Báo cáo của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam cho biết, trung bình hàng năm nước này có gần 300,000 ca nạo hút thai, trong đó 60 – 70% độ tuổi nạo hút thai là học sinh, sinh viên (15 đến 19 tuổi). Đây là chưa tính đến số ca nạo phá thai ở các phòng khám tư nhân khi phần lớn số ca này thường được thực hiện “chui”. Tỷ lệ nạo phá thai độ tuổi vị thành niên ở VN cũng thuộc loại cao nhất các nước khu vực Đông Nam Á …
Nạo phá thai nơi giới trẻ
Đi tìm nguyên nhân
Thống kê của Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy nơi này tiếp nhận khoảng 40 – 50 ca nạo phá thai/ngày, trong đó 18 – 20% số ca ở tuổi vị thành niên. Tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, trung bình mỗi ngày thực hiện khoảng 100 ca đình chỉ thai, tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên khoảng 20%. Ở Bệnh viện Từ Dũ Sài Gòn, trong năm 2024, tổng số trẻ vị thành niên (dưới 18 tuổi) đến xin bỏ thai ngoài ý muốn là 722 trường hợp. Trong đó 241 trường hợp tuổi thai từ 16 – 22 tuần lễ.
Cần biết rằng nạo phá thai từ lâu được y khoa xác định không phải là biện pháp kế hoạch hóa gia đình. Người ta phân chia những phụ nữ từng nạo phá thai thành các nhóm để nghiên cứu như: Đặc tính cá nhân; hoàn cảnh kinh tế; hoàn cảnh xã hội; môi trường sống; hành vi tình dục và phương pháp tránh thai. Sau khi phân tích, các nhà nghiên cứu xác định: Tỷ lệ các bạn trẻ có thai ngoài ý muốn do không dùng biện pháp tránh thai ngày càng cao. Đặc biệt, hầu hết các nhóm tuổi ở nam giới đều không thích sử dụng bao cao su làm phương tiện tránh thai. Riêng phụ nữ ở nông thôn, khi trình độ học vấn càng thấp càng ít sử dụng các biện pháp tránh thai. Ở nhóm phụ nữ chưa có con tỷ lệ chủ động tránh thai cũng thấp hơn phụ nữ đã có con. Tỷ lệ không tránh thai càng cao ở các cặp thường xuyên quan hệ tình dục. Cũng theo các nhà nghiên cứu, vì nhiều lý do, việc tìm hiểu thông tin đầy đủ về lý do nạo phá thai thường rất khó. Rất ít phụ nữ trả lời một cách rõ ràng về quyết định phá thai của họ dù trong thực tế, nhiều chị em đi đến quyết định phá thai đều phải trải qua quá trình đấu tranh nội tâm rất phức tạp.
Các nghiên cứu cũng không xác định được yếu tố nào là quan trọng nhất dẫn đến hành vi nạo phá thai. Tuy nhiên một số lý do thường được chị em đề cập như: muốn sinh ít con hoặc cần thời gian giãn cách dài hơn giữa các lần sinh. Những lý do khác như: sức khỏe kém; ngán ngại sự lên án của gia đình, xã hội; sợ có thai làm cản trở con đường tiến thân …Tương tự là các yếu tố kinh tế: cuộc sống khó khăn, thất nghiệp, không đủ sức nuôi dạy, chăm sóc con cái sau khi sinh … Ngoài ra, các vấn đề khác như chồng hoặc người tình không đồng ý giữ thai cũng tác động đến hành vi nạo phá thai (tỷ lệ từ 25 – 42%) với lý do còn quá trẻ hoặc lo sợ cha mẹ, người thân phản đối.
Giới trẻ yêu sớm
Những hệ lụy
Một sáng giữa tháng 4/2025, dù chưa đến giờ làm việc, song các dãy ghế chờ trước phòng tư vấn khoa sản của Bệnh viện Thủ Đức (Sài Gòn) đã đầy kín. Tại đây chúng tôi gặp một phụ nữ tên Uyên (35 tuổi). Chị này cho biết đã phá thai đến 4 lần và lần này quyết định phá thai thêm lần nữa do chị đã có 1 đứa con. Uyên nói với bác sĩ mình đang là nhân viên một công ty, không muốn có nhiều con, nhưng chồng chị lại không thích sử dụng các biện pháp tránh thai. Trường hợp khác, khi được người mẹ đưa đến đây, gương mặt cô gái trẻ Thu Hương đầy lo lắng với kết quả khám xác định đã có thai hơn 10 tuần lễ. Dù được nhân viên tư vấn cảnh báo có những nguy cơ tiềm ẩn sau này nếu phá thai, nhưng Thu Hương và mẹ của cô cho biết không thể giữ thai được vì cô hiện đang học lớp 11.
Trao đổi với chúng tôi, bác sĩ Thu – khoa sản Bệnh viện Đa Thủ Đức chia sẻ trong quá trình thăm khám và điều trị, bà đã chứng kiến không ít hoàn cảnh đau lòng của phụ huynh khi buộc phải đưa con mình còn khá nhỏ tuổi nhưng đã mang thai đến đây thăm khám. Bà nói: “Có những em gái nhỏ chỉ mới 13 – 14 tuổi còn đi học đã mang thai ngoài ý muốn. Một số em còn không biết mình đã có thai hoặc hồn nhiên nói với cha mẹ dường như mình đang có “khối u” trong bụng thậm chí không biết cha “thật” đứa bé là ai. Tôi hiểu tuổi vị thành niên trẻ vốn rất tò mò, rồi ảnh hưởng từ bạn bè đồng trang lứa, mạng xã hội với các vấn đề tình dục, nhiều trẻ thiếu hiểu biết kiến thức tình dục an toàn … là những yếu tố ảnh hưởng đến việc dễ dàng mang thai ở tuổi vị thành niên”
Nhìn chung, với lứa tuổi còn nhỏ, hầu hết các em chưa có đầy đủ nhận thức về tác hại của việc nạo phá thai sớm, bởi điều này còn dẫn đến rất nhiều biến chứng ảnh hưởng sức khỏe về sau này. Các biến chứng còn tùy thuộc vào độ tuổi của thai như rối loạn kinh nguyệt, sót nhau, thủng tử cung, nhiễm trùng … Đặc biệt có thể gây vô sinh thứ phát với tỉ lệ cao gấp nhiều lần so với phụ nữ không thể có thai, đồng thời gia tăng nguy cơ sẩy thai do sang chấn cổ tử cung hoặc mang thai ngoài tử cung. Chưa kể đến việc ảnh hưởng tâm lý dễ dẫn đến những rối loạn sức khỏe tâm thần trầm cảm, lo lắng … Vẫn theo lời bác sĩ Thu: “Tôi khuyến cáo phụ huynh các em trong độ tuổi vị thành niên cần quan tâm đến con cái nhiều hơn, nên dành nhiều thời gian trò chuyện, tâm sự với con những định hướng đúng đắn về tình cảm. Bên cạnh đó, phụ huynh mẹ và nhà trường nên phối hợp để trang bị cho trẻ những kiến thức về sức khỏe sinh sản, giáo dục giới tính, giúp các em có kiến thức và nhận thức đúng đắn, tránh được hiện tượng “yêu quá sớm” cũng như những sai lầm khác không đáng có!”
Nhiều em tuổi vị thành niên đã đi thăm khám thai
Bài và hình NS
