Super Bowl LVIII (58) vừa kết thúc giữa hai đội San Francisco 49ers và Kansas City Chiefs, tại sân banh mới toanh Allegiant Stadium ở Las Vegas. Đây là lần đầu tiên giải banh lớn nhứt nước Mỹ diễn ra tại thành phố mang biệt danh Sin City, nơi có rất đông người Việt sinh sống, hoặc tìm đến để vui chơi giải trí.

Ảnh: Ethan Miller       

Kansas City Chiefs cũng là đội banh chơi trong giải vô địch football đầu tiên, vào năm 1967. Thuở bấy giờ giải được gọi là AFL-NFL World Championship Game, vì thời đó nước Mỹ có đến hai làng banh bầu dục chuyên nghiệp là American Football League (AFL) và National Football League (NFL). Chủ nhân đội Kansas City, Lamar Hunt, là người nghĩ ra cái tên Super Bowl dựa theo một món đồ chơi của cô con gái gọi là Super Ball. Tên Super Bowl được chính thức chấp nhận khi hai làng banh nhập lại thành một vào năm 1970.

Green Bay Packers (NFL) và Kansas City Chiefs (AFL) trên sân Los Angeles Memorial Coliseum. Green Bay đại thắng 35-10. (Focus on Sports)

Huấn luyện viên Vince Lombardi (phải) của đội Green Bay không những là người đầu tiên thắng chiếc cúp vô địch, mà còn là người về sau chiếc cúp này được mang tên – The Vince Lombardi Trophy. Dưới sự dìu dắt của ông, Green Bay Packers thắng 5 giải NFL Championship trong vòng 7 năm liền, và 2 giải “Super Bowl” đầu tiên (1967, 1968). Ông được nhiều người công nhận là nhà dìu dắt thể thao giỏi nhất của nước Mỹ.

Ảnh: AP

Sau khi hai làng banh AFL và NFL kết hợp thành một và đổi tên thành American Football Conference (AFC) và National Football Conference (NFC), trận vô địch được gọi là Super Bowl cho gọn và dễ nghe. Tuy nhiên, cách đánh số cho nó trở thành vấn đề. Nếu dùng năm để chỉ định – như “Super Bowl 1971” chẳng hạn, sẽ gây hiểu lầm vì không thể phân biệt giữa mùa banh (bắt đầu từ tháng Chín năm trước) và trận vô địch (chơi vào đầu năm sau). Thành thử Lamar Hunt (trái), chủ đội Kansas City, đề nghị dùng số La Mã để đánh số cho Super Bowl từ đó tới nay. Nhờ vậy mà nhiều người Mỹ mới biết đọc số La Mã.

Ảnh: Dave Kaup/Reuters

Sơ đồ này liệt kê tất cả những đội banh từng tham dự Super Bowl cũng như thành tích Thắng (Wins) và Thua (Losses) của mỗi đội. Ví dụ như, Green Bay thắng 4 thua 1. Tuy New England Patriots và Pittsburgh là 2 đội thắng Super Bowl nhiều lần nhất (6), nhưng New England hơn ở chỗ tham dự nhiều lần hơn, với 5 lần thua. Sau trận Super Bowl mới nhất này, Kansas City được nâng lên ngang hàng với Green Bay và New York Giants với 4 cúp vô địch. Detroit, Cleveland, Houston và Jacksonville là 4 đội duy nhất chưa vào Super Bowl lần nào.

Ảnh: TIME.

Tom Brady là tay quarterback thắng nhiều Super Bowl nhất, với 5 chiếc cúp khi chơi cho New England Patriots và 2 cúp cho Tampa Bay Buccaneers. Brady còn được bầu chọn là Cầu thủ Xuất sắc nhất (MVP) 5 lần. Thành tích này không biết đến khi nào mới có người qua mặt nổi. Sau trận Super Bowl vừa rồi, thiên hạ bắt đầu xầm xì biết đâu Patrick Mahomes của Kansas City, sẽ là chủ công có khả năng bắt kịp Brady. Năm nay mới 28 tuổi, Mahomes đã thắng 3 giải Super Bowl và 3 chiếc cúp MVP. Đường còn dài.

Ảnh: AP

Năm 1993 Super Bowl được thay đổi hoàn toàn bởi chương trình ca nhạc halftime show của Michael Jackson. Từ đó về sau, chương trình này ngày càng rầm rộ và phong phú. Thậm chí nó đã trở thành một biểu tượng văn hoá của dân Mỹ mà nhiều người dù không thích thể thao hoặc football cũng ghé mắt xem. Song có một điều ít ai biết là những nhạc sĩ này không được trả tiền để biểu diễn. NFL chỉ trang trải cho họ những chi phí như dàn dựng sân khấu, âm thanh ánh sáng, chỗ ăn chỗ ở v.v. Tuy vậy, được mời biểu diễn trước cả hàng trăm triệu con mắt là điều bất kỳ nghệ sĩ nào cũng mơ ước. Tiền cát-sê nhằm nhò gì!

Michael Jackson trình diễn trên sân Rose Bowl, Los Angeles (Getty)

Dẫu Michael Jackson có nổi tiếng cách mấy chăng nữa cũng không thể nào qua mặt nổi câu chuyện tình football nóng nhất hiện nay giữa siêu sao Taylor Swift và chàng cầu thủ Travis Kelce của đội Kansas City. Như đã đăng trong số báo trước, nàng vừa đoạt giải Grammy thứ 13 hôm tuần rồi, và chàng nay là tân vô địch Super Bowl. Câu chuyện của hai người là một cuộc giao thoa hiếm thấy giữa thể thao và văn hoá, thậm chí nó còn lan sang lãnh vực chính trị và cuộc bầu cử 2024. Nhưng ta hãy để dành chuyện đó cho những bài báo khác.

Ảnh: Ezra Shaw