Sáng lập viên một ca đoàn chuyên nghiệp trong vùng Dallas, Jon Lê sẽ điều khiển một dàn nhạc trên khán đài Carnegie Hall huyền thoại vào tháng Sáu năm 2023. Cuối tuần này, ca đoàn Dallas Chamber Choir của anh sẽ trình diễn ở Frisco. Tuy bận rộn nhưng Jon (Dũng) vẫn cố dành thì giờ trả lời cho báo Trẻ.

Nguồn: Jon Le Culpepper  

HỎI: Hồi ở VN gia đình anh ở đâu? Anh di cư sang Mỹ năm nào?

ĐÁP: Bố tôi ngày xưa là kỹ sư điện tử làm việc xa nhà. Lúc miền Nam thất thủ, ông tìm cách về Sài Gòn để gặp người yêu là mẹ tôi nhưng bị trở ngại. Trong khi đó một số anh chị em của mẹ tôi đi theo dòng người di tản sang Mỹ. Mẹ tôi cùng ông bà ngoại và hai người dì của tôi ở lại. Không lâu sau ngày 30/4 Bố tôi cũng về được tới Sài Gòn. Một tháng sau hai người lấy nhau.

Rồi Bố tôi bị đi tù cải tạo, nhưng chỉ vài tháng thì ông được thả ra. Tôi sinh năm 1978 ở Sài Gòn. Ðến năm 1984 gia đình tôi được mấy anh chị em của mẹ tôi bảo lãnh sang Mỹ, sống tại thành phố Boston. Năm đó tôi mới lên sáu. Ít lâu sau gia đình tôi dọn về Texas.

HỎI: Anh đi học ở đâu, và bằng cách nào mà anh vẫn có thể nói tiếng Việt khá sõi?

ĐÁP: Tôi lớn lên trong một cộng đồng người Việt khá lớn ở ngoại ô thành phố Houston tên là Alief — hay bị gọi đùa là Chinatown. Bố mẹ tôi sùng đạo Thiên Chúa và hoạt động rất nhiều trong các sinh hoạt của nhà thờ. Tôi được học các lớp dạy Việt ngữ từ tiểu học cho đến trung học. Ngoài ra tôi còn tham gia tổ chức Thiếu Nhi Thánh Thể, nó giúp tôi rèn luyện khả năng tiếng Việt của mình.

Nhà nhạc sĩ tương lai tại Sài Gòn, đầu thập niên 1980. Nguồn: Ảnh gia đình

HỎI: Gia đình anh có ai chơi nhạc không? Tại sao anh lại chọn nhạc hợp xướng của Âu Tây? Anh học nhạc với ai?

ĐÁP: Ông ngoại tôi biết chơi kèn trumpet. Nghe nói ngày xưa ông từng điều khiển một ban nhạc kèn, nhưng tôi với ông ngoại không có mối tương tác nào trên con đường âm nhạc. Năm lớp Năm, chúng tôi được đến một trường cấp hai để tìm hiểu về các môn nghệ thuật như âm nhạc, kịch nghệ v.v. mà chúng tôi có thể chọn khi lên lớp Sáu. Thú thật lúc đó tôi muốn chơi trong ban nhạc đàn dây hơn là ca đoàn. Tôi đã được thu xếp để chơi đàn trung vĩ cầm (cello), thế nhưng phí tổn cho nhạc cụ và học thêm ở ngoài quá cao, nên ca đoàn là chọn lựa khả dĩ nhất.

Xem thêm:   Chuyện nhân duyên

Năm lên 16, tôi đệm piano đồng thời làm người điều khiển cho ca đoàn nhà thờ của mình. Thời trung học tôi cũng có tham gia các cuộc thi về ca đoàn, hát xướng và dương cầm do hệ thống UIL của trường học Texas tổ chức. Tôi không có thầy dạy nhạc tư, mà chỉ học nhạc từ các thầy cô dạy ca đoàn tại các trường công lập, từ cấp hai đến hết trung học. Tôi vào được ca đoàn All-State của Texas ba lần. Tôi có dự thi hai lần trong Texas State Solo & Ensemble do đại học Texas ở Austin tổ chức. Cả hai lần tôi đều  thắng huy chương vàng cộng với danh hiệu Outstanding Performer, một thành tích nghe đâu chỉ dưới 1% thí sinh đạt được.

Sau trung học, tôi tham gia vài ca đoàn chuyên nghiệp trong vùng Bắc Texas như Dallas Bach Society và Orpheus Chamber Singers.

HỎI: Anh thành lập ca đoàn Dallas Chamber Choir từ khi nào? Anh có gặp nhiều trở ngại không?

ĐÁP: Tôi lập ra DCC năm 2014. Trở ngại lớn nhất của tôi là vô danh tiểu tốt, không có mối liên hệ với trường đại học nào, cũng không quen biết ai trong thế giới ca đoàn. Do đó mọi chuyện đều khó khăn — từ việc tuyển ca sĩ cho đến việc kiếm người bảo trợ, mướn chỗ, tìm đối tác kinh doanh v.v. Chúng tôi sống được phần lớn nhờ vào sự hỗ trợ của nhà thờ All Saints nơi tôi hiện đang làm nhạc trưởng. Tôi phải bỏ tiền túi của mình ra để làm những chương trình nhạc và thu thanh cho ca đoàn.

Ông Lê Đình Lộc, bà Vũ thị Kim Oanh và Dũng (Jon) những năm tháng đầu ở Mỹ. Nguồn: Ảnh gia đình.

HỎI: Ca đoàn của anh trình diễn ở vùng Bắc Dallas này thường xuyên lắm không? Anh đã thâu được bao nhiêu dĩa hát rồi?

Xem thêm:   Hàng rào gỗ nào tốt nhất

ĐÁP: Tụi tôi thường hay trình diễn tại nhà thờ All Saints Catholic Church, cũng là nơi chúng tôi tập dượt. Ðôi khi chúng tôi cũng hát tại Moody Performance Hall. Âm thanh nơi đó phải nói là tuyệt vời cho một ca đoàn như của tụi tôi. Tuy nhiên mướn chỗ đó rất mắc.

Năm 2018 chúng tôi thâu dĩa nhạc đầu tiên, tựa đề là “Love Manifested”. Tháng Tám năm đó chúng tôi tổ chức một đêm nhạc tại Moody để ra mắt dĩa nhạc này. Tháng 11 cùng năm, chúng tôi thâu bản Requiem của Mozart, phiên bản nhỏ cho chamber orchestra. Một phân đoạn (movement) trong dĩa nhạc của chúng tôi đã được đưa vào danh mục New Classical Release trên Spotify. Ngoài ra chúng tôi cũng thâu lại tất cả các buổi diễn của mình tại Moody Hall và đăng trên kênh Youtube của DCC [1]

HỎI: Anh vừa được mời điều khiển một chương trình nhạc tại Carnegie Hall ở New York. Đây có thể là lần đầu tiên một người Việt được vinh dự này. Anh có thể cho biết cơ hội hiếm có này từ đâu mà có, và anh chuẩn bị cho nó ra sao?

ĐÁP: Năm 2020, Dallas Chamber Choir được chọn để tham dự một chương trình online gọi là Welcome to Dallas, tại hội nghị toàn quốc của tổ chức American Choral Directors Association. Sau lần đó, chủ nhân của công ty MidAmerica Productions, ông Peter Tiboris, liên lạc với tôi để hỏi xem tôi có muốn làm “guest conductor” trong một chương trình nhạc do họ tổ chức. Tôi nhận lời liền!

Hiện DCC đang tuyển mộ ca sĩ trên khắp nước Mỹ để hát trong chương trình này. Bà con có thể nộp đơn và thử giọng qua link dưới đây [2]. Một khi được chọn, bạn sẽ có 5 ngày 4 đêm tại New York City để tập dượt với một dàn nhạc giao hưởng chuyên nghiệp cùng với Dallas Chamber Choir do tôi hướng dẫn. Giá cả là $2,500 mỗi người, tính luôn vé máy bay khứ hồi và khách sạn.

Xem thêm:   Ham & hố

Bất cứ ai cũng có thể tuyển thí (audition) – từ học sinh trung học cho đến người lớn, miễn là chất giọng đủ tiêu chuẩn và thích hợp với bản nhạc chúng ta sẽ trình diễn. Ðó là bài Vesperae Solennes de Confessore của Mozart. Ngoài ra, chúng tôi cũng muốn dựng một chương trình nhỏ hơn ở Dallas vào tháng Năm 2023, cho những ai không thể đến nghe hát ở New York.

Dallas Chamber Choir trình diễn Requiem của Johannes Brahms tại Moody Hall tháng 11 năm 2019. Nguồn: Jon Le Culpepper.

HỎI: Thứ Sáu tuần này, ngày 20/5, DCC sẽ diễn tại Frisco. Xin anh cho độc giả biết thêm về đêm nhạc này.

ĐÁP: Ðây là một phần trong chương trình “Music in the Chamber” do thành phố Frisco tổ chức. Vào giờ chót, một màn diễn đã bị rút ra nên thành phố hỏi xem tôi và ca đoàn của mình có thể nào thế chỗ cho họ. Tất nhiên là tôi nhận lời liền.

Phần chương trình của chúng tôi mang tựa đề “Spring Senses”, nói về khả năng khơi dậy niềm hy vọng, đem lại niềm vui cho con người bởi mùa Xuân sau những ngày dài u ám. Các bài nhạc sẽ đại diện cho khoảng thời gian gần 500 năm, bắt đầu từ thế kỷ 16 ở Anh quốc, cho đến nhạc Quan thoại ở Trung quốc, kể cả tiếng Latin và tiếng isiXhosa, một trong những ngôn ngữ của Nam Phi. Thêm vào đó là một vài bài của các nhà soạn nhạc đương đại, trong đó có một thanh niên Mỹ gốc Việt tên Patrick Vũ, vừa tốt nghiệp Sư phạm Âm nhạc tại đại học TCU ở Fort Worth. Trong tương lai, DCC dự tính sẽ cho thêm tiếng Việt vào những chương trình của mình.

Giá vé vào cửa là $10 cho cư dân Frisco, $15 cho mọi người khác. Cửa mở lúc 7:30, chương trình bắt đầu lúc 8:00. Bà con có thể mua vé tại cửa hoặc online, muốn biết thêm chi tiết, xin bấm vào link này [3]. Rất mong được gặp mặt quý đồng hương!

IB

thực hiện

[1] https://youtube.com/c/DallasChamberChoir

[2] https://dallaschamberchoir.org/carnegie-hall-2023

[3] https://www.friscotexas.gov/1482/Tickets