Nhiều năm nay, các mặt hàng xuất xứ từ Trung Quốc (TQ) đã tràn ngập và phổ biến trong đời sống người tiêu dùng Việt Nam. Không chỉ các loại hoa quả, thực phẩm, bánh kẹo, quần áo thời trang may sẵn, giày dép, nhu yếu phẩm… mà còn có đồ dùng nội thất, thiết bị điện tử, phụ kiện, mỹ phẩm, thuốc men cũng có nguồn gốc từ TQ và đặc biệt chúng thường được bán với mức giá khá rẻ.
Hàng TQ đánh trúng tâm lý người Việt:
Đặc trưng của hàng hóa TQ là luôn có giá rẻ, phù hợp thu nhập của đại đa số người tiêu dùng VN. Nếu những sản phẩm xuất xứ từ Nhật, Pháp hay Mỹ… khiến người mua khó lòng sở hữu được với túi tiền eo hẹp thì với hàng TQ, người ta có thể mua ngay mà không cần đắn đo, vì giá của chúng có khi còn rẻ hơn cả hàng VN.
Các sản phẩm TQ phần lớn đánh trúng tâm lý khách hàng Việt với những mặt hàng thiết yếu hàng ngày cùng vô số mẫu mã phong phú. TQ còn mệnh danh “xứ sở của hàng nhái”, bởi bên cạnh các mặt hàng tự thiết kế, nhiều doanh nghiệp TQ còn sản xuất các sản phẩm nhái hệt những loại hàng hiệu, nhằm thỏa mãn nhu cầu người tiêu dùng khi thu nhập của họ không thể với tới được hàng cao cấp.
Không chỉ vậy, việc nhập hàng hóa từ TQ vào VN cũng khá dễ do khoảng cách địa lý gần và gần như không mất thuế nhập cảng khi thông qua đường tiểu ngạch. Thời gian vận chuyển giao nhận hàng cũng khá nhanh nên luôn bảo đảm đủ lượng hàng thường xuyên phục vụ khách hàng.
Hàng hóa TQ giá rẻ tốt không?
TQ là một trong những nước đông dân nhất thế giới, do vậy nguồn nhân công ở đây rất dồi dào, chi phí nhân công rẻ nên giúp các doanh nghiệp tiết kiệm được khá nhiều chi phí sản xuất, từ đó giúp họ hạ giá thành sản phẩm một cách đáng kể. TQ cũng luôn chủ động được nguồn nguyên liệu. Nếu việc sản xuất hàng hóa ở VN và một số nước khác thường ở thế bị động do phải chờ nhập cảng nguyên liệu từ nước ngoài thì TQ có thể chủ động mọi nguồn nguyên liệu do họ có sẵn những vùng nguyên liệu lớn có thể cung ứng được đầy đủ cho sản xuất trong nước. Thêm vào đó, sự cạnh tranh sản xuất ở TQ rất cao. Nước này có nhiều các công ty sản xuất kinh doanh cùng những mặt hàng giống nhau và nhằm chiếm thị phần khách hàng ngoài việc nâng cao phẩm chất hàng hóa thì áp dụng giá bán rẻ là cách hiệu quả nhất để các doanh nghiệp thu hút khách. Cuối cùng là sự trợ cấp khuyến khích sản xuất và xuất cảng của chính phủ. Nhà nước TQ sẵn sàng khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất phát triển. Các ngân hàng TQ sẵn sàng góp vốn và cho doanh nghiệp vay và nếu thiếu khả năng chi trả, nhà nước sẽ ra tay cứu trợ các ngân hàng trong mọi trường hợp.
Trước nay có nhiều ý kiến nghi ngờ phẩm chất hàng hóa gắn mác “Made in China”. Lý do vì người ta cho rằng hàng hóa TQ sản xuất tràn lan, làm từ những chất liệu rẻ tiền và không được kiểm định trước khi đến tay người tiêu dùng. Song nhìn nhận trên thực tế, có thể thấy hàng hóa TQ sản xuất không chỉ đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng mà còn phân loại theo nhiều mức độ khác nhau, tương ứng phẩm chất và giá cả của mặt hàng ấy. Cụ thể, hàng TQ được phân thành nhiều loại như hàng nội địa, hàng loại 1, 2, 3… Trong đó hàng nội địa TQ có phẩm chất không thua kém bất kỳ hàng thương hiệu nào trên thế giới. Với hàng hóa loại 1, 2 cũng được cho là mặt hàng có phẩm chất, giá cả phù hợp với phần đông người tiêu dùng Việt có thu nhập ở mức vừa phải.
Nhập cảng hàng hóa từ TQ về VN đơn giản, dễ dàng:
Các doanh nghiệp bán lẻ hoặc tư nhân thường chọn những cách sau: Sang TQ nhập hàng trực tiếp là cách kinh doanh khá phổ biến trước nay mà đa số tiểu thương VN áp dụng. Khi đến tận nơi, người ta có thể trực tiếp đánh giá phẩm chất các mặt hàng cũng như có thêm sự lựa chọn đa dạng các mẫu mã khác nhau. Tuy vậy gần đây cách này không được ưa chuộng do chúng có những nhược điểm như mất nhiều thời gian, tốn kém tài chính, việc đi lại khó khăn. Cách thứ 2: Với sự phát triển của thương mại điện tử, khách hàng có thêm một kênh nhập hàng hóa TQ đáng tin cậy là thông qua các website chuyên cung cấp hàng hóa của quốc gia này như Alibaba, Taobao, Temu, Shein, Tmall… để đặt hàng online. Mới đây, 1688.com – nền tảng bán buôn của TQ 1688.com (thuộc tập đoàn Alibaba) – còn thêm ngôn ngữ tiếng Việt trên phiên bản iOS và hỗ trợ giao hàng tới địa chỉ người dùng VN. Ngoài ra người ta còn có thể nhập hàng TQ qua trung gian là các đơn vị đặt hàng hộ, giúp vận chuyển hàng hóa hộ qua trung gian cũng không mất nhiều thời gian, công sức di chuyển.
“Nhất tiễn hạ song điêu”?
Ông Nguyễn Thanh Long, tiến sĩ kinh tế (Trường Đại học T.Đ.T, Sài Gòn) nhận xét: “Cơn lốc hàng TQ giá rẻ đang là thách thức cực kỳ lớn với các doanh nghiệp Việt. Hàng TQ không chỉ có lợi thế về giá, mà còn sở hữu hệ sinh thái sản xuất và phân phối hoàn chỉnh, từ chuỗi cung ứng nguyên liệu đến các kênh bán hàng online bài bản. Kết hợp với tiềm lực tài chính, sau khi có thị phần, họ sẽ tìm cách xây dựng nhà máy ngay tại VN với chiêu bài ban đầu là đầu tư để xuất cảng, nhưng sau đó sẽ xin thêm giấy phép để bán trực tiếp tại thị trường nội địa. Với chiến thuật “nhất tiễn hạ song điêu” này, hàng TQ đã chủ động tấn công thị trường VN để đẩy nhanh luồng hàng đang dư thừa tại thị trường nội địa. Và một khi nền sản xuất trong nước bị tiêu diệt sẽ dẫn đến sự phụ thuộc vào hàng hóa sản xuất ở nước ngoài (như TQ). Điều này có nguy cơ dẫn đến việc đóng cửa các cơ sở sản xuất, làm tăng nạn thất nghiệp và suy giảm thương mại truyền thống…”
NS
SÀI GÒN, VIỆT NAM