Phỏng vấn đạo diễn Bóng Quá Khứ A Realm of Return

Phim “Bóng Quá Khứ “A Realm Of Return” là một bộ phim của nữ đạo diễn trẻ Thanh Tâm đã đoạt được nhiều giải thưởng lớn tại các buổi liên hoan phim quốc tế. Nội dung phim nói tiếng Việt với phụ đề Anh ngữ kể về câu chuyện tình trong bối cảnh vượt biên của người Việt tỵ nạn và cuộc sống ở xứ người. Đặc biệt về thân phận bi thảm và nghiệt ngã của người phụ nữ Việt trong thảm cảnh trốn chạy cộng sản … Nữ đạo diễn Thanh Tâm đã gởi gắm tâm tư của mình vào bộ phim “Bóng Quá Khứ” (A Realm of Return) như một nén hương tưởng nhớ những thuyền nhân không may mắn…

“Bóng Quá Khứ” không chỉ là một bộ phim mà như một nguồn tư liệu sống thực, bi thương trong lịch sử Việt Nam cận đại. Lịch sử đang bị hệ thống tuyên truyền cộng sản vo tròn, bóp méo đã được đạo diễn Thanh Tâm tái hiện một cách trung thực, sống động…

Cảnh trong phim “Bóng Quá Khứ “ A Realm Of Return”

Trẻ: Xin chào đạo diễn Thanh Tâm, được biết Thanh Tâm là một người rất nổi tiếng ở Canada, nhưng có thể một số khán giả Mỹ chưa biết nhiều. Thanh Tâm có thể giới thiệu đôi dòng về bản thân không?

Đạo diễn Thanh Tâm: Thanh Tâm được nhiều người Việt hải ngoại tại Bắc Mỹ biết đến từ năm 2014 khi Tâm làm Giám đốc điều hành SBTN Canada (2014 – 2019), và sáng lập Vomedia (2014). Từ năm 2017, đồng sáng lập và là giám đốc điều hành chương trình VIETLIVE TV, một trong những chương trình truyền thông được đánh giá là thành công nhất của người Việt hải ngoại trên mạng xã hội, đã được hàng triệu người Việt tại khắp nơi trên thế giới theo dõi với hơn 1 triệu subscribers.

Năm 2018, Thanh Tâm có tham gia chương trình đào tạo sản xuất phim điện ảnh của Toronto Film School và tốt nghiệp với phim ngắn “Bông Hồng của Mẹ”, đoạt được nhiều giải thưởng trong các Liên Hoan Phim quốc tế và đã mang về cho Thanh Tâm nhiều giải thưởng danh dự.

Năm 2019, Thanh Tâm viết kịch bản và đạo diễn phim “Bóng Quá Khứ”. Năm 2021-2022 phim đã chiếu được 35 buổi tại Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Úc.

Trẻ: Làm chương trình ti vi đã vất vả, nhưng làm phim là một công việc còn hao tâm tổn trí hơn rất nhiều, chưa nói đến sự tốn kém, ngay khi có cả một ê kíp hùng hậu. Tại sao Thanh Tâm quyết định thực hiện “Bóng Quá Khứ” lẻ loi một mình?

Thanh Tâm: Những nỗi đau của người Việt, đặc biệt là người phụ nữ đang bị lãng quên. Chúng ta đã có rất nhiều tài liệu, hình ảnh về chiến tranh, di tản, vượt biển của người Việt. Nhưng không mấy ai biết rõ về giai đoạn lịch sử này. Ngoài “Vượt Sóng” của đạo diễn Trần Hàm (2006), rất hiếm hoi phim nói về thuyền nhân VN.

Bóng Quá Khứ (A Realm of Return), là bộ phim bộc tả hoàn cảnh bất hạnh của người phụ nữ VN sau 75, hy vọng thuật lại phần nào những nỗi đau của người Việt phải gánh chịu. Thanh Tâm hy vọng “Bóng Quá Khư” có thể góp phần cho thế hệ đi sau tìm hiểu, những người chưa từng biết đến chiến tranh, chưa biết đến cộng sản, cũng như những người trẻ trong nước bị tẩy não, hiểu được những tang thương, mất mát lẫn căm uất của thế hệ đi trước.

Xem thêm: Thời vàng son của xế hộp DS

Trẻ: Tên phim “Bóng Quá Khứ” đã nói lên phần nào nội dung. Tuy nhiên Thanh Tâm có thể tóm lược sơ về ý nghĩa không?

Thanh Tâm: Ðối với Thanh Tâm, hiện tượng vượt biển vượt biên sau 75 là một sự kiện lịch sử cận đại đầy đau thương của dân tộc. Ðối với những nạn nhân của thảm trạng này, những người thuyền nhân, thì những chuyến vượt biên thì 9 phần chết 1 phần sống, đối diện tử sinh, và những trắc trở như tù đày, hải tặc hay bỏ mạng vì đói khát, vì bão tố. Dù muốn hay không, cái bóng quá khứ tị nạn này cũng sẽ bám theo họ suốt đời.

Nữ đạo diễn Thanh Tâm (trái) và 6 diễn viên chính phim “Bóng Quá Khứ “ (A Realm Of Return)

Trẻ: Nghe nói ngày dự định phát hành phim thì bị trở ngại đại dịch. Xin Thanh Tâm có thể kể sơ qua về trục trặc này và ảnh hưởng thế nào?

Thanh Tâm: “Bóng Quá Khứ” dự trù ra mắt vào dịp 30-4-2020 nhân tưởng niệm 45 năm Sài Gòn sụp đổ nhưng bị lockdown Covid nên phải hoãn lại. Phần hậu kỳ như edit phim, chỉnh màu, âm thanh, nhạc phim cũng vì lockdown nên rất khó thực hiện. Thậm chí ca sĩ hát nhạc phim cũng phải đeo khẩu trang khi thu thanh.

Bên cạnh đó có rất nhiều trở ngại khác như thời tiết, nhân sự, tài chánh đều làm ảnh hưởng. Nhất là về tài chánh. Thanh Tâm không có ngân sách trong tay nên có nhiều lúc phải tạm dừng.

Trẻ: Bộ phim đầu tiên gặt hái rất nhiều giải thưởng như: Toronto Indie Shorts 2021, Toronto-Toronto Film and Script Award 2021, Vancouver Independent Film Festival, 25th Season World Film Carnival Singapore, Dream Catcher International Festival, Europe Film Festival UK, và LA Independent Film Festival… Ngoài ra còn lọt vào vòng chung kết của các cuộc thi điện ảnh như Chicago Indie Film Awards, New York Independent Cinema Awards, Dallas Movie Awards Festival, Toronto Independent Film Festival of Cift, và Falcon International Film Festival… Thanh Tâm nghĩ sao về thành công này?

Thanh Tâm: Ðối với Thanh Tâm và đoàn phim thì thành công và phần thưởng lớn nhất, đáng giá nhất, lớn nhất là sự đón nhận tích cực của khán giả.

Trẻ: Lớp khán giả nào Thanh Tâm muốn nhắm đến nhất, vì sao?

Thanh Tâm: Có 3 lớp khán giả mà Thanh Tâm muốn được chia sẻ:

Thứ Nhất là những ai từng là thuyền nhân. Họ sẽ cảm nhận được một phần đời không thể nào quên của mình.

Thứ Hai là người ngoại quốc, Thanh Tâm muốn thảm trạng người tị nạn Việt Nam phải được cộng đồng thế giới ghi nhận, chứng kiến, dẫu tái hiện bằng phim ảnh.

Thứ Ba là thế hệ trẻ gốc Việt: Thanh Tâm mong muốn họ biết sự thật lịch sử mà cộng sản đang cố tình bóp méo. Qua đó, họ thấy được sự hy sinh, nỗi bi thảm của thế hệ ông bà – cha mẹ mình, chấp nhận đánh đổi cả mạng sống vì hai chữ tự do.

Xem thêm: Lối đi trong vườn (kỳ 2)

Và cuối cùng, Thanh Tâm muốn hiến dâng “Bóng Quá Khứ” như một nén hương để tưởng nhớ đến những thuyền nhân vĩnh viễn ở lại biển khơi.

Một cảnh trong phim

Trẻ: Có một số khán giả ngoại quốc, và ngay cả những người bạn ngoại quốc trong ê-kíp của Thanh Tâm hoàn toàn bất ngờ sau khi xem phim, họ chưa bao giờ nghe đến “thuyền nhân” và không nghĩ ở thế kỷ 20 mà có một dân tộc lại chịu một tai ương thảm khốc như vậy. Thanh Tâm nghĩ sao về phản ứng này?

Thanh Tâm: Ðó là niềm ao ước của Thanh Tâm trong phần trả lời trên, lớp độc giả thứ Hai mà Thanh Tâm muốn được chia sẻ.

Trẻ: Đi trình chiếu khắp thế giới, là một công việc vô cùng vất vả, chiếm rất nhiều thời gian, hao tốn tài chánh, và lỉnh kỉnh dụng cụ… được biết Thanh Tâm luôn có nhiều người bạn trung thành đồng hành trên mọi nẻo đường, từ đâu mà có sự gắn bó này?

Thanh Tâm: Các anh chị là MC, Ca sĩ, Diễn viên kể cả MC Nam Lộc… sau khi xem phim đã muốn đi chung đoàn lưu diễn khắp nơi để giúp sức và ủng hộ. Có người từng là thuyền nhân và có người đơn thuần là vì thấm thía ý nghĩa của “Bóng Quá Khứ”

Trẻ: Xin Đạo diễn Thanh Tâm chia sẻ với độc giả Trẻ về những kỷ niệm vui buồn, trắc trở, thuận lợi trong những ngày lưu diễn.

Thanh Tâm: Trắc trở thì nhiều lắm, nhưng đó là những bài học giúp mình trưởng thành hơn. Ðiều thuận lợi là được khán giả khắp nơi yêu thương và quý mến. Có những cụ già ngồi xe lăn đến xem phim. Có nhiều du học sinh đến xem và ngỏ lời cảm ơn đã giúp các em hiểu thêm về những hoàn cảnh mà họ chưa bao giờ được biết. Có những bạn trẻ trân trọng và gắn bó với ông bà – cha mẹ hơn sau khi hiểu về sự hy sinh của họ.

Trẻ: Những nhân vật trong phim diễn rất đạt, nhưng hóa ra toàn là tay ngang. Hầu hết là những người chưa bao giờ đứng trước máy quay, làm sao Đạo diễn có thể hướng dẫn họ bộc lộ được nội tâm nhân vật, cảm xúc?

Thanh Tâm: Ðó là do niềm đam mê của các diễn viên. Thanh Tâm chỉ hướng dẫn họ tập diễn tả biểu lộ cảm xúc và lời thoại. Có lẽ nhờ diễn bằng cái tâm, nên họ đã thể hiện được khá trọn vẹn nhân vật của mình.

Trẻ: Việc khó khăn nhất để chuẩn bị và thực hiện bộ phim là gì?

Thanh Tâm: Tìm kiếm diễn viên và tài chánh.

Trẻ: Vai trò chính của Thanh Tâm khi thực hiện bộ phim là gì?

Thanh Tâm: Do kinh phí tự túc, Thanh Tâm không thể tìm kiếm những phụ tá chuyên nghiệp mà gần như ôm “show” tất cả, từ kịch bản, trang điểm, phục trang, đạo cụ, tuyển diễn viên… thậm chí luôn cả nhiệm vụ chăm lo đồ ăn, thức uống cho đoàn phim. Rất may có sự giúp sức rất nhiệt tình của các bạn người Canada.

Nữ đạo diễn Thanh Tâm chụp hình lưu niệm với poster phim “Bóng Quá Khứ “A Realm Of Return” trong những đợt lưu diễn

Trẻ: Thanh Tâm có thể kể vài kỷ niệm vui buồn trong những ngày quay phim.

Xem thêm: Phải đâu miền đất hứa

Thanh Tâm: Kỷ niệm đáng nhớ nhất là đóng chiếc thuyền vượt biên.

Do không có loại giống tàu vượt biên hồi xưa, Tâm đành mua chiếc tàu buồm. Hết 4 tiếng để “tải” nó về phim trường, xong hì hục phá bỏ nội thất và đóng lại theo kiểu tàu vượt biên. Hoặc lúc lang thang trong các nghĩa địa để tìm góc quay phim và ì ạch chở cái quan tài đến phim trường (cười).

Trẻ: Quả là vất vả ngoài sự tưởng tượng. Còn trục trặc nào nữa không?

Thanh Tâm: Vì phim thêm nhiều chi tiết hơn so với kịch bản ban đầu nên kinh phí bị đội lên rất nhiều, ngoài dự tính. Và Thanh Tâm bị mất luôn tiền cọc với một công ty “sound mix” do công ty này bị phá sản sau Covid.

Trẻ: May mắn lớn nhất?

Thanh Tâm: May mắn là cho đến giờ chưa có sự chê bai nào về nội dung. Có chăng chỉ có những góp ý chân thành để phim hoàn thiện hơn.

Trẻ: Ao ước, nguyện vọng lớn nhất của Thanh Tâm hiện nay và trong tương lai?

Thanh Tâm: Có thể làm nhiều phim về lịch sử của miền Nam Việt Nam giai đoạn trước và sau chiến tranh từ 1954-1975.

Trẻ: Nghe nói Thanh Tâm không có bảo trợ cho bộ phim mà phải bỏ tiền riêng để làm. Việc này ảnh hưởng thế nào về đời sống cá nhân?

Thanh Tâm: Tâm phải refinance mortgage hai lần để trang trải chi phí. Gánh nặng này khiến nhiều lần làm Tâm tưởng rằng đã phải bỏ cuộc.

Trẻ: Sắp tới đây, anh David Đặng, chủ nhân chợ Bến Thành, và các anh chị em thiện nguyện trong nhóm các anh chị Trần Anh, Kim Oanh sẽ thực hiện buổi chiếu tại Dallas, từ đâu mà cơ duyên gặp nhau?

Thanh Tâm: Trong lúc đi trình chiếu ở Châu Âu. Anh Jimmy Vũ Nhân của đài SBTN làm phóng sự tại Frankfurt. Anh Jimmy có gửi phóng sự đến anh David Ðặng và anh đã nhận lời giúp sau khi xem phóng sự đó.

Trẻ: Nếu khán giả muốn liên lạc với Thanh Tâm có được không? Qua số phone hay email nào?

Thanh Tâm: Ðược ạ. Số điện thoại của Thanh Tâm là

1-647-983-7286

email:

thanhtam@vietlive.tv

Trẻ: “Bóng Quá Khứ” đã được đồng bào khắp nơi trân quý và đón nhận nồng nhiệt. Chúng tôi mong rằng công lao của Thanh Tâm sẽ được đền bù xứng đáng. Cầu mong khán giả khắp nơi cũng như DFW sẽ hết lòng ủng hộ những đợt chiếu phim sắp tới. Cảm ơn đạo diễn Thanh Tâm đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này.

Báo Trẻ (thực hiện)

2 buổi chiếu phim

“bóng quá khứ”

tại Dallas – Ft. Worth

Phim có phụ đề tiếng Anh

thứ bảy Ngày 4 tháng 2 năm 2023 (5pm-8pm)

Trung Tâm sinh hoạt Cộng đồng Dallas

3221 Beltline Road, Garland, TX 75044

chủ nhật Ngày 5 tháng 2 năm 2023

Chợ Bến Thành Plaza

Rio Bravo Ballroom

2208 New York Avenue