Cây thông Noel tại Pháp

Cây thông Noel trang trí đường phố, nhà ở, các văn phòng công ty… Khi những ngày lễ cuối năm đến gần, cây thông Noel là một vật không thể thiếu. Hàng triệu cây thông Noel được bán ra hàng năm, chỉ riêng Pháp quốc đã tiêu thụ trung bình 6 triệu cây thông Noel vào dịp này mỗi năm. Vậy cây thông Noel ngày đó và bây giờ khác nhau thế nào?

Mỗi độ cuối năm, không khí ngoài đường phố, trong gia đình, các công ty, doanh nghiệp… ‘thơm ngát’ mùi cây thông Noel!   Giống như chocolate vào lễ Phục sinh, bánh kếp (crêpe) vào lễ Rước nến và hoa vào Ngày lễ Tình nhân, cây thông Giáng sinh là mặt hàng đắt khách khi những ngày lễ cuối năm đến gần.

Truyền thống lâu đời này bắt nguồn từ đâu?

Vào thời Ðế chế La Mã, ngày 25 tháng 12 được coi là ngày mặt trời tái sinh. Vào dịp này, người La Mã tặng quà cho nhau và trang trí nhà cửa bằng những cành cây thuộc bộ thông, một loại cây xanh. Sau đó, ở Bắc Âu, người Celte liên kết mỗi tháng âm lịch với một loại cây, và cây thông được chỉ định cho tháng 12.

Vào thời Trung cổ tồn tại nhiều bí ẩn, nhiều cảnh trong Kinh thánh được thể hiện tại tiền sảnh của các nhà thờ, một cây xanh được trang trí bằng nhiều quả táo đỏ, được cho là cây thiên đường.

Và vào thế kỷ 12, cây thông như chúng ta biết ngày nay, đã thật sự xuất hiện tại Alsace, Pháp. Thông tin lâu đời nhất về cây thông Noel có từ năm 1521, được ghi lại trong một quyển sổ của thành phố Sélestat, ở Bas-Rhin.

Và kể từ khi nào cây thông được mang ra trang trí vào lễ Giáng sinh?

Vào thế kỷ thứ 14, cây thông đã được trang trí bằng những trái táo, bánh kẹo và hoa. Và chính những người theo đạo Tin Lành, để tách mình ra khỏi những người Công giáo, vào năm 1560, họ đã quyết định gắn thêm một ngôi sao trên ngọn cây. Ðó chính là biểu tượng của Ngôi sao Bethleem dẫn đường cho Ba vua đến nơi Chúa Giêsu Giáng sinh ra đời trong hang đá, cạnh máng lừa.

Sau đó, phải đợi đến năm 1738 để những cây thông Noel đầu tiên được chiếu sáng, xuất hiện. Ðây là sáng kiến của Marie Leszczynska, vợ của Louis 15. Người gốc Ba Lan, Marie Leszczynska cho đặt cây thông Noel trong Cung điện Versailles. Ðó là quá trình mà cây thông Noel tiến hóa như chúng ta biết ngày nay và thực sự ghi tên vào lịch sử của nước Pháp.

Cây thông Noel hiện diện trong 2 trên 10 gia đình 

Kể từ đó, dù là cây thông tự nhiên hay nhân tạo, dù được trang trí bằng tràng hoa hay những ngôi sao, 6 triệu cây thông Noel được bán ra mỗi năm ở Pháp, gồm 5 triệu cây tự nhiên và 1 triệu cây nhân tạo.

Biểu tượng ngày lễ này có mặt trong 2 trên 10 gia đình Pháp. Năm 2019, người Pháp đã chi tiêu trung bình 27.23 € để mua một cây thông Noel, tương ứng với tổng doanh số 158 triệu €.

Người Pháp mua cây thông Noel ngày càng sớm hơn. Năm 2019, 53% số cây thông Noel được bán ra trước ngày 9 tháng 12. Gần 10% số cây thông Noel được trang trí vào tháng 11, gấp đôi so với năm 2018.

Và năm nay, đại dịch Covid-19 càng thôi thúc mọi người sớm tạo không khí Giáng sinh bằng cách trang trí cây thông Noel trong nhà.

Chọn cây thông Noel tự nhiên hay nhân tạo?

Theo số liệu nêu trên, năm 2019,  tại Pháp, 5 triệu cây thông tự nhiên và 1 triệu cây thông nhân tạo được tiêu thụ, rõ ràng là cây thông tự nhiên được nhiều người ưa thích hơn.

Ðối với một gia đình có sân vườn, sử dụng cây thông Noel vào dịp lễ cuối năm thật là lý tưởng. Ðể thực hiện điều này, bạn phải chọn một cây thông có rễ trong chậu. Qua những ngày lễ, cây thông Noel được mang ra vườn trồng lại. Và Giáng sinh năm sau, cứ đào lên cho vào chậu… và cứ như vậy mỗi năm. Ðối với cây thông Noel trồng lại này, đòi hỏi phải chăm sóc tốt như nhiệt độ trong phòng mát mẻ, tưới nước thường xuyên.

Những người chọn cắt thân cây theo cách truyền thống, xin hãy yên tâm. Antoine Lavoisier, nhà hóa học, có câu nói nổi tiếng về cây thông Noel: “Không có gì mất đi, không có gì tự tạo ra, mọi thứ chỉ biến đổi”. Khi những ngày lễ qua đi, cây thông Noel cắt thân không bị vứt bỏ, vì hầu hết đều được tái chế.

Ngày nay, sau những ngày lễ, có nhiều điểm thu gom cây thông Noel, ở hầu hết các thành phố và thị trấn, kể cả ở vùng nông thôn, để đưa chúng về lại với đất.

Thay vì đốt, những cây thông Noel được nghiền nát để làm phân trộn. Một tấn cây thông Noel có thể sản xuất ra từ 300 đến 400 kg phân bón, trang web của bộ Nông nghiệp Pháp ghi nhận. Một phần các cây thông Noel được chuyển thành củi sưởi ấm.

Ưu tiên cây thông nội địa

Những ai than phiền về cây thông Noel đồng lõa với nạn phá rừng, đều nhầm lẫn. Phần lớn những cây thông Noel bán ra thị trường đều có xuất xứ từ các trang trại nông nghiệp chứ không phải bị cắt, nhổ hay bứng trong rừng.

Hiệp hội cây thông Noel tự nhiên và liên Nghề làm vườn, trồng hoa và cảnh quan của Pháp nhắc lại một sắc luật ban hành năm 2003 quy định: “Chặt một cây thông, phải trồng lại một cây thông mới”.

Các vùng sản xuất cây thông Noel chính của Pháp như Morvan, Corrèze, Limousin, Jura, Ardennes… và nhiều đồn điền nhỏ khác, đều có đăng ký thương hiệu tại các cửa hàng bán cây thông Noel. Diện tích dành riêng cho việc trồng trọt cây thông Noel ở Pháp ước tính khoảng trên 5000 hecta đất nông nghiệp.

Nhãn xuất xứ được dán trên cây

Ðối mặt với sự cạnh tranh của sản phẩm nước ngoài, các nhà sản xuất Pháp đã tạo ra một nhãn hiệu riêng như “Hoa của Pháp”, “Cây xanh”… Ðể được cấp nhãn hiệu, nhà sản xuất phải tham gia vào tiến trình bảo đảm phẩm chất có trách nhiệm với môi trường và thường xuyên được kiểm tra.

Ngoài ra, người tiêu dùng cần quan tâm thời điểm thích hợp để mua cây, không quá sớm cũng quá trễ. Tốt nhất là mua cây thông Noel vào tuần lễ đầu của tháng 12.

Nên chăng thuê cây thông Noel?

Một lựa chọn khác để tránh lãng phí sinh thái là thuê cây thông Noel. Ðây là một lựa chọn đã tồn tại từ nhiều năm tại Hoa Kỳ và hiện đang phát triển ở Pháp.

Nhiều công ty và vườn ươm đã bắt tay vào lãnh vực này: nhà cung cấp sẽ giao tận nhà cây thông Noel của bạn với đầy đủ rễ và chậu. Bạn chỉ cần trang trí và chăm sóc tưới nước cây trong những ngày nó ‘tạm trú’ ở nhà bạn. Sau lễ, nó được thu hồi, trồng lại trên đất và tiếp tục phát triển.

Hãy quên đi cây thông Noel nhân tạo

Cây thông Noel bằng nhựa nhân tạo không bao giờ có thể so sánh với cây thông Noel tự nhiên tỏa ra mùi nhựa thông hương thơm ngạt ngào khắp trong nhà. Theo một nghiên cứu về tiêu thụ cây thông Noel năm 2019 được Kanter, một tổ chức chuyên nghiên cứu thị trường, thực hiện và công bố, 16% gia đình Pháp chọn cây thông Noel nhân tạo. Tất nhiên, khía cạnh sẵn sàng sử dụng và có thể tái sử dụng trong nhiều năm, khoảng 6 năm, đã hấp dẫn những gia đình này, cũng như tính bền bỉ, không bị vàng úa của nó. Thế nhưng nó không thể là món quà tốt của môi trường sinh thái ngày nay.

Một cách thứ 3 thậm chí còn sinh thái hơn: cây thông Noel… không cây thông.

Nếu ý thức của bạn vẫn từ chối ý tưởng về một cây thông Noel tự nhiên cắt cành hay trồng trong chậu, tại sao bạn không chọn cây thông Noel… không cây thông? Có một ngàn cách để thiết kế trang trí Giáng sinh cho riêng bạn. Vẽ, mày mò, cắt dán… Bạn tha hồ vận dụng óc sáng tạo để chọn lựa.

Có vô số blog và website chia sẻ cách sáng tạo nói trên, ví dụ như Pinterest cung cấp một số ý tưởng hay, hấp dẫn và duyên dáng. Nếu từ chối cây thông Noel truyền thống để gia nhập vào nhóm ‘có trách nhiệm với môi trường’, có thể bạn không bận tâm đến việc mua một cây mới mà chọn cách sử dụng và tái chế bất kỳ những thứ, những đồ vật có sẵn trong nhà.

Chúc bạn một mùa Giáng sinh thật vui vẻ!

ĐDH

(Theo L’édition du soir)