Chiều ngày 21 tháng Bảy vừa qua, khoảng 50 người Việt vùng Dallas đã được thưởng thức một bữa cơm gia đình vô cùng đặc biệt tại nhà hàng Tasty China ở Garland. Có thể nói đây là bữa cơm đậm chất Việt Nam nhất mà người viết từng nếm qua tại bất cứ nhà hàng nào trên nước Mỹ từ 50 năm nay.

Ảnh: (ianbui/TRẺ)
Chương trình được bảo trợ bởi hãng nước mắm Hoàng Gia, trụ sở ở Sydney, với nhà máy sản xuất tại Phan Thiết. Chủ nhân là cặp vợ chồng Kim Hoàng và Nguyên Khang đến từ Úc — ngồi giữa trong hình, bên cạnh là nhạc sĩ Nam Lộc cũng là MC cho đêm đó. Bữa tiệc do chị Angie Hồ Quang tổ chức. Khách mời đa số là những người từng sinh hoạt lâu năm trong cộng đồng, hầu như ai cũng biết mặt nhau hết nên không khí rất thân tình và vui vẻ. Khai vị là món bánh bột lọc (được đặt đem tới), để mọi người cùng thử với nước mắm nguyên chất không pha chế cầu kỳ.

Ảnh: (ianbui/TRẺ)
Tiếp theo là một dĩa rau tuy đơn sơ nhưng được bày biện rất khéo. Chỉ là đậu bắp và bắp cải luộc thôi, nhưng nó lại là món hấp dẫn nhất và được người viết chiếu cố tận tình nhất. Phải thành thật mà nói, cái ngọt của bắp cải luộc chấm nước mắm nguyên chất nó phê gì đâu. Sau khi lưỡi ta nếm vị mặn của nước mắm, ta có thể cảm nhận được ngay một cái hậu ngọt nhẹ, không chỉ đến từ bắp cải mà cả từ nước mắm. Một cái ngọt tự nhiên, không phải do hoá chất hay bột ngọt.

“Bữa cơm đạm bạc,” theo lời MC Nam Lộc. (ianbui/TRẺ)
Chị Kim Hoàng – bà chủ, thỉnh thoảng lại đi đến từng bàn rót nước mắm cho mọi người và chào hỏi quan khách. Xuất thân từ đài VietFace TV, chị nói hai vợ chồng khởi công làm hãng nước mắm cách đây 5 năm. Lý do chính là vì thấy trên thị trường hầu như không tìm đâu ra một chai nước mắm nguyên chất làm theo công thức truyền thống. Sau khi khảo sát hai nơi có tiềm năng đặt xưởng, họ chọn Phan Thiết thay vì Phú Quốc vì thấy muối ở đấy có màu hơi hồng và vị ngọt dịu hơn.

Nụ cười tươi như … nước mắm! (ianbui/TRẺ)
Anh Nguyên Khang vốn là dân Đồng Tháp miền Tây. Anh nói một trong những động lực chính để làm nước mắm của anh đến từ Ba Mẹ mình. Hai ông bà thường than không có nước mắm ngon để ăn. Một lần nọ nhân dịp về Việt Nam vài năm dạy học, anh đã bỏ thì giờ tìm hiểu cách làm nước mắm theo kiểu xưa. Từ đó ý tưởng thành lập hãng nước mắm của hai vợ chồng nảy sinh. Anh kể nhiêu khê nhất là vượt qua những yêu cầu khắt khe của cơ quan FDA để mang Hoàng Gia vào thị trường Mỹ.

Nguyên Khang thuật lại hành trình xây dựng Hoàng Gia. (ianbui/TRẺ)
Nhạc sĩ Nam Lộc nói anh tự nguyện làm MC cho hai vợ chồng ông bà chủ trong chuyến tour 16 thành phố này không phải vì vụ lợi mà vì muốn giúp quảng bá đến đồng hương một sản phẩm xứng đáng được mọi người biết đến. Nghe anh kể phải thức dậy từ 3-4 giờ sáng mỗi ngày để ra phi trường cho kịp chuyến bay kế tiếp mà rùng cả mình. Song khi gặp gỡ đồng bào địa phương và thấy họ thích thú vì được nếm nước mắm ngon anh nói bao nhiêu mỏi mệt đều tan biến. Chị Angie Hồ Quang thì nói nửa đùa rằng tuy anh Nam Lộc không “vụ lợi” nhưng chị Nam Lộc thì có nước mắm ngon ăn cả đời!

MC Nam Lộc (ianbui/TRẺ)
Trong một khoảnh khắc thật xúc động, anh Nam Lộc chia sẻ cùng mọi người vài cảm nghĩ về sự xuất hiện của nước mắm truyền thống của người Việt 50 năm sau ngày 30/4. Anh nhắc đến số phận của những người thương phế binh miền Nam vẫn còn đang sống trong khổ cực và kêu gọi mọi người tiếp tục giúp đỡ họ qua những chương trình từ thiện như trên đài SBTN. Quý độc giả của bổn báo tất nhiên cũng có thể đóng góp qua chương trình Xin Đừng Quên Tôi do Trẻ chủ trương trong nhiều năm qua.

Một chiếc bàn đầy người thắng chai nước mắm. (ianbui/TRẺ)
Phần vui nhộn nhất của chương trình là màn bốc thăm thắng nước mắm. Hoàng Gia cho biết họ có mang đến vài chục chai nước mắm làm quà tặng. Với sự bông đùa khéo léo của anh Nam Lộc, cuộc chơi đã diễn ra thật sôi động và hào hứng. Trước đó quan khách cũng có dịp đặt câu hỏi cho hai ông bà chủ. Nhiều câu hỏi rất sâu sắc, và các câu trả lời cũng bén nhạy không kém. Từ phương thức làm nước mắm đến cách bảo quản, ăn với món gì v.v. Một vị khách trẻ còn khuyên bà con thử bỏ vài giọt nước mắm vào tách cà phê cho thêm đậm đà!

Nghệ sĩ Trần Quang (đội mũ) cùng quan khách hồi hộp nghe bốc thăm. (ianbui/TRẺ)
Nhưng câu hỏi nhiều người đặt ra nhất là giá cả. Xin thưa: Chai nhỏ 250ml, $20; chai vừa 500ml, $35; chai lớn 750ml, $50. Sau ngày 1/8, do lý do thuế quan, tất cả sẽ tăng lên 20% thành $25, $40, và $60. Tuy nhiên Hoàng Gia thông báo từ đây đến cuối năm họ sẽ có chương trình khuyến mãi Mua 1 Tặng 1. Nghe vậy nhà báo Đinh Yên Thảo (phải) phán một câu thật chí lý, nếu ta có thể mua một chai rượu ngon cả trăm đồng chỉ để uống trong một đêm, tại sao ta không thể mua một chai nước mắm ngon có $50 cho cả nhà ăn cả tháng?

Chủ hãng nước mắm Hoàng Gia trả lời câu hỏi của khách. ((ianbui/TRẺ)
Tuy số lượng sản xuất còn giới hạn, nhưng nước mắm Hoàng Gia sẽ sớm có mặt tại nhiều siêu thị khắp nước Mỹ. Chị Kim Hoàng nói điều quan trọng nhất về nước mắm Hoàng Gia là nó hoàn toàn không có phụ chất; đơn giản chỉ một lớp muối, ba lớp cá. Nhưng khâu chọn cá (phải vừa đúng kích cỡ), và công đoạn rửa cá cho sạch tốn rất nhiều thì giờ. Nguyên Khang thì nói đối với anh quan trọng nhất là “gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống của người Việt.” Anh kết, “Một bữa cơm Việt Nam ngon phải có nước mắm ngon.”

Ian Bui, Angie Hồ Quang, Nam Lộc, Nguyên Khang, Kim Hoàng (ianbui/TRẺ)
Cựu Biên Tập Viên báo Trẻ; chuyên viết về Lịch sử, Âm nhạc, Nghệ thuật, Something/Anything. Từng làm kỹ sư điện toán. Hiện cư ngụ trong vùng Dallas.