“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
“Quạt máy là một trong những phát minh sử dụng điện quan trọng nhất mọi thời đại. Nó là viên gạch xây nên các công nghệ tiên tiến khác” – Trung tâm công nghệ Edison đã mở đầu bài viết về lược sử chiếc quạt điện như vậy.
Nguồn gốc của quạt điện được tạo ra theo cơ chế hoạt động giống như quạt kéo ở vùng Trung Đông vào đầu thế kỷ 19 – đó là một hệ thống gồm một cái khung làm bằng vải bạc kết nối với một sợi dây dẫn kéo tới và lui tạo ra luồng gió. Sau cuộc cách mạng công nghiệp vào cuối thế kỷ 19, các nhà máy thủy lực đã tạo ra một loại quạt dẫn động bằng đai. Một trong những người tạo ra quạt máy đầu tiên là Omar-Rajeen Jumala vào năm 1832. Ông gọi phát minh của mình là máy quạt ly tâm, hoạt động giống như máy bơm không khí. Các loại quạt ly tâm này được sử dụng rất thành công ở trong các nhà máy vào năm 1832-1834.
Khi Thomas Alva Edison và Nikola Tesla phát hiện ra nguồn năng lượng điện cho toàn thế giới vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 thì các loại quạt chạy bằng cơ học đã cải tiến thành quạt điện. Giữa năm 1882 đến năm 1886, kỹ sư người Mỹ Schuyler Wheeler là người đầu tiên ứng dụng dòng điện để tạo nên một sản phẩm giúp con người chống lại cái nóng của thời tiết vào năm 1886, đó là chiếc quạt điện đầu tiên.
Cũng trong khoảng thời gian này, các nhà phát minh đã thêm tính năng cho phần cánh quạt có thể tự xoay quanh trục đế thay vì đứng im, giúp mở rộng phạm vi làm mát. Cấu tạo lồng sắt ban đầu chủ yếu là để bảo vệ phần cánh quạt đắt tiền, song càng về sau các thanh đan của lồng càng được làm khít hơn để tránh tai nạn cho người sử dụng.
Năm 1882, Philip Diehl đã giới thiệu đến chiếc quạt điện trần và Diehl được xem là cha đẻ của chiếc quạt điện hiện đại ngày nay.
Vào thập niên 1920, do có sự cải cách và mặt tiến bộ công nghiệp trong sản xuất nên đã hạ giá quạt để nhiều gia đình có thể sử dụng. Đến năm 1930, nghệ thuật trang trí quạt ra đời (Quạt hình Thiên nga). Trong năm 1950, các loại quạt được sản xuất và sơn đủ loại màu sắc bắt mắt. Khi máy điều hòa không khí ra đời vào năm 1960 là lúc đánh dấu cho sự kết thúc thời hoàng kim của quạt điện… Tuy nhiên đến ngày nay, nhiều gia đình ở Việt Nam vẫn chưa thể có quạt điện, thậm chí là chưa có điện để dùng được quạt điện nói chi đến máy điều hòa không khí nên vẫn không cãi trời được!
Hình thứ 2 từ trái: Omar-Rajeen Jumala 1832. Schuyler Wheeler. Philip Diehl 1882
