bằng chứng đáng tin nào cho thấy 3 phạm nhân này còn sống sót, dù ở Mỹ hay bên ngoài nước Mỹ”.
Tù nhân Al Capone
- Alcatraz nhiều lần đi vào điện ảnh.
Khám đường Alcatraz, các tù nhân và lực lượng giám thị tại đây, đã thu hút sự chú ý của giới làm phim. Năm 1962, phim “Le prisonnier d’Alcatraz” (Tù nhân khám đường Alcatraz), kể lại câu chuyện nuôi chim trong tù của Robert Stroud trong thời gian bị giam giữ.
Năm 1979, tài tử Clint Eastwood đóng vai Frank Morris, một trong 3 tù nhân vượt ngục đêm 11 tháng 6 năm 1962, trong phim “L’Évade d’Alcatraz” (Người đào thoát khỏi Alcatraz).
Năm 1996, Sean Connery và Nicolas Cage, nhập vai trong phim hấp dẫn, ly kỳ tựa đề “The Rock”, cũng là một tên khác của Alcatraz, của đạo diễn Michael Bay. Trong phim này, một nhóm chiến binh chiếm Alcatraz và đe dọa sẽ phun khí độc ra thành phố San Francisco. Và 2 người được thuê để lấy lại quyền kiểm soát Alcatraz.
Ngay cả những siêu nhân cũng được đưa vào phim của hòn đảo nổi tiếng này, như phim X-Men “L’Affrontement final” (Cuộc đối đầu cuối cùng) được ra mắt năm 2006. Và nhiều người nghĩ rằng JK Rowling, tác giả người Anh, đã lấy cảm hứng từ Alcatraz để tưởng tượng ra nhà tù Azkaban trong tác phẩm Harry Potter của bà.
Clint Eastwood trong “Escape from Alcatraz”
- Alcatraz, địa điểm thú vị du lịch hàng đầu.
Sau khi đóng cửa vào năm 1963, nhiều dự án được đề ra để khoác lên bộ mặt mới cho khám đường Alcatraz. Hòn đảo có thể trở thành một di tích, một phiên bản của Tượng Nữ thần Tự do, hay một khách sạn.
Năm 1969, một nhóm người Da Đỏ Mỹ chiếm đóng đòi lại hòn đảo qua phong trào có tên là Indians of all tribes. Mục đích là nhằm dựng lên tại đây một trung tâm văn hóa và giáo dục dành cho các thành viên của cộng đồng người Da Đỏ. Trong thời gian 19 tháng chiếm đóng, họ nhận được sự ủng hộ của nhiều nhân vật nổi tiếng, những người chống chiến tranh Việt Nam. Cuối cùng họ bị trục xuất ra khỏi đảo vào năm 1971.
Một năm sau đó, Alcatraz được công nhận là một đơn vị của Công viên Quốc gia. Công viên “Khám đường Alcatraz” mở cửa đón khách đến thăm viếng vào mùa thu năm 1973, và trở thành một trong những nơi du lịch phổ biến nhất Mỹ quốc. Mỗi năm có trên một triệu du khách trên toàn thế giới đi tàu ra đảo thăm thú khám đường nổi tiếng khắp năm châu!
Một góc khám đường Alcatraz,
Bài và hình ĐDH
